Turkse centrale bank verhoogt rente met 4,25%

De Turkse centrale bank heeft dinsdag tijdens een ingelaste bijeenkomst de rente met 4,25% verhoogd. In plaats van 7,75% wordt de korte rente nu vastgesteld op 12%, een maatregel die de waardedaling van de Turkse lira een halt toe moet roepen. In de afgelopen twee maanden verloor de lira 14% van haar waarde en afgelopen maandag zakte de koers naar een dieptepunt ten opzichte van de dollar. Door het rentebesluit zakte de wisselkoers van 2,25 naar 2,17 Turkse lira per dollar, een daling van 3,5%. Helaas is het effect van de renteverhoging slechts van korte duur, want op het moment van schrijven is de wisselkoers alweer opgelopen naar 2,23.

Rente naar 12%

De plotselinge verhoging van de rente komt ook voor de Turkse premier als een verrassing, want Erdogan heeft zich onlangs nog tegen een interventie middels de rente uitgesproken. Dat de centrale bank van Turkije desondanks toch de rente verhoogt illustreert dat de ernst van de huidige situatie.

Een rente van 7,75% is voor Westerse begrippen uitzonderlijk hoog, maar in Turkije compenseert dat percentage amper voor de inflatie. Door de rente naar 12% te brengen hoopt de centrale bank het vertrouwen in de munt terug te winnen. De rente moet veel hoger liggen dan de inflatie, wil het mensen weer vertrouwen geven in de waarde van de munt.

Effect van de hogere rente slechts van korte duur? (Bron: XE.com)

Turkse lira onder druk

Met deze forse renteverhoging laat de centrale bank zien dat ze de waardedaling van de munt niet accepteert. Een goedkopere munt kan weliswaar een gunstige exportpositie opleveren, maar als de waarde van de munt te snel onderuit gaat kunnen er ook meer negatieve effecten optreden. Denk bijvoorbeeld aan investeerders die hun kapitaal terugtrekken uit de Turkse markt, aan speculanten die op een devaluatie van de lira speculeren en aan huishoudens die hun spaargeld gaan omzetten van lira naar buitenlandse valuta zoals de Amerikaanse dollar. En dan hebben we het nog niet eens over de stijgende importkosten (Turkije heeft een structureel tekort op de betalingsbalans)…

Turkije heeft meer dan $100 miljard aan dollarreserves, maar die kunnen bij een verdere waardedaling van de lira snel opraken. Investeerders trekken zich al terug uit Turkije, want cijfers van het Institute of International Finance (IIF) laten zien dat ze sinds mei vorig jaar voor een bedrag van $3,9 miljard aan obligaties in Turkse lira hebben verkocht.

“Fragile Five”

Een nieuwe term die u de komende tijd wellicht vaker zult horen is “Fragile Five”, een term die betrekking heeft op vijf opkomende markten met een zwakke valuta. Dat zijn Brazilië, Zuid-Afrika, Indonesië, India en Turkije. Deze landen zijn zeer afhankelijk van buitenlandse investeerders om hun groeiambitie waar te maken. Sinds de Federal Reserve begonnen is met tapering geven beleggers weer de voorkeur aan schuldpapier dat in dollars wordt uitgedrukt dan aan risicovolle beleggingen in opkomende markten die mogelijk een hoger rendement opleveren.

De Fragile Five zijn de landen die op dit moment zwaar onder druk staan. Turkije wordt volgens Barclays misschien nog wel het zwaarst getroffen, omdat dit land van de vijf het meest afhankelijk is van korte-termijn leningen. Dit jaar moet het land $200 miljard lenen uit het buitenland, ongeveer een kwart van het bbp. Een groot deel van dat bedrag leent het land van bedrijven en banken. Zodra die geen kredieten meer willen verlenen zal Turkije door haar buitenlandse valutareserve heen raken en hulp moeten vragen aan het IMF.

Bron: New York Times

Turkse lira onder druk (Afbeelding via Bloomberg)