Via de Telegraph:
Niemand mag denken dat “vanwege de bereidwilligheid [tot monetaire stimulering] (van centrale banken), er geen [meer] crisis is,” vertelde Jean Claude Trichet op een conferentie in Washington op zaterdag. Dat moet een “collectief en collegiaal bericht van zijn van centrale banken”.
Jean-Claude Trichet stelt onomwonden dat de crisis bij lange na niet over is, en dat centrale bankiers wereldwijd die boodschap samen en in alle collegialiteit moeten verkondigen. Dat zet te denken. Immers, zegt Jean-Claude Trichet hiermee dat sommige centrale bankiers hun hoofd in het zand steken door te doen alsof er vooruitgang is geboekt? En zegt Jean-Claude Trichet dat er momenteel een gebrek aan collegialiteit bestaat onder centrale bankiers? Trichet sprak deze woorden in Washington.
Niemand zou verwachten dat zo lang na Lehman we nog steeds de uitbreiding van de omvang van onze balansen zouden hebben.” De Franse bankier, die na acht jaar aftrad als ECB-president in oktober, zei dat de stap van zijn Italiaanse opvolger, Mario Draghi om Europese banken goedkope, drie-jarige leningen aan te bieden “volledig gelegitimeerd” zijn.
Draghi begon met het aanbieden van deze [nood]leningen in december uit vrees dat een financiële instelling zou instorten als gevolg van het opdrogen van financiering. “Wat er onlangs is gebeurd in Europa is, uiteraard, zeer aanzienlijk,” zei Trichet. “De stap die is genomen is naar mijn mening volledig gerechtvaardigd. We hadden te maken met een zeer, zeer estige en onmiddellijke bedreiging.”
Trichet staat volledig achter Draghi en het beleid van de LTROs waarmee een systeemimplosie voorkomen werd. Trichet lijkt met deze verwijzing naar de fragiliteit in Europa te erkennen dat het financiële stelsel insolvabel is. Immers, het was pure noodzaak.
Welbespraakt is Trichet nog altijd want zo wonderschoon komt een opgestoken vingertje zelden uit de mond rollen: “wij in Europa hebben misschien problemen, maar wij zijn zeker niet de enige!”, zegt hij met zoveel woorden (zie de vetgedrukte zin..):
In een breed opgezette toespraak, zei Trichet dat de wereldeconomie de laatste vier decennia een grote structurele aanpassingen heeft ondergaan.
“Wat mij betreft [zitten] we nog steeds in een crisis”, zei Trichet. “Het is niet alleen het voorrecht van Europa om nog steeds in een crisis te verkeren”. Al 35 jaar beginnend met Latijns-Amerika en Azië, bevindt de wereldwijde economie zich in een periode van structurele aanpassingen met de grote westerse economieën op dit moment in de focus, zo vertelde hij.
Toen crises uitbraken in Latijns-Amerika en Azië in de jaren '80 en '90 [van de vorige eeuw], luidde de consensus dat het westen beschermd werd vanwege de zegeningen van het als eerst geïndustrialiseerd zijn, zei Trichet, die de centrale bank van Frankrijk leidde voordat hij verhuisde naar de ECB.
Opmerkelijk zijn de uitspraken over het verloop van het inteationale monetaire stelsel sinds de ontkoppeling van de dollar van goud. Sinds die ontkoppeling zijn economische structuren volop in verandering, maar gaan deze veranderingen gepaard met crisis na crisis. En terwijl het lange tijd uitgesloten leek dat westerse geïndustraliseerde economieën hiervan uitgezonderd waren, is nu het tegendeel bewezen: de focus van de crisis ligt op westerse economieën.
De meest opmerkelijke uitspraak in het verslag van de Telegraph over de toespraak van Trichet was echter het onderstaande:
Trichet poneerde ook [een stelling] dat een mix van globalisering en onmiddellijke overdracht van informatie aan beleggers dat door inteet wordt mogelijk wel eens een permanente verandering in het financiële systeem teweeg kan hebben gebracht. Zonder het te definiëren, suggereerde de heer Trichet dat dit misschien een nieuwe van “tail risk” vormt voor beleidsmakers.
“Dat is iets dat iets te doen heeft met “gedrags-besmetting” (“behavioral contagion”) die niet wordt “gevangen” in traditionele modellen”.
In een bezoek aan de universiteit van Harvard eerder deze week, drong de heer Trichet erop aan dat hij geen enkele spijt heeft ten aanzien van het beleid van de ECB onder zijn leiding: “Ik heb nergens spijt van”. De ECB heeft veel kritiek gekregen voor de renteverhoging van april [2011]. Die verhoging is inmiddels teruggedraaid.
De laatste alinea nemen we ter kennisgeving aan en dat geldt ook voor het overgrote deel van het bericht. Maar dat doen we zeker niet met de ene laatste alinea vanwege het ultiem saillante karakter van Trichet's woorden “behavioral contagion”: waarschuwt Jean-Claude Trichet voor hyperinflatie?
De reden voor deze vraag heeft betrekking op één facet van een hyperinflatie. Dat facet draait om de oncontroleerbare paniek die onder de bevolking uitbreekt en die hen ertoe beweegt om hun spaargeld en andere beleggingen om te zetten naar hetgeen dat in hun perceptie veilig is. Indien particulieren en beleggers massaal met “één klik op de muis” hun beleggingspositie afsluiten en/of hun geld overboeken naar een andere beleggingscategorie – lees: uit staatsobligaties, in “cash” en vervolgens in fysieke goederen en producten (waaronder edelmetaal) – dan staan “beleidsmakers” waaronder centrale bankiers machteloos. Tegen die beweging is simpelweg niets opgewassen.
Dat een dergelijke massapsychologie van blinde paniek kan uitbreken heeft echter niets te maken met de komst van het inteet maar alles met het fragiele karakter van het financiële stelsel. Het inteet zou in die zin een noviteit kunnen toevoegen die van grote invloed kan zijn op de snelheid waarmee en de schaal waarop paniek zich (wereldwijd) verspreidt.
Toen in Weimar hyperinflatie uitbrak, was daaraan voorafgaand de overheidsbegroting al lang en breed uit het lood geslagen en printte de Duitse centrale bank erop los. De bevolking wilde die toenemende geldontwaarding een stap voor zijn, en zoals het spreekwoord luidt, zodra één schaap over de dam is volgen er meer, ontstond er een massavlucht in “Sachwerte”: een vlucht naar fysieke goederen en producten. De beweging en de exploderende omloopsnelheid van geld die de massa daarmee teweegbrengt zal tegenwoordig niet opeens anders zijn. Echter, het inteet zou deze “behavioral contagion” – zoals kranten dergelijk nieuws vroeger verspreidden – een stuk sneller kunnen laten verlopen.
Of Jean-Claude Trichet dit heeft bedoeld? Hij wijst op een risico waarmee nauwelijks rekening wordt gehouden. Het is geen onderdeel van traditionele modellen. Bovendien kan hij moeilijk het begrip hyperinflatie in de mond nemen terwijl hij – als oud-president van de ECB – het over actuele problemen heeft. Als hij het gevaaar op hyperinflatie heeft willen beschrijven met de term “behavioral contagion”, dan is hij wat ons betreft met vlag en wimpel geslaagd in zijn opzet.
___
Update: in de Dagelijkse Kost van 27 maart vindt u een aanvullende toelichting.
