Gouveeur D. Subbarao van de Indiase centrale bank gaf afgelopen dinsdag een lezing in Mumbai, waarin het 'exorbitante privilege' van Amerika aan de orde kwam. De monopoliepositie van de dollar heeft volgens Subbarao gezorgd voor een situatie waarin veel landen in liquiditeitsproblemen zijn gekomen als gevolg van het wegblijven van buitenlandse krediteuren en investeerders. “De Amerikaanse economie zit in een neergaande fase en hun centrale bank heeft toevlucht gezocht in buitengewone geldpersfinanciering, maar paradoxaal genoeg is de dollar alleen maar sterker geworden als gevolg van een vlucht naar veiligheid”, aldus de gouveeur van de Reserve Bank of India (RBI).
Subbarao wees op een alteatief model dat zou bestaan uit een verzameling van verschillende valuta. Hij zei er het volgende over:
“Maar dit kan niet als een wet worden ingevoerd. Om een serieus alteatief te bieden voor de dollar moet een valuta aan een aantal criteria voldoen. De valuta moet volledig inwisselbaar zijn en de wisselkoers moet bepaald worden door marktfundamenten. De munt moet gebruikt worden voor een aanzienlijk gedeelte van de wereldhandel. Het land dat deze alteatieve wereldreservemunt uitgeeft moet een grote en liquide financiële markt hebben die zeer open is. Ook moet het land dat deze valuta uitgeeft een beleid voeren dat geloofwaardigheid uitstraalt naar potentiële investeerders. Om het kort te zeggen, het 'exorbitante privilege' van het hebben van een wereldreservemunt moet gedragen worden met 'exorbitante verantwoordelijkheid'”
Volgens de gouveeur van de RBI is de optie om de SDR (Special Drawing Rights) van het IMF te ontwikkelen tot een wereldreservemunt niet lucratief. Daarvoor moet de SDR automatisch geaccepteerd worden als betaalmiddel in handel tussen landen, moet de valuta vrij verhandelbaar zijn en zou de prijs vastgesteld moeten worden door de markt van vraag en aanbod. Volgens de RBI hoeft er dus niet één valuta te zijn die de rol speelt van wereldreserve munt, zo lang deze maar voldoen aan de hierboven genoemde eisen.
Het exorbitante privilege (tip: lees ook het FOFOA artikel getiteld 'Peak Exortbitant Privilege') van de VS uit zich in een handelsbalans die permanent uit het lood geslagen is. De VS kan dollars exporteren in ruil voor goederen en diensten uit de rest van de wereld. Amerika slaagt er nog steeds in de rekening uit te stellen en kan, indien het buitenland de Amerikaanse staatsobligaties niet meer wil kopen, altijd nog de toevlucht zoeken tot de geldpers van de Federal Reserve. Naar de maatstaven van de Indiase centrale bank kunnen we stellen dat Amerika zich weinig aantrekt van 'exorbitante verantwoordelijkheid'.
Euro?
Een alteatieve wereldreservemunt die het stokje van de dollar over zou kunnen nemen is de euro. Deze munt voldoet althans aan de eisen die door Subbarao van de RBI gesteld worden. Europa stuurt immers aan op een degelijk begrotingsbeleid in alle eurolanden, het geleidelijk terugdringen van de tekorten en de schuldquote en beter toezicht op de bankensector. Ook is de Europese obligatiemarkt groot genoeg om de stabiliteit te bieden die men van een wereldreservemunt verwacht.
Handelstekort/overschot VS als percentage van GDP van 1960 t/m 2009 (Bron: Calculated Risk Blog)
