De balans van de ECB kromp in de week die eindigde op 1 februari naar een totaal van €2,77 biljoen, zo maakte de centrale bank van het Eurosysteem vandaag bekend. Daarmee is de balansomvang terug op het laagste niveau sinds 24 februari 2012, vlak voordat de tweede tranche van leningen onder het LTRO programma aan banken verstrekt werd.
De ontwikkeling van de balans van de ECB staat in scherp contrast met die van de Federal Reserve, de Bank of England en de Bank of Japan, waar grootschalige aankopen van staatsobligaties (en soms ook andere schuldpapieren) gezorgd hebben voor een alsmaar verder uitdijende balans. Door het stricte monetaire beleid van de ECB – het nastreven van prijsstabiliteit – wint de euro aan vertrouwen op de valutamarkt. Zelfs in het diepst van de Europese schuldencrisis stond de munt veel sterker ten opzichte van de Amerikaanse dollar in vergelijking met de jaren vlak na de invoering van de Europese munt.
Nu de situatie in de PIIGS-landen enigszins gestabiliseerd is zien we meteen dat de euro in waarde stijgt ten opzichte van de dollar. In een periode van zes maanden wist de munt 10% sterker te worden ten opzichte van de Amerikaanse dollar. De wisselkoers ging van $1,24 naar $1,36. Alleen in de maand januari wist de euro al 3,5% te winnen tegenover de dollar, zo valt te lezen op Bloomberg.
Draghi
Het vertrouwen van beleggers in de Eurozone is aangesterkt door het daadkrachtige optreden van Draghi in juli vorig jaar. Hij beloofde toen dat hij er alles aan zou doen om de euro in stand te houden en dat ook het aankopen van staatsobligaties daarbij als wapen ingezet zou kunnen worden. Gelukkig was dat bijna niet nodig, want met het SMP-programma zocht Draghi de grenzen op van zijn bevoegdheden als centralebankpresident van de ECB.
Afgelopen week begonnen banken met de eerste terugbetaling van de 3-jaars leningen, die voor een gedeelte aan het einde van 2011 en voor een gedeelte aan het begin van 2012 uitgegeven werden aan een paar honderd Europese banken. Bloomberg meldt dat 278 banken al zijn begonnen met het terugbetalen van de lening.
“Banken staan er nu beter voor en hebben het geld van de ECB niet meer zo hard nodig”, aldus econoom Richard Barwell van de Royal Bank of Scotland in Londen. “Het terugbetalen van leningen door banken en de daarop volgende krimp van de balans van de ECB is een teken dat het financiele systeem aan het genezen is”, zo verklaarde hij tegenover Bloomberg.
ECB versus Federal Reserve
De balans van de ECB bevat niet alleen haar eigen bezittingen en verplichtingen, maar ook die van de zeventien landelijke centrale banken die deel uitmaken van het Eurosysteem. Deze geconsolideerde balans groeide tot meer dan €3 biljoen in maart 2012, toen de tweede tranche van de LTRO-leningen net uitgegeven was. Vandaag de dag is het balanstotaal van de ECB nog altijd groter dan dat van de Federal Reserve, dat onlangs door de grens van $3 biljoen heen ging. Naar verwachting zal dat in de nabije toekomst wel veranderen, want de Amerikaanse centrale bank voegt maandelijks $85 miljard aan hypotheekleningen en staatsobligaties aan haar balans toe.
De ECB doet niet aan ongesteriliseerde aankopen van grote hoeveelheden schuldpapieren, omdat daarmee het mandaat van prijsstabiliteit uit het oog wordt verloren. Het beleid van de Federal Reserve om maandelijkse tientallen miljarden aan schulden op te kopen met nieuw basisgeld is in potentie zeer inflatoir. Door de lage omloopsnelheid van het geld in de Amerikaanse economie is die inflatie nog vrijwel niet zichtbaar, maar het is niet uit te sluiten dat daar in de toekomst verandering in gaat komen.
De balans van de ECB krimpt naar laagste punt in 11 maanden tijd
