Britse toezichthouder wil fixing goudprijs onderzoeken

De Britse financiële toezichthouder gaat een onderzoek starten naar de prijsvorming op de goudmarkt in Londen. Twee keer per dag stellen een vijftal banken telefonisch de goudprijs vast, door te kijken naar de prijzen waartegen op dat moment transacties worden uitgevoerd. Bij deze procedure leggen Barclays, Deutsche Bank, Nova Scotia, HSBC en Société Générale de goudprijs vast waar handelaren, centrale banken, juweliers en goudmijnen hun prijs op baseren.

Het is dezelfde methode die gebruikt wordt om de Liborrente vast te stellen en die zo gevoelig blijkt te zijn voor manipulatie. Dat is ook de strekking van het paper “Fixing a Leaky Fixing: Short-Term Market Reactions to the London PM Gold Price Fixing” dat in september gepubliceerd werd in een wetenschappelijk tijdschrift over de futuresmarkt. De onderzoekers stellen in dat artikel dat de manier waarop de goudprijs wordt vastgesteld niet meer aansluit bij de financiële markt van vandaag de dag. Informatie verspreid zich veel sneller dan in de tijd dat er nog geen internet was en daardoor is het voor handelaren veel makkelijker geworden om te anticiperen op de AM Fixing en de PM Fixing.

Goudprijs fixing

Het telefonisch vaststellen van de goudprijs is een proces dat tenminste een paar minuten duurt, maar dat in sommige gevallen ook een uur kan duren. In de tussentijd kunnen handelaren positie innemen en kunnen de handelaren met voorkennis anticiperen op de fix van de goudprijs. Vier handelaren uit de goudmarkt bevestigden tegenover Bloomberg dat de telefoongesprekken voor de AM en PM fixings gebruikt worden als informatiebron.

“Handelaren die betrokken zijn bij de fixings hebben, al is het maar heel even, informatie over de markt die superieur is aan de informatie waar de andere handelaren over beschikken”, aldus Thorsten Polleit. Polleit is hoofdeconoom van het in Frankfurt gevestigde handelshuis Degussa Goldhandel GmbH en voormalig econoom bij Barclays. “Het is een zwakke punt in de Londen goud fixing”.

1919

Al sinds 1919 wordt de goudprijs door een klein aantal banken vastgesteld. Dat begon in het kantoor van de Rothschild’s in het financiële centrum van Londen, waar bankiers twee keer per dagen bij elkaar kwamen. De voorzitter (een rol die ieder jaar werd gewisseld tussen de vijf banken) gaf dan een prijs aan die dicht bij de spotprijs van dat moment lag. Vervolgens gaven andere banken door hoeveel kilogram goud ze voor die prijs wilden kopen voor hun klanten en voor eigen rekening en hoeveel ze voor die prijs wilden verkopen. Dat ging door totdat er een prijs gevonden werd waarop het verschil tussen kopers en verkopers kleiner was dan 50 goudstaven (620 kilogram). Die procedure wordt nu telefonisch uitgevoerd, maar is in de basis niet veranderd.

De fixing van de goudprijs in Londen wordt onderzocht

Voorkennis

Volgens handelaren, academici en investeerders die geïnterviewd werden door Bloomberg News kunnen de vijf banken die betrokken zijn bij de vaststelling van de dagelijkse goudprijs kort van tevoren al zien of de goudprijs gaat stijgen of dalen, omdat ze zicht hebben op het aantal kopers en verkopers in de markt. Zo kunnen de traders van de vijf banken die de fixing vaststellen al minuten van tevoren met vrij grote zekerheid inschatten dat de prijs gaat stijgen of dalen.

“De informatie sijpelt door van de vijf grote banken naar hun cliënten en komt daarna bij de rest van de markt terecht”, aldus Andrew Caminschi. Hij onderzocht samen met Richard Heaney de procedure waarmee de goudprijs tweemaal daags wordt vastgesteld. “In een wereld waarin het voordeel behaald kan worden op de milliseconde heeft die informatie zeker waarde”, zo licht Caminschi toe.

Libor

Toezichthouders gaan onderzoeken hoe dit soort fixings vastgesteld en verwerkt worden door het financiële systeem. Eerder dit jaar kregen banken als Barclays en RBS nog $3,7 miljard aan boetes voor de kiezen vanwege manipulatie van de Liborrente. Dat rentetarief bleek gemakkelijk te manipuleren door banken, met als resultaat dat banken meer winst konden maken op leningen ten koste van de klant. Ook de oer-Hollandse Rabobank deed mee aan dit spel en kreeg daar laatst een boete voor van bijna $1 miljard. Afgezien van die boete leed de bank veel imagoschade. Piet Moerland stapte direct op en Sipko Schat werd onder druk van de lokale Rabobank kantoren ook weggestuurd.

Er zijn geen aanwijzingen om aan te nemen dat er gemanipuleerd wordt met de fixings van de goudprijs, maar economen en academici zijn het er wel over eens dat de methode om de prijs vast te stellen ernstig achterhaald is en daardoor gevoelig is voor misbruik. Daarnaast zou direct toezicht op de totstandkoming van de AM fix en de PM fix ontbreken.

‘Geen commentaar’

Woordvoerders van Barclays, Deutsche Bank, HSBC en Société Générale wilden geen verklaring afleggen tegenover Bloomberg inzake het onderzoek naar de fixing van de goudprijs. De woordvoerder van Noca Scotia wilde wel commentaar geven en schreef in een email aan Bloomberg dat hun bedrijf een diepgewortelde cultuur van toezicht en controle heeft en dat Noca Scotia uitkijkt naar nieuwe ideeën om de bestaande processen en werkwijze te verbeteren.