Australië zou het voorbeeld van India moeten volgen en alle grote bankbiljetten uit omloop moeten halen, aldus de Zwitserse bank UBS. In een nieuw rapport schrijft analist Jonathan Mott dat het verbieden van grote biljetten kan bijdragen aan het bestrijden van corruptie en belastingontduiking. Ook zou een dergelijke maatregel goed zijn voor banken, omdat consumenten dan meer geld naar de bank brengen en minder contant geld zullen aanhouden.
De twee grootste bankbiljetten van 50 en 100 Australische dollars vertegenwoordigen ongeveer 92% van de totale waarde van al het briefgeld in omloop, maar toch worden deze biljetten volgens UBS nauwelijks gebruikt in het betalingsverkeer. Het aantal elektronische betalingen in Australië groeit met 7,3% per jaar, terwijl het aantal opnames van contant geld uit bankautomaten sinds 2009 met 3,4% per jaar is afgenomen.
Biljet van 100 Australische dollars (Bron: Reserve Bank of Australia)
Financiële repressie
Banken en overheden willen voorkomen dat mensen hun vermogen uit het financiële systeem halen, omdat dat de stabiliteit van het financiële systeem kan ondermijnen. Door je spaargeld van de bank te halen verslechtert de kapitaalratio van de een bank, waardoor deze minder geld kan uitlenen. Ook overheden willen niet dat spaarders hun vermogen uit het financiële systeem halen, omdat het vermogen dat uit het zicht verdwenen is moeilijker belast kan worden.
Financiële repressiemaatregelen zoals een bail-in, spaardersheffing of negatieve spaarrente zijn namelijk minder effectief als spaarders hun banktegoeden kunnen omwisselen voor contant geld. Om dat te voorkomen proberen steeds meer banken en economen de publieke opinie te beïnvloeden, door de negatieve eigenschappen van contant geld te benadrukken en uit te vergroten.
Als burger kunt u weinig doen tegen de criminalisering van contant geld. Het voorbeeld in India heeft laten zien dat de overheid van het ene op het andere moment kan besluiten contant geld te verbieden. Veel lastiger is het om goud te verbieden, omdat je dan geen tegenpartij risico hebt. Worden bepaalde bankbiljetten uit omloop gehaald, dan kun je die ook nergens meer gebruiken. Wordt het bezit van goud in het een land verboden, dan kun je het in een ander land altijd nog weer gebruiken. Ook heeft goud geen ‘houdbaarheidsdatum’ in de zin dat het over verschillende generaties heen koopkracht weet te behouden, in tegenstelling tot papiergeld.
