Column: Goud is geen geld!

Hoe vaak horen we ‘goldbugs’ roepen dat goud geld is. Of dat goud weer geld zou moeten zijn, bijvoorbeeld door de waarde van geld weer te koppelen aan een vaste hoeveelheid goud. Dit soort sentimenten zijn kenmerkend voor een tijd waarin centrale banken vrijwel onbeperkt liquiditeit kunnen verstrekken en waarin banken voor vele miljarden overeind gehouden worden. Toch zitten de goldbugs ernaast als ze denken dat de monetaire problemen de wereld uit zijn als goud weer geld is…


Goudstandaard

Het idee van een koppeling van geld aan goud kent een groot aantal prominente aanhangers. Mensen als Ron Paul, Mike Maloney, Peter Schiff en tal van anderen zijn bij de goldbugs populair om hun visie op goud. Geïnspireerd door de Oostenrijkse economische school zetten zij zich af tegen de Keynesiaanse stroming en pleiten ze voor een terugkeer van geld met intrinsieke waarde. Pas als het geld weer gedekt is door iets van waarde zal de macht van overheden en banken beperkt worden.

Door een goudwisselstandaard in het leven te roepen zou er een einde komen aan het fractioneel bankieren en zouden overheden gedwongen worden om hun begroting op orde te maken. Kostbare oorlogen zouden onder een goudstandaard niet gevoerd kunnen worden, of in elk geval minder lang kunnen duren. Een goudstandaard disciplineert banken en overheden, aldus de voorstanders.

Bretton Woods

Het falen van het Bretton-Woods systeem bewijst dat een koppeling van geld aan goud vroeg of laat spaak loopt. De Amerikanen beloofden na de Tweede Wereldoorlog een dollar ‘as good as gold’. Amerikaanse staatsobligaties werden vanaf dat moment op gelijke voet gezet met goud als reserve voor centrale banken. Daarnaast bleef de dollar inwisselbaar voor goud tegen een koers van $35 per troy ounce.

Het Bretton-Woods systeem met een indirecte gouddekking bleek geen rem te zetten op de kredietgroei. Amerika kon schulden blijven maken, omdat andere landen hun dollars weer uitleenden aan de VS. De schuldverplichtingen van Amerika stapelden zich op in de rest van de wereld, terwijl de dollar nog steeds dezelfde koopkracht had in termen van goud. Het duurde dan ook niet lang voordat het buitenland (Frankrijk voorop, later volgde ook Nederland) dollarreserves begon in te wisselen voor goud. Binnen een paar jaar werd duidelijk dat de Amerika haar belofte van een dollar ‘as good as gold’ niet waar kon maken. Het goudloket werd in 1971 gesloten, omdat de VS anders in no-time door de resterende ~8.100 ton goud heen zou raken.

De enige manier om een koppeling van de munt aan goud te garanderen is door continu goud te kopen of (veel vaker) te verkopen. De omvang van de goudvoorraad en de prijs waartegen goud gekoppeld wordt kan alleen bepalen hoe lang het duurt voordat al het goud verkocht is, maar een andere uitkomst kan niet verwacht worden.


Goud is waardevol

Laat er geen misverstand over bestaan als ik zeg dat goud geen geld is. Goud is een waardevol bezit! Het edelmetaal is schaars, het vergaat niet, het is goed te bewerken en het blijft eeuwig in circulatie. Daar komt bij dat goud zeer liquide is, omdat het zonder waardeverlies opgedeeld kan worden in kleinere stukjes en omdat het voor een relatief beperkte omvang veel waarde heeft.

De gedachte dat goud geld zou moeten zijn is te herleiden tot een heel ver verleden, waarin goud (en zilver) gebruikt werden als een soort betaalmiddel. De stukken goud en zilver werden later in gestandaardiseerde gewichten geslagen, met als doel de handel te bevorderen. Omdat men kon vertrouwen op bepaalde goudsmeden werden gouden en zilveren muntstukken gemakkelijker geaccepteerd dan ongeslagen stukken edelmetaal.

Het was de eerste stap naar geld op basis van vertrouwen. Door munten met een gestandaardiseerd gewicht te produceren konden handelaren sneller transacties uitvoeren, zonder eerst alle goudstukken te wegen en op echtheid te controleren.

Het gebruik van gouden en zilveren munten bleef een veredelde vorm van ruilhandel. Er vond een directe ruil plaats van bezittingen (goud, zilver) voor bezittingen (grond, vee, meubels, gereedschappen, enz) of diensten (arbeid).

