De ECB kan een negatieve rente of een stimuleringsprogramma hanteren om de inflatie dichter bij het streven van 2% per jaar te brengen. Dat zei hoofdeconoom Peter Praet van de ECB tegenover de Wall Street Journal. Daarmee weerlegt hij het standpunt dat de ECB geen wapens meer heeft om haar mandaat na te streven. Het enige mandaat van de ECB is om de prijsstabiliteit te bewaken en dat betekent ook dat de bank zal ingrijpen als er een dreiging is van deflatie. In oktober kwam de inflatie in de Eurozone uit op 0,7%, beduidend lager dan het streven van 2%.
Negatieve rente
Volgens Praet kan de ECB verschillende dingen doen om de inflatie wat op te schroeven. “Als ons mandaat in de knel komt zullen we alle maatregelen nemen die volgens ons nodig zijn om het mandaat te vervullen, dat moet een heel helder signaal zijn.” In de praktijk betekent het dat een negatieve rente tot de mogelijkheden behoort. Hij doelt daarmee op het rentetarief voor het geld dat banken parkeren bij de ECB. Die rente is nu al 0%, waardoor het voor banken al minder aantrekkelijk is geworden om geld bij de ECB te stallen. Door deze rente naar negatief terrein te brengen kost het geld om reserves bij de centrale bank te stallen. Dat zal volgens Praet een stimulans geven aan de kredietverlening en daarmee ook aan de economische groei en de inflatie. Een nadeel van de negatieve rente is dat de winstmarges onder druk komen te staan.
Balansexpansie
De ECB heeft ook de mogelijkheid om haar balans verder op te rekken, zo stelt Praet. Hoewel de bank volgens de statuten niet rechtstreeks schulden van overheden mag financieren kan de bank wel tijdelijk bezittingen op haar balans parkeren. Aan het begin van de Europese schuldencrisis kocht de ECB uit nood toch enkele tientallen miljarden aan staatsobligaties op. Daarna volgde het LTRO programma, waarmee banken voor een looptijd van drie jaar geld konden lenen van de ECB. In ruil daarvoor konden banken het schuldpapier van de zwakkere Europese landen parkeren bij de Europese centrale bank. Het LTRO programma bestond uit twee rondes en had een omvang van meer dan €1 biljoen. Volgens Praet kan er nog een dergelijk stimuleringsprogramma worden opgestart om banken wat meer ruimte te geven.
Weerstand binnen de ECB
Binnen de ECB is er veel verdeeldheid over de koers die ze moet varen. Zo is Jens Weidmann, lid van de Raad van Bestuur van de ECB en voorzitter van de Duitse Bundesbank, nog steeds een fel tegenstander van het opkopen van staatsobligaties door de centrale bank. Het LTRO-programma was een compromis dat er uiteindelijk in slaagde de rust terug te brengen op de Europese markt voor staatsobligaties. Weidmann was ook tegenstander van de renteverlaging die de ECB vorige week doorvoerde.
Peter Praet is zich bewust van de gevolgen die een renteverlaging of een oplopende inflatie heeft voor de spaarders. “Crediteuren en debiteuren hebben belang bij een stabiel anker en dat is prijsstabiliteit op de middellange termijn. Acties van de ECB die de onzekerheid in de markt terug weten te dringen scheppen ook een gunstig klimaat voor de spaarder”.
Tot op heden zijn de spaarders steeds benadeeld in het monetaire beleid van centrale banken. Om de schulden betaalbaar en geloofwaardig te houden moest de rente drastisch worden verlaagd, met als gevolg dat de spaarrente aanzienlijk is gezakt. De last van de schuldenaren wordt verlicht, omdat ze goedkoper kunnen lenen. Het is alleen vervelend dat banken sinds de crisis terughoudend zijn geworden met het verstrekken van de goedkopere kredieten. Als men tegelijkertijd schulden blijft aflossen dreigt het gevaar van schulddeflatie. Dat is volgens de ECB even onwenselijk als een zeer hoge inflatie.
ECB bestuurder Praet staat open voor nieuwe stimulerende maatregelen
