Het jaar 2015 was ook voor de aandelenmarkt een bewogen jaar. De eerste zes maanden zagen we een geleidelijke opwaartse trend, mede geholpen door dalende rentes, verdere monetaire verruiming door centrale banken en een positiever sentiment onder beleggers. Aan het begin van de zomer bereikte verschillende aandelenindices zelfs het hoogste niveau sinds het uitbreken van de crisis.
In maart sloot de AEX index voor het eerst in zeven jaar tijd boven de 500 punten, terwijl de Duitse aandelenmarkt voor het eerst de barrière van 12.000 punten wist te doorbreken. Twee maanden later was het ook zo ver in de Verenigde Staten, toen de S&P 500 een nieuw record van 2.121 punten aantikte en de Dow Jones index een all-time high bereikte van 18.351 punten.
Beurscrash in China
Bijna niemand had toen het vermoeden dat het feestje op de beurs zou eindigen in China, waar de aandelenkoersen begin juni waren opgelopen tot het hoogste niveau sinds 2008. De stijging werd gedreven door vele miljoenen particuliere beleggers, die aangetrokken werden door waanzinnige rendementen op de Shanghai Stock Exchange.
Een speculatieve bubbel eindigt doorgaans als de massa zich ermee gaat bemoeien en dat was ook in China het geval. De koersen gingen steeds hoger, maar het handelsvolume daalde. Eind juni klapte de Chinese aandelenbubbel uiteen, toen de index in één dag met 7,4% onderuit ging. Dat was het begin van een flinke correctie, want drie maanden later stond de beurs bijna 40% lager!
Chinese aandelen gingen hard onderuit en sleurden aandelenmarkten elders in de wereld mee
AEX naar dieptepunt
Het duurde een paar weken voordat beleggers elders in de wereld gegrepen werden door het ‘China virus’, maar de klap kwam desondanks niet minder hard aan. Op 24 augustus 2015 was het ‘zwarte maandag’, toen de AEX index op een gegeven moment meer dan tien procent lager stond. Uiteindelijk bleef het verlies die dag beperkt tot ruim zeven procent, waarmee deze dag de top tien haalde van slechtste beursdagen. Eind september bereikte de AEX index een dieptepunt van 408 punten en was het positieve rendement omgezet in een verlies.
De afgelopen maanden wist de AEX het verlies goed te maken. Op het moment van schrijven staat de index op 441,44 punten, goed voor een koersrendement van 4% sinds het begin van dit jaar. Een relatief mager rendement in vergelijking met de beurzen in Frankrijk en Duitsland, die year-to-date ongeveer acht procent hoger staan.
Toch deden de aandelenmarkten het in Europa beter dan in de Verenigde Staten. De Dow Jones index staat op het moment van schrijven op een year-to-date verlies van 1,5%, terwijl de meer representatieve S&P 500 index weer terug is op het niveau van begin dit jaar. Technologieaandelen wisten zich deels aan het negatieve sentiment te onttrekken, want de NASDAQ lijkt het jaar met een koerswinst van 6,6% af te sluiten.
Vooruitblik 2016
Zorgen over de wereldeconomie hebben het afgelopen jaar een negatieve impact gehad op de aandelenmarkt. De vraag is of die trend zich in 2016 verder zal voortzetten. De verwachting is dat de rente ook volgend jaar laag zal blijven, ondanks een kleine renteverhoging door de Amerikaanse centrale bank. Een lage rente is in de regel positief voor aandelen, omdat geld op een spaarrekening of in obligaties maar weinig oplevert. Alleen voor het dividend kan het dan al gunstig zijn om in aandelen te stappen. Ook is een lage rente gunstig voor de winstgevendheid van bedrijven, omdat daardoor de financieringskosten dalen.
Sinds 2009 hebben de aandelenmarkten wereldwijd een uitstekend rendement weten te behalen, geholpen door het soepele beleid van centrale banken. Dat zou ook in 2016 een drijfveer kunnen zijn voor hogere koersen. Maar andere berichten wekken juist de indruk dat de aandelenmarkt aan de vooravond staat van een nieuwe crash. Onlangs schreven we op Marketupdate dat meer dan honderd procent van het rendement van de S&P 500 index voor rekening komt van slechts vijf bedrijven uit de index. In het verleden was dat regelmatig (maar zeker niet altijd) een aankondiging van een beurscrash.
