De meeste lezers zullen ongetwijfeld bekend zijn met de GLD, het exchange-traded fund dat beleggers in staat stelt om een aandeel te nemen in een grote stapel goud. Beleggers die aandelen GLD kopen worden geen eigenaar van een vastgestelde hoeveelheid goud en het fysieke edelmetaal komt door de structuur van het fonds ook niet op naam te staan. Beleggers in de GLD kopen in feite een claim op een fractie van het goud in het GLD fonds, een claim waarvan de waarde meebeweegt met de dagkoers van het goud. Deze claim kan overigens alleen door zogeheten 'Authorized Participants' worden ingewisseld voor fysieke goudbaren, bij een volume van tenminste 100.000 aandelen GLD. Lees voor meer interessante details het prospectus van de GLD.
Bob Pisani over het goud van de GLD
Door de gestegen goudprijs geniet het GLD fonds meer belangstelling onder beleggers, ook omdat andere beleggingsproducten in goud vaak zijn gebaseerd op de aandelen van het GLD. Bob Pisani bezocht vorig jaar in augustus de kluis van HSBC, de zakenbank die het goud van het GLD beheert. In de reportage die Pisani maakte voor CNBC liet hij een 400 troy ounce 'Good Delivery' goudbaar zien met daarop het serienummer ZJ6752. Al vrij snel werd toen duidelijk dat de getoonde goudbaar helemaal niet op de lijst van de GLD stond en dat het hoogst onwaarschijnlijk was dat precies die goudbaar in een paar dagen tijd de kluis van HSBC heeft verlaten. Dit gegeven riep toen al de nodige vragen op.
In het beste geval had de GLD de administratie van haar goudbaren niet op orde, maar het zou ook goed kunnen dat de getoonde goudbaar inderdaad niet bij het GLD hoorde. Dan komt onherroepelijke de vervolgvraag: Waren er nog meer goudbaren in die kluis van HSBC die niet horen bij het GLD exchange-traded fund? Indien dat het geval zou zijn, om hoeveel goud zijn het dan gaan? In het prospectus van de GLD lezen we op pagina 14 en 15 de volgende passages:
“Because neither the Trustee nor the Custodian oversees or monitors the activities of subcustodians who may temporarily hold the Trust’s gold bars until transported to the Custodian’s London vault, failure by the subcustodians to exercise due care in the safekeeping of the Trust’s gold bars could result in a loss to the Trust.
Under the Allocated Bullion Account Agreement described in the Trust’s Annual Report on Form 10-K, incorporated herein by reference, the Custodian agreed that it will hold all of the Trust’s gold bars in its own vault premises except when the gold bars have been allocated in a vault other than the Custodian’s vault premises, and in such cases the Custodian agreed that it will use commercially reasonable efforts promptly to transport the gold bars to the Custodian’s vault, at the Custodian’s cost and risk. Nevertheless, there will be periods of time when some portion of the Trust’s gold bars will be held by one or more subcustodians appointed by the Custodian or by a subcustodian of such subcustodian.
[….]
The custody operations of the Custodian are not subject to specific govemental regulatory supervision.''
Goud uitlenen
Blijkbaar is het voor het GLD dus gebruikelijk om goudbaren uit te lenen aan andere een zogeheten subcustodian, die vervolgens het goud kan gebruiken als dekking van een andere papieren claim op goud. Dat was ook het geval met goudbaar 'ZJ6752' die Bob Pisani liet zien op CNBC. Deze goudbaar bleek op de lijst te staan bij ETF Securities, een ander bedrijf dat naast ETF's ook diverse Exchange Traded Commodities en Exchange Traded Currencies (ETC's) aanbiedt aan haar klanten. Dit bedrijf werkt samen met HSBC en met het World Gold Council voor het opzetten van deze financiële producten. De samenwerking met HSBC verklaart dus waarom een goudbaar van ETF Securities in de kluis van het GLD kan liggen.
De goudbaar in kwestie was eind augustus 2011, toen de CNBC de reportage van de GLD goudvoorraad liet zien, te vinden op de lijst van goudbaren van ETF Securities. Die lijst kunt u hier ook zelf raadplegen. De goudbaar zou op 21 juli 2011 voor het eerst verschenen zijn in de lijst met goudbaren van ETF Securities.
De goudbaar uit de kluis van HSBC behoorde op het moment van de opname niet tot de GLD
Hoeveel fysiek goud bezit het GLD fonds?
Dit is de grote vraag die we ons moeten stellen, want uit het bovenstaande verhaal kunnen we al concluderen dat niet al het goud in de kluis van HSBC daadwerkelijk is toegewezen aan het GLD. Misschien is een aanzienlijk gedeelte van het goud opnieuw uitgeleend aan andere partijen, waardoor het nog onduidelijker wordt hoeveel claims er op het goud circuleren. We stellen ons zo voor dat er grote chaos ontstaat op het moment dat de beleggers in het GLD en in andere goud-ETF's hun fysieke goud komen ophalen (voor zover dat mogelijk is volgens het prospectus…).
Ned-Naylor-Leyland verklaarde in een interview met SilverDoctors geschokt te zijn door de reportage van de CBNC. Deze zou moeten aantonen dat er achter de schermen genoeg fysiek goud ligt, maar voedt eigenlijk alleen maar de scepsis omtrent de GLD. In de woorden van Ned-Naylor-Leyland: “This tells you everything you need to know about ETF's!!“.
Hij voegt daaraan toe dat het belangrijk is om altijd eerst het prospectus van een dergelijk financieel product goed door te lezen. Een goudfonds als het GLD biedt volgens hem geen voordelen boven het directe bezit van fysiek goud, maar wel extra risico's (die hierboven worden genoemd).
De video van CNBC die in augustus 2011 werd uitgezonden
