Vooruitblik op de FOMC met Sander Boon

De financiële markten kijken vol verwachting uit naar wat Bernanke vanavond om 8 uur gaat zeggen over het monetaire beleid van de centrale bank. In aanloop naar de FOMC meeting daalden de aandelenkoersen en zakte de 10-jaars rente op Amerikaanse staatsobligaties. De laatste dagen zien we ook dat beleggers zich terugtrekken uit opkomende markten, met grote bewegingen op de valutamarkt tot gevolg. De goudkoers is de laatste dagen juist weer wat gestegen.

Ook Marketupdate blikt vooruit op de FOMC toespraak, de laatste van Ben Bernanke. Met de persconferentie in het vooruitzicht stelden we politicoloog en goudkenner Sander Boon een aantal vragen.

Vanavond krijgen we de resultaten van de FOMC meeting. Verwacht je dat de Fed later deze week het stimuleringsprogramma verder gaat afbouwen?

Gezien de stijging van de rente op Amerikaanse staatsobligaties en de devaluatie van valuta van en de kapitaalstromen uit de emerging markets als gevolg van kapitaalvlucht ligt het niet in lijn der verwachting dat de Federal Reserve het stimuleringsprogramma verder af gaat bouwen.

De Federal Reserve zegt haar beleid vooral af te stemmen op de ontwikkeling van de Amerikaanse arbeidsmarkt. Wat is jouw mening daar over?

De werkloosheid is niet de indicator waar de Fed primair naar kijkt. De centrale bank let vooral op de gezondheid van het financiële systeem, omdat ze weet dat hoge werkloosheid een resultante is van ongezonde financiële markten. De Federal Reserve zal daarom haar monetaire beleid voornamelijk afstemmen op de ontwikkelingen in de schaduwbankmarkt, repo market, de handel voor eigen rekening door Amerikaanse banken, de huizenmarkt en de kredietverlening van banken aan burgers en bedrijven.

Zolang het financiële systeem aan het infuus ligt van centrale banken, is een stagnerende economie en hoge werkloosheid bijna gegarandeerd. Daardoor kan de Federal Reserve wel zeggen dat haar beleid is afgestemd op de arbeidsmarkt, maar dat is slechts een dekmantel. Het beleid van de centrale bank afstemmen op de ontwikkeling van de werkloosheid en net zoiets als het paard achter de wagen spannen. Maar het klinkt natuurlijk wel beter dan te moeten vertellen dat je banken en financiële instellingen schraagt op kosten van de belastingbetaler.

In 2013 bouwde het buitenland haar positie in Amerikaanse staatsobligaties een aantal maanden op rij af. Daarna begon het buitenland weer meer staatsobligaties te kopen. Hoe verklaar je die ontwikkeling?

De markt van vraag en aanbod van Amerikaanse staatsobligaties is erg on-transparant, omdat een grote vraag wordt uitgeoefend door de officiële sector. De rest van de wereld heeft vooralsnog geen belang bij een crisis op de obligatiemarkt. Daarom blijven landen als China en Japan toch staatsobligaties kopen. Politici en toezichthouders zijn daarin ook gewoon mensen. Ze willen niet dat er onder hun regeerperiode ‘ongelukken’ gebeuren.

Wat wil de Federal Reserve bereiken met de aanhoudende interventie op de obligatiemarkt?

De Federal Reserve doet haar uiterste best om de rust op de markt voor Amerikaanse staatsobligaties te behouden. Ze probeert de middellange en lange rente laag en stabiel te houden en de korte rente positief. Vooral dat laatste is moeilijk, omdat de vlucht naar liquiditeit tijdens crises een neerwaartse druk geeft op de rente van kortlopende staatsobligaties.

De Amerikaanse centrale bank speelt inmiddels niet alleen de rol van lender of last resort, ze kan ook optreden als laatste verstrekker van onderpand voor het financiële systeem. Dat betekent dat de Federal Reserve – zodra er opnieuw een wereldwijde financiële crisis uitbreekt – haar grote voorraad Treasuries op de balans als onderpand aan kan bieden aan banken en andere financiële instellingen. Op die manier wordt de geldmarkt ondersteund en blijft de korte rente positief. Het optuigen van deze mogelijkheid door de Fed is een van de signalen dat het financiële systeem nog lang niet normaal functioneert.

Laatste FOMC meeting van Bernanke, kunnen we meer tapering verwachten?