Bank of England hielp Nazi’s met verkoop geplunderd goud

De Bank of England heeft toegegeven dat ze geholpen heeft met de verkoop van goud dat de Nazi’s vlak voor de uitbraak van de Tweede Wereldoorlog plunderden in Tsjecho-Slowakije. Dat blijkt uit historische documenten die de Bank of England dinsdag heeft vrijgegeven. Het officiële verhaal uit 1950 kwam daarmee voor het eerst in de openbaarheid.

BIS

De Bank of England was betrokken bij de oprichting van de Bank of International Settlements (BIS) en onderhield sindsdien een intieme band met de BIS. De gouverneur van de Britse centrale bank rapporteerde maandelijks aan het ministerie van Financiën wat er besproken werd door de BIS. Toen de BIS op 21 maart 1939 het verzoek deed om £5,6 miljoen aan goud over te boeken van rekeningnummer 2 naar rekening 17. De Bank of England was er vrij zeker van dat rekeningnummer 2 toebehoorde aan Tsjecho-Slowakije, maar ze wist op dat moment niet zeker dat de Reichsbank de beheerder van rekening 17 was. Het bedrag werd nog dezelfde dag overgeboekt door de Bank of England. Een dag later volgde een tweede overschrijving.

Geen overleg

In de tien dagen die daarop volgden werd een groot gedeelte van het goud dat op rekening nummer 17 was bijgeschreven alweer uitgeleverd. £4 miljoen aan goudstaven werd afgeleverd bij de Nederlandsche Bank en de centrale bank van België. Een klein gedeelte van het goud werd in Londen verkocht. Dat gebeurde zonder overleg, want op 22 maart maakte de gouverneur van de Bank of England aan het ministerie van Financiën bekend dat hij telefonisch contact heeft gehad met de Bank of France. In dat telefoongesprek maakte de Bank of France bezwaar tegen een mogelijke uitlevering van goud dat aan Tsjecho-Slowakije toebehoorde. Het plan om het Tsjecho-Slowaakse goud te ‘bevriezen’ kwam te laat, want het goud werd al gereed gemaakt voor uitlevering.

Ongeveer twee maanden later – op 22 mei – vroeg de Britse regering aan de gouverneur van de Bank of England of het goud van Tsjecho-Slowakije nog steeds in de kluis van de centrale bank lag. De gouverneur stuurde een week later een bericht terug, maar weigerde opheldering te geven over het goud in kwestie. De gouverneur verklaarde dat de Bank of England van tijd tot tijd goud voor de BIS in bewaring neemt en dat ze niet wist of het goud eigendom was van de BIS of van haar klanten. Daarom kon hij niet zeggen of het uitgeleverde goud van de Tsjecho-Slowaakse centrale bank was.

Op 1 juni kreeg de Bank of England het verzoek om £420.000 aan goud naar New York te sturen. Dit was goud dat de Reichsbank eerder had afgeleverd in Londen. Deze keer probeerde de Bank of England de transactie van de BIS af te stemmen met de Britse regering. Omdat het te lang duurde voordat de Britse regering tot een besluit kwam, en omdat de BIS benadrukte dat de betaling de volgende dag al zou plaatsvinden, leverde de Bank of England het goud opnieuw uit. Voor de tweede keer plaatste de gouverneur van de Britse centrale bank het gezag van de BIS hoger dan dat van de eigen regering.

Amerikanen

In het document op de website van de Bank of England lezen we dat er verdenkingen waren tegen de Bank of International Settlements. Ze zou niet neutraal genoeg zijn en vooral de belangen van de Duitsers behartigen. In 1943 kwam de BIS ook in de Verenigde Staten in opspraak. In de New York Times verscheen een artikel van Harry White (Amerikaanse ministerie van Financiën). In dat artikel zei hij het volgende: “Er is een Amerikaanse president die zaken doet met de Duitsers [via de BIS], terwijl onze Amerikaanse jongens tegen de Duitsers moeten vechten”

Terechtwijzing

De Bank of England werd later door de regering terechtgewezen voor haar overhaaste beslissingen. De volgende brief werd bij de gouverneur van de Bank of England afgeleverd:

“Ik heb de opdracht gekregen om u te informeren over de volgende beslissingen die de regering genomen heeft:

1. De Bank of England mag geen orders van de BIS meer opvolgen als ze het waarschijnlijk acht dat die order de vijand helpt.
2. De Bank of England mag niet handelen zonder het ministerie van Financiën te informeren.
3. Het ministerie van Financiën zal geen toestemming geven voor een opdracht, zolang nog niet is vastgesteld dat die opdracht geen voordeel oplevert voor de vijand.
4. De huidige procedure wordt aan een onderzoek onderworpen, zodat we te weten komen wat de BIS verstaat onder eigendom.
5. De huidige aanpak moet stoppen en moet aan onderzoek onderworpen worden.
6. Neutrale landen moeten ervan verzekerd zijn dat opdrachten van de BIS, die zijn aangedragen door deze landen, pas worden uitgevoerd als het ministerie van Financien haar goedkeuring heeft gegeven.”

Imago

Historicus Neville Wylie van de University of Nottingham zei dinsdag tegenover The Guardian dat de Bank of England handelde vanuit een visie dat Londen het internationale financiële centrum moest blijven. De centrale bank wilde vooral haar status vasthouden en volgde daarom trouw de opdrachten van de BIS op. Het volledige artikel is te vinden op de website van de Bank of England (PDF).

BoE_Nazi_FT