Wie zich verdiept in de goudmarkt zal ongetwijfeld het een en ander gehoord hebben over manipulatie van de goudprijs. Die verhalen lopen uiteen van ongebruikelijke intraday koersbewegingen tot een structurele onderdrukking van de goudprijs over een langere periode.
Voor dat eerste zijn verschillende bewijzen te vinden, zie daarvoor ook ons dossier met artikelen over dit onderwerp en verschillende documenten die Deutsche Bank hier eind 2016 over naar buiten heeft gebracht. Deutsche Bank kreeg een boete van $60 miljoen voor het manipuleren van de prijs. Ook moest de traditionele goudprijs fixing eraan geloven, omdat deze makkelijk te beïnvloeden was.
Maar hoe zit het precies met de structurele onderdrukking van de goudprijs? Zijn daar ook duidelijke aanwijzingen voor te vinden? Op die vraag probeerde analist Koos Jansen van Bullionstar een antwoord te vinden. In een analyse op Steemit duikt hij in de zogeheten ‘gold swaps’, het beschikbaar stellen van goudvoorraden door verschillende centrale banken. Vooral in de jaren ’80 en ’90 werd er op deze manier op grote schaal goud uitgeleend, waardoor het aanbod van goud in de private markt in feite kunstmatig werd uitgebreid.
Minder goud leasing
Volgens cijfers van Thomson Reuters GFMS werd er aan het begin van deze eeuw bijna 5.000 ton aan goud uitgeleend, maar Koos Jansen constateerde dat dit volume sindsdien behoorlijk is afgenomen. Verschillende banken waren tot het oordeel gekomen dat het edelmetaal van strategisch belang is en dat de praktijk van het uitlenen van goudvoorraden aan banden gelegd moest worden. De volgende grafiek laat zien dat er in 2012 minder dan duizend ton goud door centrale banken werd uitgeleend, want betekent dat het aanbod van edelmetaal in deze periode met ongeveer 4.000 ton is afgenomen.
De Bank of England leent sinds 2008 geen goud meer uit, terwijl ook de centrale banken van de Eurozone daar inmiddels vrijwel volledig mee gestopt zijn. Dat verklaart de daling in onderstaande grafiek, omdat Europese centrale banken een aanzienlijk deel van de totale publieke goudvoorraad in de wereld in handen hebben.
Centrale banken lenen steeds minder goud uit (Bron: Thomson Reuters GFMS)
Minder goudverkopen
Centrale banken hebben niet alleen het uitlenen van edelmetaal tot een minimum beperkt, ook maakten ze in 1999 afspraken om de verkoop van goudvoorraden te coördineren en te limiteren. Het eerste Central Bank Gold Agreement werd in 1999 ondertekend en werd daarna in 2004 en in 2009 met vijf jaar verlengd. Door de financiële crisis was er vanaf dat moment echter geen belangstelling meer bij centrale banken om goud te verkopen.
Leggen we deze twee zaken – goudleasing en goudverkopen – naast de ontwikkeling van de goudprijs, dan lijkt het er inderdaad op dat de goudleasing in de jaren ’80 en ’90 een drukkend effect had op de prijs. Na de eeuwwisseling, toen centrale banken besloten minder edelmetaal uit te lenen en een maximum te stellen aan de goudverkopen, begon de goudprijs aan een lange opwaartse beweging die meer dan tien jaar zou duren.
Historische ontwikkeling goudprijs (Bron: Bullionstar)
Of er een causaal verband is tussen deze gebeurtenissen is lastig te zeggen, omdat er heel veel variabelen zijn die van invloed zijn op de goudprijs. De vraag is dan waarom de waarde van het edelmetaal de laatste jaren niet veel meer gestegen is, aangezien verschillende centrale banken op grote schaal edelmetaal aan hun reserves hebben toegevoegd.
Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.