Geld is krediet

Naarmate de tijd vorderde kwam men erachter dat het veel handiger was om schuldbewijzen te gebruiken in plaats van de gouden muntstukken. Banken ontstonden toen de goudsmeden ongedekte goudcertificaten verstrekten aan klanten, waardepapieren die niet gedekt waren door goud in de kluis.

Dit was het kantelpunt waarop geld als bezit (fysiek edelmetaal) veranderde in geld als schuld (krediet). Niet langer werd de waarde van geld bepaald door de intrinsieke waarde, maar door het vertrouwen van de samenleving in de centrale bank en in de kredietverlenende instanties.

Het geldsysteem evolueerde van veredelde ruilhandel naar een boekhoudkundig systeem, waarin geld een middel werd om de uitwisseling van goederen en diensten in de reële economie bij te houden. Zie het als een groot scorebord.

Geld werd een claim op productiviteit in de werkelijke economie, een claim die gegarandeerd wordt door de centrale bank. Het is om die reden dat er een handtekening van de centralebankpresident op ieder eurobiljet staat. Geld is niets meer dan de vertegenwoordiging van een sociaal contract, zoals Duisenberg beschreef in een toespraak uit 2002. Hij zij het volgende over geld:

“We bieden onze arbeid aan in ruil voor geld, dat in zichzelf geen waarde heeft. We doen dit alleen omdat we erop vertrouwen dat we dat geld kunnen gebruiken voor de uitwisseling van goederen en diensten. Dit feit zegt op zichzelf al veel over het vertrouwen dat we leggen in het geld. En het zegt nog meer over het vertrouwen dat wij als mensen in elkaar hebben. Vandaar dat geld, in essentie, een sociaal contract is.

Ook FOFOA beschrijft geld als een boekhoudkundig systeem, dat gesymboliseerd wordt door munten en bankbiljetten die vrijwel geen intrinsieke waarde hebben. Hij zei er onlangs het volgende over in dit artikel:

Transactional currency is simply a notional, purely symbolic token medium of exchange, much more replaceable, resource-efficient and environmentally friendly than mining stupid metals for stupid coins.”

Goud is geen geld

Vandaag de dag is geld een vorm van krediet, dat door banken gecreëerd kan worden naargelang de behoefte vanuit de samenleving. Het voornaamste doel van geld is om de stroom van goederen en diensten door de economie te stroomlijnen. Geld is een ruilmiddel en rekenmiddel bij uitstek, want voor het betalingsverkeer zijn euro’s oneindig veel handiger dan gouden en zilveren muntstukken.

Goud is veel nuttiger als het gebruikt wordt als een soort tegenpool van geld, één die compenseert voor het waardeverlies van valuta. Het is daarom ook geen toeval dat goud tegenover geld staat op de balans van de centrale bank (zie weekstaat ECB). Goud is de belangrijkste bezitting van centrale banken, terwijl geld in omloop aan de passiva zijde van de balans staat.

Balans ECB

Balans ECB

Door goud en geld uit elkaar te houden kan de groei van de geldhoeveelheid opgevangen worden met een stijging van de goudwaarde. Het spanningsveld dat een koppeling van goud aan geld creëert wordt verholpen door niet langer een koppeling van goud aan geld na te streven.

Goud als spaarmiddel

Zoals euro’s het meest nuttig zijn als betaalmiddel en rekenmiddel, zo is goud het meest nuttig als spaarmiddel. Fysiek goud heeft alle wenselijke eigenschappen voor iedereen die vermogen voor een langere periode opzij wil zetten. Goud kent geen tegenpartij risico en behoudt zijn vermogen ook ten tijde van een valutacrisis. Het bezit van goud wordt aangemoedigd in Europa, doordat het geheel is vrijgesteld van BTW. Blijkbaar is daar goed over nagedacht toen de Europese muntunie werd opgericht…

#Freegold

Het concept waarin de drie functies van geld verdeeld worden tussen goud (spaarmiddel) en geld (betaalmiddel en rekenmiddel) wordt ook wel Freegold genoemd. Dit weekend plaatsen we op Marketupdate een video waarin Freegold in meer detail wordt uitgelegd.

Marketupdate.nl Crypto redactie
Marketupdate.nl Crypto redactie

Dagelijks op de hoogte van het crypto nieuws via marketupdate.nl

17 gedachten over “Column: Goud is geen geld!

