Rusland staat open voor een gelijkwaardige samenwerking met de Europese Unie, die op basis van wederzijds respect en voordelen voor beide partijen moet worden vormgegeven. Dat zei de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov onlangs in zijn toespraak bij de jaarlijkse Veiligheidsconferentie van Munchen. Hij waarschuwde voor het ‘wij’ en ‘zij’ denken, dat volgens hem wordt versterkt door anti-Russische propaganda in de Westerse media.
Met de uitbreiding van de NAVO richting het oosten, de plaatsing van een Amerikaans raketschild en een doelgerichte propaganda-campagne om vijandigheid tegen Rusland bij het Europese publiek te creëren wordt een strategisch partnerschap en een betrouwbaar en stabiel systeem van betrekkingen tussen Rusland en de EU ondermijnd, aldus de Russische minister van Buitenlandse Zaken. Hieronder leest u de volledige vertaling van de toespraak van Sergey Lavrov, de originele Engelstalige tekst is te vinden op de website van het Russische Ministerie van Buitenlandse Zaken.
“Dames en heren,
Nu de internationale betrekkingen een periode van radicale verandering zijn ingegaan, en deze de stelling over “het einde van de geschiedenis” ten val heeft gebracht, moeten we onthouden wat er in het relatief recente verleden is gebeurd. Zoals de Russische historicus Vasily Klyuchevsky zei: “Geschiedenis (…) straft ons omdat we zijn lessen niet hebben geleerd.”
Tachtig jaar geleden, in 1938, werd in München een overeenkomst ondertekend over de verdeling van Tsjecho-Slowakije, die leidde tot de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de Neurenberg-processen na de oorlog probeerden de leiders van het Derde Rijk het München-pact te rechtvaardigen door te zeggen dat het doel was Rusland uit Europa te verdrijven. Dit is bijvoorbeeld wat veldmaarschalk Wilhelm Keitel zei.
De tragedie van het Verdrag van München bracht de belangrijkste drukpunten van die periode aan het licht, waaronder geloof in iemands uitzonderlijkheid, verdeeldheid en wederzijds wantrouwen, afhankelijkheid van cordon sanitaires en bufferzones, alsmede openlijke inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van andere landen. Deze herinnering is vooral alarmerend wanneer ze wordt toegepast op de moderne realiteit, de achterbakse pogingen om de waarheid over de Tweede Wereldoorlog en de eraan voorafgaande gebeurtenissen te vervormen, evenals de rehabilitatie van nazi’s en hun handlangers. Sommige EU-landen hebben wetten die nazi’s en hun handlangers gelijkstellen met diegenen die Europa hebben bevrijd en die de sloop van monumenten voor degenen die het nazisme hebben verslagen toestaan.
De ervaring van de Tweede Wereldoorlog en de daaropvolgende polarisatie van Europa tijdens het tijdperk van de bipolaire confrontatie hadden de Europese landen moeten laten zien dat er geen alternatief is voor het bouwen van een gemeenschappelijk Europees huis waar mensen niet in “wij” en “zij” zullen worden verdeeld. Het hele project van de Europese Unie is geworteld in het verlangen van de grondleggers om de heropleving van de logica van de confrontatie te voorkomen, wat de oorzaak was van veel rampspoed op het continent.
Vele jaren na de val van de Berlijnse Muur en de hereniging van Duitsland, waarin Rusland een cruciale rol speelde, hebben we ons best gedaan om een systeem van gelijke en ondeelbare veiligheid in de Euro-Atlantische regio te bouwen. We hebben onze militaire capaciteiten aan onze westelijke grenzen drastisch verminderd. Wij pleitten voor een versterking van gemeenschappelijke Europese instellingen, met name de OVSE, en de coördinatie van een internationaal raamwerk van verdragen over Europese veiligheid.
Helaas zijn onze oproepen voor een gelijkwaardige dialoog en voor het realiseren van het beginsel van ondeelbare veiligheid aan dovemansoren gericht.
