De waarde van het aandeel Acacia Mining is in drie dagen tijd met 42% gedaald, nadat de regering van Tanzania een belastingclaim van $190 miljard bij de goudmijn neerlegde. De regering eist $40 miljard aan misgelopen belastingen en $150 miljard aan boetes en misgelopen rente van Acacia Mining, het bedrijf dat eigenaar is van alle grote goudmijnen in Tanzania.
Volgens de regering van het Afrikaanse land heeft Acacia Mining tussen 2000 en 2017 onvolledige informatie verstrekt over de totale productie en export van twee van haar goudmijnen, maar die bewering wordt door het mijnbouwbedrijf tegengesproken. Acacia Mining heeft naar eigen zeggen alle productiecijfers en exportgegevens volledig verklaard aan de regering van Tanzania, maar daar hebben beleggers voorlopig geen boodschap aan. Het aandeel verloor in drie dagen tijd maar liefst 42% van haar waarde.
Aandeel Acacia Mining in drie dagen 42% lager (Grafiek via Bloomberg)
Miljardenclaim
De belastingclaim die Acacia Mining boven het hoofd hangt is in alle opzichten buitensporig te noemen. Alleen de geclaimde $40 miljard aan misgelopen belastingen is volgens analist Hunter Hillcoat van Investec namelijk al meer dan twee keer zo groot als de totale belasting die de vijf grootste goudmijnbedrijven wereldwijd sinds 2000 hebben betaald. Daar komt de boete van $150 miljard nog bovenop.
Voor Acacia Mining is deze boete vrijwel onbetaalbaar, aangezien het bedrijf vorig jaar $1,05 miljard winst behaalde uit een omzet van $7,7 miljard. In een verklaring zegt het mijnbouwbedrijf alles in het werk te stellen om deze boete aan te vechten. Het is niet voor het eerst dat het mijnbouwbedrijf in botsing komt met de regering van Tanzania. In maart verbood het Afrikaanse land de export van onbewerkt goud en koper, waardoor Acacia Mining naar eigen zeggen dagelijks $1 miljoen aan inkomsten misloopt. De verhoudingen kwamen nog meer op scherp te staan, toen de overheid de mijn beschuldigde van illegale activiteiten en belastingontwijking.
Tegenpartij risico
Beleggen in goudmijnen kan een zeer hoog rendement opleveren, omdat de winstmarge van de goudmijn snel toeneemt bij een stijging van de goudprijs. Maar tegenover dat hoge rendement staan ook een aantal risico’s, die het rendement van deze belegging nadelig kunnen beïnvloeden. De werkzaamheden van een goudmijn kunnen bijvoorbeeld onderbroken worden door een staking, door slechte weersomstandigheden of door maatregelen van de overheid.
In het meest extreme geval is het goud dat een goudmijn uit de grond haalt eigendom van het land waar het opgegraven wordt. Normaal gesproken betalen mijnen een vergoeding aan de overheid voor het recht om goud te delven, een zogeheten royalty. Maar op het moment dat de overheid besluit dat de bodemschatten nationaal eigendom zijn heb je als goudmijn een lastige onderhandelingspositie.
Juist om deze reden is het belangrijk onderscheid te maken tussen een belegging in fysiek goud en een belegging in goudmijnaandelen. Gouden munten en baren kennen geen tegenpartij risico, terwijl goudmijnaandelen dat risico wel hebben.
