Het afgelopen jaar was zeker geen slecht jaar voor de goudmarkt. Ondanks het feit dat de goudprijs in dollars voor de derde jaar op rij daalde zien we nog steeds een zeer grote vraag naar fysiek goud. Niet alleen centrale banken kochten het afgelopen jaar weer veel goud, ook steeds meer spaarders en beleggers kozen voor de zekerheid van fysiek goud. Kwam de groei in 2014 nog voornamelijk van de goudmarkt in Azië, het afgelopen jaar maakten ook de Verenigde Staten en Europa een serieuze inhaalslag. Daar werd in 2015 beduidend meer goud en zilver verkocht dan een jaar geleden!
Ontwikkeling goudprijs
We kunnen er niet omheen dat de goudprijs ook het afgelopen jaar weer onder druk stond door een sterkere dollar en de verwachting van een renteverhoging door de Amerikaanse centrale bank. In de zomer zakte de prijs van goud in dollars zelfs naar $1.020 per troy ounce, het laagste niveau in vijf jaar tijd. Maar in euro’s liet goud een heel ander koersverloop zien. In de aanloop naar het stimuleringsprogramma van de ECB steeg de goudkoers in euro’s in een paar weken tijd van minder dan €1.000 naar bijna €1.150 per troy ounce! In deze korte periode bleek goud een goede hedge te zijn tegen een waardedaling van de munt.
Iedere keer als centrale banken een nieuw stimuleringsprogramma aankondigen heeft dat een zeer positief effect op de prijzen van goud en zilver, omdat beide edelmetalen gezien worden als een veilige haven. Uit historisch oogpunt is dat goed te begrijpen, want goud heeft door de eeuwen heen een veel beter trackrecord opgebouwd als ‘store of value’ dan papiergeld. En dat is ook precies de reden waarom steeds meer mensen goud kopen.
- Lees ook: Ontwikkeling goudprijs in 2015
Ontwikkeling goudprijs in 2015 (Bron: Goudstandaard)
Van papier naar fysiek
Beleggers die speculeren met goud doen dat bij voorkeur met papieren afgeleiden van goud, omdat die makkelijker te verhandelen zijn en lagere bewaarkosten met zich meebrengen. En juist deze papieren afgeleiden verliezen de laatste jaren in een razendsnel tempo aan populariteit ten opzichte van fysiek goudbezit. Het grootste goudfonds ter wereld zag haar voorraad goud onder beheer dit jaar verder dalen van bijna 710 naar 643 metrische ton. Veel beleggers keerden goud de rug toe en verkochten hun aandelen in het GLD.
Goudvoorraad in GLD daalde in 2015 met 9%
De verschuiving van papiergoud naar fysiek goud is een trend die ook in 2015 werd voortgezet. De meest recente cijfers van de World Gold Council laten zien dat er in de eerste drie kwartalen van dit jaar netto meer dan 60 ton goud is weggehaald uit ETF’s en soortgelijke producten. Dat terwijl de vraag naar gouden munten en goudbaren in dezelfde periode ongeveer 750 ton bedroeg, vergelijkbaar met vorig jaar.
- Lees ook: Vraag naar fysiek goud sterk gestegen
Sinds het uitbreken van de financiële crisis is de markt voor beleggingsgoud wereldwijd in volume verdubbeld. In Europa wordt vandaag de dag ook veel beleggingsgoud verhandeld, terwijl deze markt tot voor het uitbreken van de crisis volgens de World Gold Council zo goed als ‘non-existent’ was. Ook in de VS, waar de goudprijs door de sterke dollar veel verder gedaald is, blijft het fysiek bezit van zowel goud als zilver aan populariteit winnen. Van augustus tot en met oktober waren zilveren munten zelfs niet aan te slepen, toen de zilverkoers naar het laagste niveau in ruim vijf jaar tijd wegzakte.
Wereldwijde markt voor beleggingsgoud is verdubbeld sinds uitbreken crisis
China en Rusland kopen goud
Het verhaal dat in de reguliere media maar zelden verteld wordt is dat China en Rusland al jaren massaal goud aan het hamsteren zijn. De centrale banken van deze landen voegen vrijwel iedere maand ongeveer 10 tot 20 ton goud aan hun reserves toe. En dat terwijl ze tegelijkertijd hun dollarreserves afbouwen. De Central Bank of Russia voegde dit jaar al 197 ton goud aan haar reserves toe, dat meer dan de 172 ton van vorig jaar. Hoeveel goud de Chinese centrale bank dit jaar gekocht heeft weten we niet precies, maar in de zomer werd duidelijk dat het land de afgelopen zes jaar ruim 600 ton gekocht heeft. Per jaar is dat dus 100 ton goud.