In tegenstelling tot de beloften die ons in de jaren negentig werden gedaan, zoals onlangs door documenten uit het Amerikaanse Rijksarchief is bevestigd, zet de NAVO zijn uitbreiding naar het oosten voort. NAVO-troepen en militaire infrastructuur verzamelen zich aan onze grenzen. Het Europese oorlogstheater wordt systematisch ontwikkeld. De implementatie van Amerikaanse raketafweersystemen in Europa ondermijnt de strategische stabiliteit. Er zijn doelgerichte propaganda-campagnes gaande om vijandigheid tegen Rusland bij het Europese publiek te creëren. Het is in het establishment van veel landen bijna politiek correct geworden om ofwel slechte dingen ofwel niets over Rusland te zeggen.
Wanneer mensen in het Westen spreken over de groeiende invloed van Rusland, doen ze dat meestal op een negatieve manier. De auteurs van een rapport voor deze conferentie zijn hier ook mee geconfronteerd. Ik wil u er graag aan herinneren dat toen Rusland verzwakt was en geconfronteerd werd met historische processen, onze partners zeiden dat zij wilden dat Rusland sterk was en dat acties van Russische buren buiten de regio en andere landen niet tegen onze belangen zijn gericht. We hebben beloften gekregen met betrekking tot het project van het EU-oostelijk partnerschap. We hopen dat ze zullen worden vervuld en dat Brussel elke poging om dit project om te zetten in een Russofoob verhaal zal afsnijden. Kijken naar de situatie in Europa vanuit het perspectief van een zero sum-game kan extreem gevaarlijke gevolgen hebben.
Een van die consequenties is het interne conflict in Oekraïne, dat tijdens de voorbereiding van de associatieovereenkomst gedwongen werd te kiezen tussen het Westen en Rusland. Het is zeer te betreuren dat de EU, die vervolgens heeft ingestemd met het optreden als garantsteller voor de overeenkomst tussen de regering van Oekraïne en de oppositie van 21 februari 2014, niet in staat bleek de uitvoering ervan te waarborgen en in feite de anti-constitutionele staatsgreep heeft gesteund. En nu is Oekraïne, een land met enorm veel potentieel en getalenteerde mensen, teruggeworpen tot een situatie waarin het zichzelf niet kan regeren. Rusland heeft meer belang bij een oplossing voor de interne Oekraïense crisis dan wie dan ook. We hebben het wettelijke kader hiervoor – het maatregelenpakket van Minsk, opgesteld door Rusland, Duitsland, Oekraïne en Frankrijk met Donetsk en Lugansk en goedgekeurd door de VN-Veiligheidsraad. Deze overeenkomst moet strikt en volledig worden uitgevoerd. Echter, Kiev saboteert dit openlijk in de Contactgroep en binnen het kader van het Normandische format. Bovendien praten functionarissen in Kiev over een militair scenario. Ik weet zeker dat de EU zich bewust is van de gevaren van deze ommekeer.
Helaas worden nieuwe pogingen ondernomen om de landen die grenzen aan Rusland en de EU te dwingen – hetzij in het CIS, hetzij op de Balkan – te kiezen tussen het Westen en het Oosten. De Duitse krant Die Welt publiceerde onlangs een artikel met de titel “De EU of Poetin: Wie krijgt de Westelijke Balkan?” [EU of Putin – wer bekommt den Westbalkan]. En dit is verre van het enige voorbeeld van publieke indoctrinatie die aansluit bij de filosofie “wij of zij”.
Het afstand doen van collectieve Rusland-EU samenwerkingsmechanismen, zoals topbijeenkomsten, de Permanente Partnerschapsraad en industriële dialogen, en het vertrouwen op het uitoefenen van druk hebben Europa nog niet veiliger gemaakt. Integendeel, het conflictpotentieel is zichtbaar toegenomen en het aantal problemen en crises groeit in Europa en er omheen.
De ontwikkelingen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika hebben aangetoond dat het beleid om onwenselijke regeringen over de oceaan te vervangen en onbekende ontwikkelingsmodellen op andere landen toe te passen, niet alleen chaos creëert in uitgestrekte gebieden, maar ook terug slaat met zeer reële problemen die in Europa worden geïmporteerd, in de eerste plaats een piek in internationaal terrorisme, vloedgolven van illegale migratie en alle andere gerelateerde problemen.
