Prijscontroles zijn een vorm van symptoombestrijding, omdat ze niets doen aan het onderliggende probleem van stijgende productiekosten. In het geval van Venezuela zorgt de devaluatie voor een direct verlies aan koopkracht, omdat alle importgoederen die in andere valuta worden afgerekend opeens een stuk duurder worden. Door prijscontroles in te stellen probeert de overheid de inflatie in toom te houden, maar de geschiedenis heeft uitgewezen dat deze strategie niet werkt.
Een jaar geleden zorgde prijscontrole in Venezuela voor grote tekorten en lege schappen in de winkels. Niet verwonderlijk, want als een supermarkt niets meer kan verdienen aan de verkoop van producten zal ze vanzelf stoppen met het aanvullen van de voorraden. Vaak gaan prijscontroles dan ook samen met nieuwe subsidies, waarbij de overheid geld bij moet leggen om basale goederen als voedsel en medicijnen beschikbaar te houden tegen een kunstmatig lage prijs.
“Nymfomanie voor dollars”
De Financial Times schrijft dat de prijs voor Amerikaanse dollars op de zwarte markt is gestegen naar een record van meer dan 22 bolivars. Dat is veel hoger dan de officiele (gedevalueerde) wisselkoers van 6,3 bolivars per dollar. Volgens economen zou de wisselkoers in evenwicht zijn bij 9 bolivars voor een dollar. De Venezolaanse minster Jorge Giordani van Financien sprak onlangs nog van een “Nymfomanie voor dollars” in zijn land.
Het Venezolaanse bedrijfsleven is natuurlijk niet te spreken over de devaluatie van vorige week. Tegelijkertijd werd namelijk ook het loket gesloten waar bedrijven tegen de officiele wisselkoers aan Amerikaanse dollars konden komen. Dit systeem (Sitme) om goedkoop bolivars te wisselen voor dollars werd namelijk tegelijk met de devaluatie van de munt gesloten. Bedrijven moeten sindsdien veel meer moeite doen om aan dollars te komen die ze nodig hebben om de import te betalen. Bovendien betalen ze voor die dollars een veel hogere prijs in bolivar op de zwarte markt.
De economie van Venezuela exporteert weliswaar veel olie, maar de baten die daaruit voortkomen bereiken slechts een klein gedeelte van de bevolking. Van alle binnenlandse consumptie is een derde afkomstig uit het buitenland. Voor deze import betalen Venezolaanse bedrijven een veel hogere prijs, die ze natuurlijk weer moeten doorberekenen aan de consument.
Smokkel
Waar de overheid intervenieert zoekt de vrije markt naar een alteatieve route. Zo is er vanwege de kunstmatig overwaardering van de bolivar al een tekort aan Amerikaanse dollars en is er een zwarte markt ontstaan die voorziet in de behoefte aan Amerikaanse dollars. Een andere ontwikkeling waar de minister van Financien van buurland Colombia zich zorgen om maakt is smokkel. Hij houdt er rekening mee dat er een toename kan plaatsvinden in de hoeveelheid goederen die over de grens wordt gesmokkeld. Een stijgende inflatie en andere marktverstoringen die veroorzaakt worden door prijscontroles kunnen ervoor zorgen dat sommige goederen over de grens gesmokkeld worden en illegaal worden verkocht in Colombia.
Hugo Chavez pakte bedrijven die hun prijzen agressief verhoogden begin 2010 hard aan, nadat de bolivar voor de zoveelste keer gedevalueerd werd. Men verwacht dat het beleid onder Mr. Maduro nu niet veel beter zal zijn.
Lees ook gerelateerde nieuwsberichten:
- Valutaoorlog: Venezuela devalueert bolivar met 46%
- Argentinië wil inflatie beteugelen met prijscontrole supermarkten
Prijscontroles hebben doorgaans een negatief effect op het aanbod in de winkel
