Eerder deze week berichtten we al over een zorgelijke ontwikkeling op de Amerikaanse obligatiemarkt. Door een afnemende vraag naar nieuw 10-jaars staatspapier liep de rente al wat op (1,72% naar 2,2%), maar nu laten de cijfers ook zien dat diverse centrale banken (niet duidelijk welke) zijn begonnen met het verkopen van Amerikaanse staatsobligaties. In de afgelopen zes weken hebben centrale banken cumulatief voor $74 miljard aan staatspapier van de hand gedaan, een significante ontwikkeling die we in de afgelopen jaren nog niet eerder hebben gezien. China heeft eerder al aangegeven haar portefeuille van Amerikaanse staatsobligaties af te willen bouwen, maar nu lijken zij ook eindelijk de daad bij het woord te voegen.
Als we de cumulatieve posities in Amerikaanse staatsobligaties bekijken (zie figuur 1) zien we de impact van de recente verkoopgolf. Voor het eerst sinds lange tijd registreert men een significante vraaguitval voor Amerikaanse staatsobligaties. Als deze trend zich blijft voortzetten komt de Amerikaanse overheid uiteindelijk in de knel, want die zal dan een veel hogere rentevergoeding moeten betalen op haar staatsschuld. Dat is met een begrotingstekort van richting de 10% moeilijk op te brengen, dus zal waarschijnlijk de Federal Reserve weer moeten ingrijpen met een nieuwe ronde van steunaankopen (QE3?).
Figuur 1: Een kentering is zichtbaar in de markt voor Amerikaans staatspapier, cumulatieve positie daalt voor het eerst sinds lange tijd
Het is opvallend om te zien hoe deze ontwikkeling samenvalt met de voorstellen van de Amerikaanse regering om handelsbeperkingen op te leggen aan China. Voor meer details verwijzen we naar het artikel dat we vorige week publiceerden. Het is aannemelijk dat deze twee significante ontwikkelingen op het wereldtoneel met elkaar te maken hebben, maar het is moeilijk om daar de vinger op te leggen. Dat zal moeten blijken uit de TIC (Treasury Inteational Capital) data, die inzichtelijk maakt hoeveel Amerikaanse staatsobligaties er door het buitenland is gekocht en hoeveel buitenlandse staatsobligaties door Amerikanen zijn aangeschaft.
Feit is dat Amerika en China elkaar in een wurggreep houden, want China heeft door haar enorme positie van ruim $1.100 miljard aan staatspapier (bron) ook belang bij een stabiele waarde van de dollar. Zodra China massaal haar Amerikaanse staatsobligaties in de verkoop doet zullen die in waarde dalen, tenzij de Federal Reserve instapt om dit aanbod over te nemen. Een zwakkere Amerikaanse economie zal de afzetmarkt voor Chinese producten verkleinen. Amerika is op haar beurt voor een groot gedeelte afhankelijk van China om haar tekorten te financieren. Zodra China besluit om die rol niet meer op zich te nemen heeft Amerika een acuut liquiditeitsprobleem, dat alleen op te vangen is door een hogere rente te bieden op haar staatsobligaties of door de Federal Reserve te vragen de markt te ondersteunen met de geldpers.
De uitstroom van Amerikaanse staatsobligaties is ook goed te zien op de grafiek van Bond In/Outflow – Trailing Six Week Running Total (zie figuur 2). Hierop is duidelijk te zien dat hetgeen wat zich nu afspeelt in de afgelopen acht jaar nog niet eerder is voorgekomen. Als de verkoopgolf van de afgelopen zes weken blijft aanhouden ligt een nieuwe ronde van steunmaatregelen door de Federal Reserve in de lijn der verwachting. Over twee maanden verschijnt de zogeheten TIC-data van september en oktober, die inzicht verschaft over welke centrale banken verantwoordelijk zijn voor de verkoopgolf van Amerikaans staatspapier.
Figuur 2: De verkoopgolf van staatsobligaties is significant, zoals ook deze grafiek – die terug gaat tot 2003 – laat zien