Dit alles moet in aanmerking worden genomen om de ontstaansgeschiedenis van de huidige betrekkingen tussen Rusland en de Europese Unie te begrijpen. De Russische autoriteiten hebben veel werk en politiek kapitaal geïnvesteerd in het ontwikkelen van wederzijds voordelige betrekkingen tussen Rusland en de EU. Maar het doel van een echt strategisch partnerschap en een betrouwbaar en stabiel systeem van betrekkingen, dat de gezamenlijke concurrentiepositie van Rusland en de EU zou versterken, is niet bereikt. Maar daar hebben wij geen schuld aan.
Ik geloof dat de EU de afgelopen decennia niet de gulden middenweg heeft weten te vinden in de betrekkingen met Rusland. In de jaren negentig werd Rusland gezien als een discipel die consequent en in tegenspraak met zijn protesten op de Westerse manier getraind moest worden. De overheersende mythe is nu de vermeende ‘almachtige Russische dreiging’, waarvan ze de sporen overal proberen te vinden, van de Brexit tot het Catalaanse referendum. Beide stereotypen zijn grondig onjuist en wijzen op het gebrek aan gezond verstand en begrip voor Rusland. We merken op dat steeds meer mensen in de EU zich ongemakkelijk voelen over de abnormale situatie in onze relaties. Gerespecteerde deskundigen geven openlijk toe dat diplomatieke verlamming de prijs is die ze moeten betalen voor demonstraties van een denkbeeldige EU-eenheid.
Rusland heeft zijn beleidsbenaderingen voor samenwerking met de EU niet gewijzigd. We zouden graag zien dat de EU zich verenigt op basis van respect voor de fundamentele belangen van haar lidstaten. Ze moeten de vrijheid hebben om zelf te bepalen hoe hun economieën en buitenlandse economische betrekkingen kunnen worden ontwikkeld, bijvoorbeeld om aan hun energiebehoeften te voldoen op basis van een pragmatische, commerciële aanpak of onder invloed van politieke en ideologische overwegingen.
We gaan uit van de veronderstelling dat de EU een actieve, verantwoordelijke en – laat ik het benadrukken – onafhankelijke rol in internationale aangelegenheden kan spelen. Ik heb kennis genomen van het interview van ambassadeur Wolfgang Ischinger met de krant Bild, waarin de gerespecteerde voorzitter van de Veiligheidsconferentie van München spreekt over de noodzaak van het profiel van het hogere buitenlands beleid van de EU. Wij verwelkomen zijn idee van samenwerking tussen Rusland, de EU, de VS en China bij het creëren van een beveiligingsarchitectuur voor het Midden-Oosten. Een vergelijkbare benadering zou kunnen worden toegepast op de Perzische Golf.
Het is in het belang van Rusland om een sterke en voorspelbare Europese Unie te hebben als buurland, een EU die zou kunnen optreden als een verantwoordelijk lid van het internationale leven in de multipolaire wereld die vlak voor onze ogen werkelijkheid wordt.
Het is tijd om te stoppen met pogingen om tegen de stroom van de geschiedenis in te zwemmen en samen te werken om het systeem van internationale betrekkingen op een gelijkwaardige basis te vernieuwen en te vertrouwen op de centrale coördinerende rol van de VN, zoals bepaald in het Handvest van de VN. Rusland staat open voor een gelijkwaardig partnerschap met de EU dat is gebaseerd op wederzijds respect en een belangenafweging om doeltreffende antwoorden te vinden op de hedendaagse uitdagingen. We zijn ook bereid om onze betrekkingen met de Verenigde Staten en alle andere landen op basis van deze principes te promoten.
Het is belangrijk om goed gebruik te maken van het potentieel van samenwerking tussen Rusland en de EU om een gemeenschappelijke ruimte van vrede, gelijkwaardige en ondeelbare veiligheid en wederzijds voordelige samenwerking in het gebied van de Atlantische Oceaan tot de Stille Oceaan tot stand te brengen. Op strategisch niveau wil ik uw aandacht vestigen op het initiatief van president Vladimir Poetin om een groter Euraziatisch project te bevorderen, dat de inspanningen van alle leden van de integratiestructuren in de CIS, de SCO en de ASEAN combineert. Ik zie geen reden waarom de EU hier niet aan zou kunnen deelnemen, bijvoorbeeld door te beginnen met het opzetten van professionele contacten met de Euraziatische Economische Unie (EAEU). Ik hoop dat deze dag heel snel zal komen.”
Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines
