Sinds januari 2014 zijn valuta gemiddeld met 35% in waarde gedaald ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Dat schrijft Carmen Reinhart, mede auteur van het boek ‘This Time is Different‘, in een artikel voor Project Syndicate. Sinds 2014 is de inflatie in de helft van 179 onderzochte landen zelfs hoger dan 15%, zoals onderstaande grafiek laat zien.
Waardedaling valuta groter in veel landen weer groter dan 15%
Vlucht naar de dollar
In 2014 kwam een grote kapitaalvlucht op gang van opkomende markten richting de Verenigde Staten. Daardoor begon de dollar sterk in waarde te stijgen ten opzichte van andere valuta, waardoor opkomende economieën in een vicieuze cirkel terechtkwamen.
Veel bedrijven in opkomende economieën hadden geld geleend in dollars, omdat ze daar minder rente over hoefden te betalen dan over een lening in de eigen valuta. Maar door de dure dollar zijn deze leningen nog lastiger af te betalen. Combineer dat een wereldwijde groeivertraging en dalende grondstofprijzen en je begrijpt waarom veel economieën in de problemen zijn gekomen. Vooral olieproducerende landen en landen die erg afhankelijk zijn van de export van grondstoffen zagen hun valuta de afgelopen twee jaar met tientallen procenten in waarde dalen.
Weer een valutaoorlog?
Carmen Reinhart ziet gelijkenissen tussen de huidige crisis en de Aziatische financiële crisis van eind vorige eeuw. In 1994 devalueerde China haar munt met 50% ten opzichte van de dollar, waardoor de concurrentiepositie van omliggende landen als Thailand, Korea, Indonesië, Maleisië en de Filipijnen drastisch verslechterde. Deze landen hadden hun eigen munt nog gekoppeld aan de Amerikaanse dollar, maar dat bleek onhoudbaar door toenemende speculatie op een devaluatie van deze munten. Uiteindelijk wisten deze landen hun concurrentiepositie pas terug te winnen na een grote ronde van devaluaties.
Vorig jaar augustus maakte de Chinese centrale bank bekend de yuan geleidelijk te devalueren ten opzichte van de dollar. Het ging slechts om een waardedaling van een paar procent, maar het zorgde wel voor enorme onrust op de valutamarkt. Beleggers anticipeerden op een nieuwe valutacrisis in Azië, met grote waardedalingen van Aziatische valuta tot gevolg.
Muntkoppelingen onder druk
Reinhart merkt op dat de valutacrisis zich dit keer niet beperkt tot Aziatische landen. Alle landen die nu nog een vaste wisselkoers met de dollar hanteren (in het bijzonder olieproducerende landen), zullen het moeilijk krijgen. Om een koppeling aan de dollar te handhaven moet de centrale bank van het betreffende land waardevolle valutareserves verkopen.