Europese centrale banken kopen al jaren geen goud meer, omdat ze in verhouding tot de rest van de wereld al over grote goudvoorraden beschikken. Maar dat goud bewaren ze vaak in het buitenland, in de kluizen van de Bank of England in Londen en bij de Federal Reserve in New York. Onder publieke druk en in het kader van transparantie besluiten meer centrale banken een deel van hun goud terug te halen. Duitsland en Nederland hebben daarin al stappen gezet, maar dit jaar liet ook Oostenrijk een deel van haar goudvoorraad terughalen. Ook interessant was de publicatie van een complete lijst van goudbaren door de Duitse Bundesbank, omdat centrale banken doorgaans zeer terughoudend zijn met het verstrekken van dit soort informatie.
Goudmijnen in moeilijkheden
De daling van de goudprijs eiste het afgelopen jaar ook slachtoffers. Vooral de goudmijnen zitten in de hoek waar de klappen vallen, want door de daling van de goudprijs zien zij een groot deel van hun inkomsten verdampen. In een jaar tijd verloor de GDX, een index van verschillende grote goudmijnbedrijven, een kwart van haar waarde. De GDXJ index, waarin de kleinere bedrijven in de goudmijnsector zijn opgenomen, verloor in 2015 ook ongeveer 20% van haar waarde. Ter vergelijking: De goudprijs in dollars daalde het afgelopen jaar met iets meer dan 10%.
De index van grote goudmijnen presteerde het afgelopen jaar dus slechter dan de index met kleine en meer volatiele goudproducenten. Dat komt omdat een aantal grote mijnbouwbedrijven met heel veel schulden gefinancierd zijn. Zij kunnen de klappen minder goed opvangen en moeten als eerste activiteiten afstoten bij een aanhoudend lage goudprijs.
De waarderingen in de goudmijnsector zijn op dit moment erg laag, omdat de helft van de goudmijnen naar verluid al verlies draait. Het vraagstuk of mijnen nu ondergewaardeerd zijn of niet is grotendeels afhankelijk wat de goudprijs gaat doen. Bij een herstel van de goudprijs kunnen de gezonde mijnen een flinke inhaalslag maken!
- Lees ook: Zijn goudmijnen ondergewaardeerd?
Goudmijnen deden het in 2015 weer veel slechter dan goud (Grafiek van YCharts)
Vooruitblik 2016
Wat mogen we verwachten van de goudmarkt in 2016? Verschillende banken zien onder druk van een sterke dollar de prijs van goud volgend jaar verder dalen. Nederlandse banken zijn misschien nog wel het meest negatief in hun koersdoel. De ABN Amro voorziet een daling tot $900 per troy ounce, terwijl Han Dieperink van de Rabobank denkt dat de prijs zelfs naar $500 per troy ounce gaat. Dat lijkt ons zeer onwaarschijnlijk, aangezien iedere prijsdaling wereldwijd een stormloop op fysiek goud teweeg brengt. En dat levert nu bij vlagen al lange wachttijden op… Mocht de prijs inderdaad zo ver dalen, dan zal het ons niet verbazen als er bijna geen goud meer te krijgen is. Iedereen die het nog wel kan aanbieden zal een veel hogere premie vragen.
- Lees ook: Waarom de goudprijs verder kan zakken
We moeten niet vergeten dat de goudprijs door talloze factoren wordt beïnvloedt. Naast economische spelen ook politieke en geopolitieke factoren een rol. Het is daarom te simpel om enkel en alleen op basis van de renteverhoging door de Federal Reserve te stellen dat de goudprijs verder zal dalen. Uiteindelijk zijn het diegene die fysiek goud bezitten die iets te zeggen hebben over de prijs en de functie van het metaal.
Tip: Wilt u ook goud kopen? Overweeg dan eens wat spreiding aan te brengen met fysiek goud. Door de geschiedenis heen heeft dit edelmetaal haar waarde weten te behouden, in tegenstelling tot veel valuta. Het is niet voor niets dat zelfs centrale banken nog steeds aanzienlijke goudreserves aanhouden. Wilt u goud kopen, dan kunnen wij Hollandgold en Goudstandaard aanbevelen als betrouwbare aanbieders van fysiek edelmetaal.
