De Bank of England kondigde vorige week aan voor £70 miljard aan obligaties op te kopen, maar dat blijkt makkelijker gezegd dan gedaan. De Britse centrale bank wist dinsdag namelijk niet meer dan £1,12 miljard aan schuldpapier te kopen, terwijl haar doelstelling was om £1,17 miljard uit de markt te halen. Het is een verschil van slechts £50 miljoen, maar het geeft wel aan hoe slecht het gesteld is met de liquiditeit in de obligatiemarkt. De centrale bank moest ook een relatief hoge prijs bieden om de staatsobligaties in handen te krijgen, zo meldt de Financial Times.
De centrale bank haalt de komende maanden staatsobligaties met een lange looptijd van 10 jaar uit de markt, in een poging de rente verder omlaag te drukken en daarmee de kredietverlening aan consumenten en bedrijven aan te moedigen. Door staatsobligaties te kopen worden pensioenfondsen en verzekeraars gestimuleerd hun geld in andere zaken te beleggen die meer rendement opleveren, zoals bedrijfsobligaties. Daarnaast is een daling van de lange rente gunstig voor consumenten, omdat die nog goedkoper geld kunnen lenen voor bijvoorbeeld de financiering van een eigen woning of een verbouwing.
Rente daalt, maar helpt het?
Sinds het begin van dit jaar is de rente op Britse 10-jaars leningen van ongeveer 2% naar een historisch dieptepunt van 0,56% gedaald. In dat opzicht is het beleid van de centrale bank dus succesvol geweest. Maar het is de vraag of een lagere rente zal bijdragen aan een ruimere kredietverlening. Er moet immers ook vraag zijn naar kredieten. Die vraag is er alleen als consumenten en bedrijven positieve verwachtingen hebben ten aanzien van de economische groei. Bedrijven gaan niet investeren als ze geen kansen zien en consumenten kopen niet snel een huis of een auto als er veel onzekerheid is over hun toekomstige financiële situatie.
Negatieve effecten
Het opkopen van staatsobligaties en het verder omlaag drukken van de rente brengt ook een aantal ongewenste effecten met zich mee. De 6.000 Britse pensioenfondsen die opereren in de private sector kunnen door de daling van de rente steeds minder rendement maken op ‘veilige’ staatsobligaties.
Afgelopen maand kwamen deze private pensioenfondsen gezamenlijk £408 miljard tekort ten opzichte van hun toekomstige verplichtingen. Ter vergelijking, dat was een toename van meer dan £24 miljard ten opzichte van het tekort £383,6 miljard in de maand juni. Het gat tussen de pensioenverplichtingen en het vermogen dat de fondsen in kas hebben is nog nooit eerder zo groot geweest. Is helikoptergeld een beter alternatief?
