De doorsnee hypotheekschuld in Nederland bedroeg in 2015 ongeveer €162.000 per huishouden, zo blijkt uit cijfers die het CBS onlangs bekendmaakte. In iets meer dan twintig jaar tijd is de hypotheekschuld in Nederland explosief gegroeid, want in 1993 was de doorsnee schuld per huishouden slechts €44.000.
De explosieve toename van de hypotheekschuld is het gevolg van een combinatie van factoren. Banken werden soepeler met het verstrekken van hypotheken en ontwikkelden nieuwe hypotheekvormen die het mogelijk maakten om nog meer geld te lenen voor een huis.
De beleggingshypotheek en de aflossingsvrije hypotheek vonden gretig aftrek, omdat deze lagere maandlasten in het vooruitzicht stelden. Tegelijkertijd daalde de rente, waardoor men steeds meer geld kon lenen ten opzichte van het inkomen.
Hypotheekschuld stijgt sneller dan woningwaarde
Was het eigen woningbezit in Nederland in 1993 nog 41,7% van alle huishoudens, in 2015 was dat opgelopen tot 55,6%. Het eigen woningbezit werd dus gestimuleerd, maar daarmee ook het schuldbezit. Zetten we deze twee ontwikkelingen tegen elkaar af, dan kunnen we concluderen dat de financiële positie van huishoudens veel kwetsbaarder is geworden.
In 1993 stond de doorsnee hypotheekschuld van €44.000 gelijk aan 51,7% van de doorsnee woningwaarde van €85.000. In 2015 was de doorsnee hypotheekschuld opgelopen tot €161.800, omgerekend 76% van de doorsnee woningwaarde van €211.900. Daaruit kunnen we concluderen dat de Nederlandse huishoudens vandaag de dag veel kwetsbaarder zijn voor een daling van de huizenprijzen dan twintig jaar geleden. Bij een daling van de huizenprijzen zullen veel meer mensen financieel onder water komen te staan.
Hypotheekschuld stijgt sneller dan woningwaarde (Bron: CBS)
€664,4 miljard schuld
Volgens de laatste cijfers van het CBS is de totale hypotheekschuld in Nederland nu €664,4 miljard euro. Dat is een stijging van €8,1 miljard ten opzichte van een jaar geleden. Door de historisch lage rente worden er veel meer hypotheken verstrekt, maar de groei van de totale schuld wordt afgeremd doordat huizenbezitters met spaargeld hun hypotheekschuld versneld aflossen.
Door het verscherpen van de regels probeert men te voorkomen dat huishoudens zich opnieuw diep in de schulden steken, maar die inspanning wordt teniet gedaan door het monetaire beleid van de ECB. Door de extreem lage rente kunnen starters veel meer geld lenen bij dezelfde maandlasten, waardoor opnieuw een bubbel op de huizenmarkt dreigt te ontstaan.
