Dit najaar publiceert Edelmetaal-info een nieuwe serie interviews met marktdeskundigen, hobbyisten, goldbugs en sceptici als vervolg op de “10 vragen aan” interviews. Edelmetaal-info interviewde Frank Knopers van Marketupdate. Hieronder leest u zijn visie op de goudmarkt.
1. Welke factoren zorgen er nu voor jou voor dat de prijs maar in die fase blijft hangen?
De interesse in goud valt weg als andere beleggingscategorieën het beter doen. Obligaties en aandelen hebben de laatste jaren een uitstekend koersrendement laten zien, waardoor het goud de wind uit de zeilen wordt genomen. Dit is volgens mij de reden waarom de goudprijs zijwaarts en naar beneden beweegt. We zagen het ook terug in de uitstroom van goud uit de ETF’s. In 2013 ging het om honderden tonnen goud, maar die daling lijkt nu te zijn gestopt. Beleggers deden vorig jaar massaal afstand van goud, omdat de prijs van het edelmetaal niet verder steeg.
Op de middellange en lange termijn verwacht ik ook geen significante stijging van de goudprijs. Dat komt omdat de goudprijs tot stand komt op een markt waar alleen papieren claims verhandeld worden. Banken kunnen iedere stijging van de goudkoers counteren door nog meer goudcontracten aan te bieden. Dat gebeurt ook in de zilvermarkt.
We hebben in de goudmarkt de unieke situatie dat de prijs voor een papieren claim op goud de prijs van fysiek goud dicteert. Dit is een situatie die alleen stand kan houden zo lang er marktpartijen bereid zijn fysiek goud te verkopen tegen die ‘papieren’ prijs. Men kan nu nog overal fysiek goud kopen voor de spotprijs (plus een kleine premie), maar het is de vraag of men ook grote volumes fysiek goud kan afnemen voor die prijs.
Mijn verwachting is dat de goudmarkt op een gegeven moment zal breken. Dat is het moment waarop het vertrouwen in de papieren claims op goud wegvalt. Vergelijk het met het verlies van vertrouwen in papiergeld gedurende een hyperinflatie. De papieren claims zullen eerst tegen een discount verhandeld worden ten opzichte van het fysieke goud. Daarna volgt een vlucht richting het fysieke metaal, waardoor de twee prijzen nog verder uit elkaar gaan lopen. Al snel zal blijken dat de papieren claims op goud niets meer waard zijn dan het papier waarop het geschreven staat. Resterende contracten worden waardeloos of worden afgewikkeld in het waardeloze papiergeld.
Wat ik niet verwacht is een goudprijs die in een mooie stijgende lijn terug gaat naar $2.000 per troy ounce, zoals we dat gezien hebben tussen 2002 en 2012. Eerder verwacht ik het opdrogen van het volume in de papieren goudmarkt, omdat men in toenemende mate bewust wordt van het verschil tussen papier en fysiek goud en voor die laatste optie zal kiezen. Een opdrogend handelsvolume zal gepaard gaan met grote volatiliteit.
2. Welke factoren gaan er voor zorgen dat de goudprijs zal stijgen?
Zoals ik hierboven heb aangegeven verwacht ik niet dat de prijs van goud weer snel naar de $2.000 per troy ounce of hoger zal stijgen. Wel ben ik van mening dat fysiek goud zeer ondergewaardeerd is en dat het edelmetaal daarom een vaste plek verdient in iedere beleggingsportefeuille. De onderwaardering komt pas aan het licht bij het uiteenvallen van de papieren goudmarkt. Wanneer dat gebeurt is moeilijk te zeggen. De herwaardering van goud zal samenvallen met het einde van de overwaardering van de dollar. Die twee gaan hand in hand.
3. Welke factoren zijn denkbaar waardoor de goudprijs zal gaan zakken?
De goudprijs wordt negatief beïnvloedt door een oplopende rente en door goede macro-economische cijfers. Ook zal een stijgende aandelenmarkt de belangstelling voor goud verminderen. Maar zoals eerder gezegd kan de goudprijs ook zakken omdat er simpelweg minder belangstelling is voor goudcontracten. Deze markt moet je apart kunnen zien van de fysieke goudmarkt.
4. Welk ‘broodje-aap-verhaal’ over goud wil je graag ontzenuwen?
Dat de goudprijs volledig bepaald wordt door vraag en aanbod. Er is meer dan genoeg goud in de wereld, ruim 170.000 ton. Daar staat een jaarlijkse vraag van ongeveer 4.000 ton tegenover. Met een bovengrondse voorraad die ruim veertig keer zo groot is als de jaarlijkse vraag zou je verwachten dat de prijs naar nul zou dalen. Maar dat gebeurt niet, omdat goud niet zomaar een grondstof is.
Niet de schaarste, maar juist de stabiele voorraad van goud geeft waarde. Het overvloedige aanbod van bovengronds goud (ten opzichte van de jaarlijkse vraag) zorgt voor een zekere mate van prijsstabiliteit. Omdat het de mensheid nog niet gelukt is goud te vervalsen en omdat het opgraven van goud ieder jaar moeilijker wordt is er een bepaalde zekerheid die ervoor zorgt dat de prijs stabiel blijft.
Ik ben van mening dat goud juist zo waardevol is omdat het metaal zo weinig nuttige toepassingen heeft. Het is de ultieme spaarreserve, omdat er niemand benadeeld wordt door het oppotten van goud*. Terwijl een stijgende olieprijs de hele economie kan ontwrichten, zo heeft een stijging van de goudprijs nauwelijks gevolgen voor het dagelijkse leven van veel mensen. Vermogende mensen en centrale bankiers weten dit en houden daarom een goudreserve aan. Omdat overheden geen grip krijgen op fysiek goud is het de ultieme veilige haven.
Papiergeld kan tot in het oneindige vermeerderd worden, net als goudcontracten, aandelen van goudmijnen en ETF’s. Alleen het fysieke goud is gelimiteerd beschikbaar en daarom interessant voor vermogende mensen die geld over hebben. Zij kopen goud omdat ze weten dat er andere vermogende mensen en instituties zijn die ook een hoge waarde hechten aan het edelmetaal. Daarom is de stock to flow ratio zoveel belangrijker dan vraag en aanbod.
Er is in principe altijd genoeg goud voor iedereen, omdat de prijs doorslaggevend is. Anders dan bij basismetalen, waarvan de industrie een bepaald gewicht nodig heeft, heeft een belegger niet een bepaald gewicht nodig. Als iemand €100.000 in goud wil omzetten zal het hem weinig uitmaken of dat nou 3 kilo is tegen een prijs van €33.333 per kilo of 1 kilo tegen een prijs van €100.000. De vraag naar goud wordt in dit geval uitgedrukt in valuta, niet in gewicht.
5. Welk alternatief zou je graag voor goud willen aandragen?
Naar mijn mening bestaat er geen enkel alternatief voor fysiek goud. Zilver, platina en palladium zijn industriële metalen met andere fundamentals dan goud. Papieren afgeleiden van goud bieden nooit de zekerheid van fysiek goud.
Frank voorziet geen stijging van de goudprijs zoals we die zagen tussen 2002 en 2012
