Hoe vaak hebben we de afgelopen jaren al niet gehoord dat beleggen in grondstoffen betere rendementen biedt in economsich onzekere tijden en in tijden van hoge prijsinflatie. Grondstoffenbeleggingen zouden tastbaarder zijn dan aandelen en obligaties en zouden door schaarste vanzelf meer waard worden. Ook is er continu vraag naar grondstoffen, waardoor er altijd kopers te vinden zijn voor zaken als ruwe olie, cacao, suiker, aluminium, koper, soja en ga zo maar verder.
Jim Rogers is de eerste persoon waar ik aan moet denken bij beleggen in grondstoffen, maar er zijn veel meer beleggers die denken veiligheid en rendement te vinden in deze beleggingscategorie. Ook banken doen er graag aan mee, door klanten een breed scala aan mogelijkheden te bieden om met kleine en grote bedragen mee te spelen in het wereldwijde grondstoffencasino. De prijzen komen, net als bij goud en zilver, tot stand op de termijnmarkt. Daar vinden speculanten en fysieke afnemers en leveranciers elkaar, waarbij de eerstgenoemde groep vaak ook geleend geld meeneemt om te speculeren op een koersstijging of koersdaling van een bepaalde grondstof.
Grondstoffenprijzen netto weinig veranderd
De olieprijs is bijvoorbeeld nog niet terug op de oude piek van de zomer van 2008 en ook de correctie die ongeveer een jaar geleden in gang werd gezet in grondstoffen heeft zijn sporen achtergelaten. Reuters schrijft over Clive Capital, Fortress Investment Group en het Centaurus fund, die over het afgelopen jaar juist vermogen zagen verdampen in de grondstoffenmarkten. Clive Capital, dat actief is in de koffie- en cacaomarkt, staat in het rood, terwijl het grondstoffenfonds van Fortress Investment Group dit jaar een procentueel verlies leed met dubbele cijfers en bijna de helft van het beheerde vermogen zag vervliegen door koersdalingen en door beleggers die hun geld terug haalden.
“De fondsen die miljarden beheren waren niet minder dan teleurstellend over de afgelopen paar jaar”, aldus een investeerder die niet bij naam genoemd wilde worden. Hij verklaarde tegenover Reuters dat “de mensen die in de afgelopen jaren zijn ingestapt in deze fondsen netto niet veel wijzer zijn geworden”. Beheerders van grondstoffenfondsen konden jarenlang goede resultaten publiceren, want de bull-market in grondstoffen begon al jaren geleden, toen de vastgoedbubbel werd opgeblazen in verschillende landen. Nu de economische vooruitzichten onzeker zijn niemand zich meer durft te wagen aan voorspellingen doen ook de grondstoffenprijzen niet veel.
Richtingloze markt en slechte timing
Het Centaurus fonds van John Aold, dat in 2008 nog werd bejubeld voor een rendement van 200%, rapporteerde over het afgelopen jaar een verlies van 35%. Ook in koper viel er weinig koerswinst te behalen, want effectief staat de koers momenteel niet veel hoger dan in 2007 of 2009. De laatste zes maanden was de koperprijs zo goed als richtingloos, wat het moeilijk maakt om geld te verdienen. Uiteraard is er wel wat volatiliteit in de markten, maar het blijkt ook voor fondsbeheerders erg moeilijk om daar netto geld aan over te houden. Een andere expert verklaarde tegenover Reuters dat er veel gehandeld werd in opties, om de gevolgen van sterke koersbewegingen op te kunnen vangen of om er juist van te profiteren. Dit heeft veel mensen geld gekost, omdat timing op deze markten vrijwel onmogelijk is en de grote volatiliteit uitbleef.
Een ander grondstoffenfonds dat veel verloor was Callanan bij Fortress. Dit fonds geeft nu geld terug aan beleggers, nadat er in de eerste drie maanden van dit jaar al een verlies van 12,6% is behaald en er vorig jaar een verlies van 8% werd geleden. Het Krom River Commodity Fund dat belegt in de oliemarkt, stapelde over de eerste drie maanden van 2012 een verlies van 4,4% bovenop een verlies van 9,9% vorig jaar.
Deze fondsen waren wel negatieve uitschieters, want gemiddeld haalden fondsen die beleggen in olie, gas en grondstoffen over 2012 een rendement van 2,15%. Dat is echter lager dan de gemiddelde 4,4% van alle beleggingsfondsen over alle verschillende categorieën. Uiteraard rapporteerden niet alle grondstoffenfondsen een tweede jaar van negatief rendement, maar de trend is wel duidelijk neerwaarts bijgesteld.
Veel beleggers stapten in 2008 in grondstoffen, als diversificatie van aandelen- en obligatiemarkten. Het Callanan fonds zag haar beheerde vermogen in het eerste kwartaal van dit jaar met 46% teruglopen en zal het geld teruggeven aan de beleggers. Vorig jaar in juni beheerde dit fonds nog $1,2 miljard. Bronnen van Reuters verklaren dat beleggers geld terugtrekken van grondstoffenbeleggingen, omdat ze hun portefeuille willen 'herbalanceren'. Ze willen middelen vrij maken om een nieuwe strategie te kunnen volgen, zo verklaarde de bron tegenover Reuters.
De onzekerheid in de grondstoffenmarkt is nog niet voorbij, want na de zorgen over groeivertraging in Amerika en in Europa lijkt ook de economische groei in China en India terug te lopen.
Opmerking: Ik ben van mening dat zilver, maar vooral goud, niet onder één categorie geplaatst kunnen worden met grondstoffen. Dit komt door de monetaire functie die deze metalen hebben (gehad), waardoor ze een bepaalde premium hebben boven grondstoffen en een ander koersverloop zullen volgen. Goud beschouw ik als de meest zuivere vorm van geld, die beter vergeleken kan worden met valuta dan met grondstoffen. Zilver is een twijfelgeval, omdat het vandaag de dag vooral industriële toepassingen kent en niet door centrale banken wordt aangehouden als een reserve. Ook is het aanbod van zilver te volatiel om het als een stabiele rekeneenheid te kunnen gebruiken, dus als geld.
Grondstoffenbeleggingen toch niet de heilige graal?
