Volgens Donald Trump is de waarde van de dollar te hoog en moet daar iets aan gedaan worden om het concurrentievermogen van de Verenigde Staten te verbeteren. Daarmee lijkt hij een andere koers te volgen dan eerdere presidenten, die de sterke dollar juist omarmden met als argument dat een sterke dollar op termijn goed is voor de Amerikaanse economie.
De Amerikaanse dollar staat ten opzichte van een mandje van andere belangrijke valuta op het hoogste niveau sinds 2002, waardoor het voor bedrijven in de Verenigde Staten lastig concurreren is op de wereldmarkt. Hun producten zijn relatief duur in het buitenland, terwijl producten uit het buitenland relatief goedkoper zijn in de VS. Dat betekent dat het voor bepaalde producten goedkoper wordt om deze te importeren in plaats van deze zelf te produceren, waardoor de werkgelegenheid zich naar het buitenland zal verplaatsen.
Handelsoorlog
Trump wil er als president alles aan doen om de werkgelegenheid en de binnenlandse economie te stimuleren. Het omlaag brengen van de dollar is een manier om dat doel te bereiken, maar het risico bestaat dat een nieuwe valutaoorlog zal escaleren tot een handelsoorlog met importheffingen en quota’s. Daarmee kan de overeenkomst van de G7-landen om geen actief wisselkoersbeleid te voeren weer op losse schroeven komen te staan.
Trump heeft onlangs nog gedreigd met een invoerheffing van 35% op auto’s van Duitse makelij. In december werd bekend dat hij ook een algemene importbelasting tot 10% in overweging zal nemen. Ook heeft hij op twitter al meerdere malen kritiek geuit op Amerikaanse bedrijven die hun productie naar het buitenland verplaatsen. Dat kan de spanningen met belangrijke handelspartners als China, Europa en Japan doen oplopen en vergeldingsacties teweeg brengen.
Plaza akkoord
Het is niet voor het eerst dat de sterke dollar voor problemen zorgt. Rond het jaar 1980 moest de Federal Reserve onder leiding van Paul Volcker de rente drastisch verhogen om te voorkomen dat de inflatie uit de hand zou lopen. Dat lukte, maar het onbedoelde neveneffect van deze maatregel was dat de waarde van de dollar begon te stijgen. In vijf jaar tijd werd de munt 50% meer waard ten opzichte van alle andere belangrijke handelsmunten van die tijd, waardoor Amerikaanse bedrijven die internationaal opereerden in de problemen kwamen.
In het Plaza Akkoord van 1985 besloten de handelspartners van de VS met goedkeuring van de Verenigde Staten gecoördineerd $10 miljard aan dollars te verkopen. Daardoor daalde de waarde van de dollar op de valutamarkt in twee jaar tijd met 50% ten opzichte van de andere belangrijke handelsvaluta.
Valutareserves
De afgelopen jaren hebben centrale banken al veel dollarreserves van de hand gedaan, maar dat heeft de stijging van de dollar niet tegen kunnen houden. Sinds augustus 2014 zijn de valutareserves van alle centrale banken wereldwijd met meer dan 10% gedaald, van $12,032 biljoen naar $10,814 biljoen. Dat is een daling van omgerekend $42 miljard per maand.
Als Trump erin slaagt de dollar te verzwakken en productie terug te halen naar eigen land, dan zal het handelstekort van de Verenigde Staten dalen. Dat betekent dat de stroom van dollars naar de rest van de wereld zal afnemen of opdrogen. Daarmee komt een einde aan het tijdperk van onbeperkte kredietexpansie dat begon met het loslaten van de goudstandaard in 1971, zoals de grafiek rechts laat zien.
Volgens de Mexicaanse zakenman en investeerder Hugo Salinas Price zal een daling van de wereldwijde valutareserves een nieuw tijdperk van economische chaos inluiden met concurrerende devaluaties, een oplopend aantal faillissementen en een grote waardedaling van veel financiële activa.