  • De dakgoot

    De quote van Bernanke is volgens mij onjuist. FOFOA voert als bron ‘not real news’ aan, en verder is hij nergens anders te vinden.

    Beantwoorden
    • Dank voor je feedback. Ik heb even gezocht, maar ik kon het ook niet terugvinden. Het zou me niets verbazen als deze woorden van Bernanke waren, maar ze zijn volgens mij inderdaad van FOFOA.

      Ken je de video van Bernanke versus Ron Paul? Ron Paul vraagt aan de FED-voorzitter of goud geld is, die daarop antwoord dat goud geen geld is. Destijds begreep ik niet waarom Bernanke dat zei, maar nu snap ik wat hij daarmee bedoelt.

      Beantwoorden
      • De dakgoot

        Het is vrijwel zeker afkomstig van FOFOA. De gefotoshopte foto en de bron (NotReal News) geven dat duidelijk aan. Bernanke zou ook nooit “mining stupid metals for stupid coins” zeggen; hij zou goud nooit op zo’n stupide, doorzichtige manier bashen, en heeft er bovendien altijd redelijk respectvol (zij het terughoudend) over gesproken.

        Zijn uitspraak dat goud geen geld is, valt inderdaad prima te plaatsen (hij zij zelfs dat een ‘financial asset’ was – dat zou je kunnen vergelijken met ‘waardereserve’).

        Verder goed stuk.

        Beantwoorden
        • Deze quote is ongetwijfeld te plaatsen in het denken van Bernanke, maar hij zou het inderdaad niet zo formuleren (misschien off the record…).

          Toen ik dat filmpje van Bernanke voor het eerst bekeek dacht ik ook dat goud geld was en dat Bernanke het niet snapte. Nu kijk ik heel anders naar datzelfde filmpje. Ik lees zijn woorden nu anders dan toen.

          Beantwoorden
    • Troy Ounce

      Goed verhaal, Eurodrama.

      Met alle respect voor hem, maar ik ben het dan ook niet met Frank eens. Er is geen oplossing voor het financiele probleem. Daardoor zullen onze leiders steeds minder vertrouwen genieten. Uiteindelijk MOET het financiele systeem instorten. En dan? Gaat Frank dan ook roepen dat goud geen geld is?

      Er zijn 3 scenario’s:
      1. oorlog: daar is een grote kans op. De depressie van 1929 is ook pas geindigd in 1945 (en niet in 1932). Maar we laten dit maar aan de US over. Een grote “reset” of the system met “shock and awe”. Geen goed scenario omdat gedurende deze oorlog demokratisch toezicht verdwijnt en onze leiders een nog repressiever financieel systeem zullen invoeren.
      2. (Gedeeltelijk) vervangen van financiele systeem door een “wereldmunt” zoals de SDR. Heeft geen zin; zelfde vertrouwensprobleem en zal < 5 jaar ook instorten.
      3. Goudstandaard. Zal niet vrijwillig gebeuren. Onze leiders hebben al gezegd dat ze ons liever met zijn allen in het donkere putje trekken dan een standaard aan te houden (wat niet meer wil zeggen dat ze een strak budget moeten opstellen. Maar wie gaat er dan voor hun stemmen?).

      Die goudstandaard gaat er nmm dan ook kwaadschiks komen. Dit is een kwestie van tijd. Wacht maar totdat pensioen en spaargelden geconfisceerd zijn en een brood 10 Euro k0st. Mensen zullen een goudstandaard eisen, op straffe van bloed in de straten.

      Goud kopen mensen, nog even en het is weer geld.

      Beantwoorden
      • Hoe zien jullie goud in het betalingssysteem voor je? Als ik het goed begrijp zien jullie ook de tekortkomingen van een goudwisselstandaard, laat staan het gebruik van gouden en zilveren munten in de winkels.

        En nee, ik ben niet blind voor de gevaren van deze crisis. Ik ben er ook bang voor dat de situatie uit de hand loopt en dat er een mogelijkheid is dat we terugvallen op ruilhandel. Maar mensen zijn inventief en vooruitstrevend, die zullen zich er niet bij neerleggen. Ruilhandel zal tijdelijk zijn en tijdens ruilhandel is buitenlandse valuta altijd nog veel makkelijker dan goud of zilver.

        Beantwoorden
        • Troy Ounce

          Je kan de Euro toch koppelen aan goud zoals de US$ en andere valuta aan goud/zilver gekoppeld waren? Als mensen met goud willen betalen, waarom niet? Er zullen er niet veel zijn die zo gaan betalen, maar belangrijk is nmm dat je de vrijheid hebt.

