Deze handel tussen Turkije en Iran heeft de aandacht getrokken van de VS, want die hebben zich voorgenomen Iran economisch compleet te isoleren. Alleen dan denken ze de druk hoog genoeg op te kunnen voeren om een einde te maken aan het nucleaire programma waar premier Mahmoud Ahmadinejad nog steeds achter blijft staan.
De VS uitte haar zorgen over de handelsactiviteiten tussen Iran en Turkije en stuurde in december al een aantal diplomaten naar Ankara om de situatie te bespreken. Als gevolg van de diplomatieke druk exporteert Iran al minder goud naar de Verenigde Arabische Emiraten (de tussenstop voor betalingen aan het Perzische land). Door de toegenomen aandacht in de media heeft Turkije haar 'goud voor gas handel' al teruggebracht van bijna $2 miljard in augustus naar $621 miljoen in november. Dat is overigens nog steeds een aanzienlijk bedrag en een substantiele hoeveelheid goud.
Amerikaanse druk
Goudhandelaren in Dubai zien dat Amerika de druk op Turkije aan het opvoeren is en willen daarom niet meer onderdeel uitmaken van deze keten. De Turkse goudbaren worden verkocht aan handelaren in Dubai, waaa de opbrengst in dollars en euro's de oversteek kan maken naar Iran. Sommige handelaren weigeren inmiddels goudbaren van Turkse komaf, andere willen ze alleen kopen tegen een sterk gereduceerde prijs.
Iraniërs kopen het goud in Turkije, smokkelen het in hun bagage per vliegtuig naar Dubai en bieden het daar te koop aan voor sterke inteationale valuta waar in Iran een tekort aan is, zoals dollars en euro's. Een deel van het goud gaat door naar Iran, want ook dat is een gewild object sinds de forse waardedaling van de Iraanse rial in het afgelopen jaar.
'Turks goud wordt geweerd'
Iemand die werkzaam is in de goudhandel in Turkije verklaarde tegenover Reuters dat inteationale banken en handelaars bezorgd zijn over Iraniërs die Turkse goudbaren kopen en exporteren naar Dubai. Daarom willen ze de handel in Turkse goudbaren beperken. “Dit is niet iets wat mensen uit de industrie met elkaar hebben afgesproken. Het is de afgelopen maand heel geleidelijk gegaan. Sommige inteationale banken hebben de leiding genomen op dit vlak en mijden simpelweg de aangeboden goudbaren die van een Turkse smelterij komen.”
Een woordvoerder van de Standard Bank, die actief is in de goudhandel in Dubai, zei dat ze momenteel geen Turkse goudbaren verhandelen en dat ze dat in het verleden ook maar beperkt gedaan hebben. Ook zei hij nog wel goudbaren te accepteren die afkomstig zijn van een andere smelterij met een LBMA keurmerk en die voldoen aan de kwaliteitseisen. De twee grote goudsmelterijen in Turkije, Nadir Metal en de Istanbul Gold Refinery, beschikken overigens beide over een LBMA goedkeuring.
“Over het algemeen zien we een vertraging in de vraag vanuit Dubai. Na de laatste sancties van de VS zijn ook Turkse leveranciers van goudbaren voorzichtiger geworden. De markt is niet meer zo hectisch als drie maanden geleden”, zo verklaarde een goudhandelaar uit Istanbul tegenover Reuters.
Wereldwijd zou men terughoudender zijn geworden met Turkse goudbaren, zo schrijft Reuters op basis van een niet nader genoemde bron die kennis van de situatie heeft. De directe en indirecte export van goud richting Iran is niet in strijd met de huidige Westerse sancties, maar het helpt Iran wel om haar financiën op orde te houden.
De bank Emirates NBD, dat voor een groot deel in handen is van de Dubaise staat en dat actief is in de goudhandel, zei in november het volgende in een brief naar haar klanten: “Emirates NBD zal, puur uit voorzorg, stoppen met het aan- en verkopen van goudbaren van Turkse smelterijen, ook al zijn deze geaccrediteerd als 'Londen Good Delivery' of 'Dubai Good Delivery' goudbaren”.
Goudexport
De export van goud van Turkije naar de Verenigde Arabische Emiraten explodeerde vorig jaar augustus, toen de goudhandel met Iran opeens volledig via Dubai werd omgeleid. Omwillen van de Amerikaanse sancties kon er geen rechstreekse levering van goud tussen Iran en Turkije plaatsvinden. Turkse ministers hebben bevestigd dat er goud voor gas wordt verhandeld met Iran, maar zegt dat deze handel geheel voor rekening komt van private partijen. Die zouden niet onder deze sancties vallen. “We voelen ons niet wettelijk gebonden aan welke sanctie van welk land dan ook, zo lang deze niet is goedgekeurd door de Verenigde Naties onder hoofdstuk 7”, zo verklaarde een Turkse overheidsfunctionaris. “We hebben in Turijke een grote behoefte aan gas. Voor wat Iran betreft, als zij de markt op gaan met hun gas, dan kunnen wij dat niet verhinderen. Als Iraniërs hier goud kopen en dat vervolgens ergens anders heen sturen, dan is dat aan hun om te beslissen. Het is geen overheid of overheidsinstantie die het goud koopt in Turkije.”
In Dubai heeft de overheid de goudhandelaren ook al onder druk gezet en ze opgeroepen voorzichtig te zijn met Turkse goudbaren.
Lees ook onze eerdere berichtgeving over dit onderwerp:
- Iran importeerde in maart $480 miljoen goud uit Turkije
- Turkije handelt jaarlijks 82 ton goud met Iran
- Turkije verkoopt voor $1,3 miljard aan goud aan Iran
Goudbaren van Turkse smelterijen worden in verband gebracht met de handel tussen Turkije en Iran
