Bron: Patrick van IJzendoorn en AP
Nadat Labour maandagavond nog tegen het houden van ‘Brexmas-verkiezingen’ stemde, gaf voorman Jeremy Corbyn dinsdag opeens zijn fiat. Hij zei van gedachten te zijn veranderd nadat Brussel officieel akkoord was gegaan met drie maanden uitstel, zodat er voorlopig geen kans meer is op een No Deal-Brexit. Waarschijnlijker is dat de druk op hem te groot was geworden, nadat de andere oppositiepartijen in principe hadden ingestemd met Johnsons verkiezingsplan.
Corbyn zelf wilde al langer verkiezingen, maar zijn fractie vreest de stembus. De Welshe afgevaardigde Owen Smith, een voormalig rivaal van Corbyn om het leiderschap, uitte op televisie zijn zorgen over een klinkklare zege voor de Conservatieven van Johnson, waarna een harde Brexit onvermijdelijk is en de kans op een nieuw referendum verkeken. De opiniepeilingen wijzen op dat scenario. In sommige peilingen staat Johnson 16 procent voor.
Nadat Corbyn akkoord was gegaan, besloot zijn partij het Schotse plan te steunen om EU-burgers en minderjarigen een stem te geven. De regering was hier fel op tegen en dreigde de verkiezingswet zelfs in te trekken als het Lagerhuis hiermee in zou stemmen. Plaatsvervangend Lagerhuisvoorzitter Lindsay Hoyle bepaalde dat amendementen niet toegestaan zijn, omdat ze grote financiële gevolgen zullen hebben.
Voor de oppositie restte er nog een manier om alvast electoraal voordeel te behalen: de verkiezingsdatum verplaatsen van 12 naar 9 december. Gaandeweg die week gaan studenten, die overwegend progressief en EU-gezind zijn, met kerstvakantie. Een verkiezing op maandag zorgt mogelijk voor een hogere opkomst onder die groep. Volgens de regering zijn studenten volwassen genoeg om per post te stemmen als dat nodig zou zijn. Het Labour-voorstel faalde, de verkiezingsdatum bleef staan op 12 december – wat overigens ook betekent dat de uitslag op vrijdag de dertiende komt.
Hardst, smerigst en meest gepolariseerd
Het gesteggel is een voorbode van wat mogelijk de hardste, smerigste en meest gepolariseerde campagne gaat worden uit de moderne Britse geschiedenis. De Conservatieven hebben met Dominic Cummings de beschikking over een strateeg die onderhandse tactieken niet schuwt, zoals te zien was bij de referendumcampagne. Bij de corbynista’s heerst een diepgewortelde haat jegens de Conservatieve Partij van Johnson.
Het motto van de Conservatieven zal zijn ‘Get Brexit Done’. De regeringspartij zal mikken op Labour-districten met veel Brexit-stemmers en wil profiteren van de gespleten ‘remain-stem’. Op hun beurt zullen de Liberaal-democraten van de 39-jarige Schotse Jo Swinson, die beloven Brexit nog voor Kerstmis te annuleren, mikken op Conservatieve districten met veel EU-gezinde stemmers. De Liberaal-democraten willen zich profileren als het redelijke en EU-gezinde geluid tussen de twee populisten ter rechter- en linkerzijde. De partij zal naar verwachting veel zetels winnen.
De Schotten verwachten de verliezen van de vorige verkiezingen goed te kunnen maken.
Britse Trump
Wat doet Labour? Omdat de Brexit-positie van de grootste oppositiepartij met geen mogelijkheid in vijf woorden samen te vatten is, zal de partij het thema Brexit zoveel mogelijk willen vermijden. Corbyn zal zich met name richten op het bezuinigingsbeleid van de Conservatieven in de voorbije jaren en zijn best doen om Johnson af te beelden als de Britse Trump. Tevens hoopt Labour dat Nigel Farage kostbare stemmen afsnoept van de Tories.
Levendig zullen de verkiezingen zeker worden. Zowel Johnson als Corbyn houden van campagne voeren, hetgeen zichtbaar was bij respectievelijk het Brexit-referendum en de verkiezingen van 2017. Johnson heeft er bewust voor gekozen om miljarden extra te beloven voor zorg, onderwijs en veiligheid. Deze gulheid zou hij graag op de zijkant van een rode bus willen zetten, naast de belofte het volk te verlossen van de Brexit-soap.
Het is voor het eerst in 96 jaar dat de Britten in deze feestmaand naar de stembus gaan. Het kan logistieke problemen opleveren wegens geplande kerstfestiviteiten in scholen en buurthuizen.
Tory-kamerlid Michael Tomlinson opperde om pubs te gebruiken als stembureaus.