          Ik zie een goudstandaard voor me maar ook weer de afbraak van deze standaard na 2-3 of generaties. En dan gaat alles weer opnieuw beginnen . Men vergeet, de geschiedenis wordt vervalst, politici willen altijd herkozen worden vanwege de pluche. Ze zullen dus altijd geld nodig hebben om aan hun beloftes te voldoen. Een goudstandaard is de vijand van de politicus, daarom kan een overgang naar een goudstandaard alleen gebeuren met “bloed in de straat”.

          Ik sta overigens open voor kritiek op mijn stellingen.

          Beantwoorden
      • “Mensen zullen een goudstandaard eisen, op straffe van bloed in de straten.”

        Een goudstandaard eisen omdat men het vertrouwen in de leiders verliest is een tegenstelling imo.

        Je vertrouwt de leiders niet, en eist een systeem waarbij je de uitvoering compleet bij diezelfde beleidsmakers legt. Kijk naar de USA, toen men net voor 1971 goud ging opeisen bleek ook dat de keizer géén kleren had. Was ook onder een (fixed) goudstandaard.

        Begrijp echt niet dat men na talloze mislukkingen van de goudstandaard blijft broddelen over poging zoveel…..

        Ben het verder met Frank ééns op 1 punt na.

        Goud is níet schaars (160.000 ton bovengronds) en wijdverspreid over de hele wereld. Dat maakt het juist het ideale middel als sterkhouder voor ons nieuwe mon. systeem. Iets wat extreem schaars is en geconcentreerd aanwezig is moeilijk te verdelen, see?

        Beantwoorden
        • Troy Ounce

          Sorry Boefke, het is een “op-en-neer” beweging. De tijden van fiat zijn korter dan goudstandaard en zo ook zijn de tijden van relatieve monetaire rust langer onder goud dan fiat. Onze financiele bollenbozen & commentatoren wilen geen goudstandaard om dat 99% ambtenaren zijn die lekker vreten uit de ruif van ongelimiteerd geld. Die hebben dus een agenda.

          We zijn er nog niet: eerst gaan alle pensioenen en spaargelden eraan, wordt de verzorgingsstaat afgebroken en dan praten we weer. We zijn dan precies weer op het punt waar we begonnen zijn: de levenstandaard van 1971.

          Beantwoorden
  • Wie mijn column goed leest ziet dat ik veel waarde hecht aan goud. Juist om die reden wil ik het veilig op kunnen bergen en niet dagelijks in mijn portemonnee dragen. Ik ben tot de conclusie gekomen dat inflatie gewoon inherent is aan het huidige geldsysteem. De geldhoeveelheid neemt toe, de prijzen stijgen, maar zo lang mijn inkomen mee stijgt kan ik daar niet rouwig om zijn. Inflatie is onderdeel van de manier waarop het geldsysteem werkt (en waarschijnlijk zal blijven werken). Goud is slechts een middel om je spaargeld ertegen te beschermen. Zie het als een paraplu tegen de regen.

    Beantwoorden
  • Martijn Koelewijn

    Het grote probleem met alles is de mens.
    Kijk naar het communisme een prachtig systeem maar door de mens werkt het voor geen meter.
    Hetzelfde geld voor monetaire systemen, overal waar de mensen met hun handen aan zitten gaat fout zo is het al duizenden jaren gegaan en zo zal het altijd blijven gaan ongeacht welk monetair systeem er ook komt.
    Wat ik weet is dat het huidige monetaire systeem aan de rand van de afgrond staat en dat het verstandig is om goud te hebben om jezelf te hedgen tegen de (hyper)inflatie.

    Beantwoorden
    • Die eerste zin is zeer treffend. Geld is iets wat gemaakt is door mensen en wat door mensen beheerd moet worden. Er zit een menselijke zwakheid in, waardoor je er niet altijd blind op kunt vertrouwen.

      Vertrouwen is precies dát wat fysiek goud biedt en wat goud waardevol maakt. Alchemisten konden het niet vervalsen en met de moderne techniek kunnen vervalsingen snel opgevangen worden. Goud straalt vertrouwen uit, omdat het niet vergankelijk is (zoals geldsystemen).

      Goud is precies die hedge die je nodig hebt als papieren waarde niet meer geloofwaardig is.

      Beantwoorden

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Doe mee met de Bullrun 🚀20 euro gratis tijdelijke actie bij Bitvavo