Uit onderzoek van het Nibud blijkt dat we pas vanaf ons 55e levensjaar na over wat we tijdens ons pensioen te besteden hebben, dit is natuurlijk veel te laat. Bij het opbouwen van een vermogen voor later, je pensioen, is het belangrijk om daar op tijd aan te beginnen. Hoe eerder je begint met denken aan je pensioen, hoe makkelijker het is om een bepaald bedrag te bereiken om tijdens je pensioen van te genieten. De meeste Nederlanders beginnen dus veel te laat aan.
In april 2019 presenteerde het Nibud zijn onderzoek ‘Geldzaken in de praktijk’ 2018-2019. Hoe regelen Nederlanders hun geldzaken? Door dit onderzoek weten we meer over hoe gedrag onze financiële planning beïnvloedt en wat de grootste valkuilen zijn. Kunnen we het slimmer doen?
Ja, dat kan. Het helpt bijvoorbeeld om goed te weten wat je hebt, zo blijkt. De mensen die een jaarlijks financieel overzicht maken controleren ook vaker hun banksaldo, werken wekelijks de administratie bij en weten beter wat ze aan verschillende uitgavenposten besteden. Ook je opvoeding telt mee: kreeg je thuis het goede voorbeeld en leerde je van je ouders om met geld om te gaan? Dan vertoon je in de regel meer verantwoord bestedingsgedrag.
Omslag na 55e jaar
Denken aan later is voor veel mensen iets van de tweede helft. In de leeftijdsgroep 35 tot 55 jaar heeft circa 40% geen enkel beeld van hun financiële situatie tijdens hun pensioen. De omslag komt bij 55 jaar (zie ook de tabel).
Uit eerder onderzoek van het Nibud bleek ook dat de meeste personen zich na hun 55e gaan voorbereiden op hun financiële situatie na hun pensioendatum. Van de 55-tot 65-jarigen heeft nog maar 23% niets uitgezocht of geen globaal beeld. Van de nog niet-gepensioneerde 65- tot 67-jarigen heeft 50% uitgezocht of ze na pensionering voldoende inkomsten hebben om rond te komen en 46% heeft een globaal idee.
Percentage dat op de hoogte is of men na pensionering kan rondkomen
(exclusief gepensioneerden en ouder dan 67 jaar, n=1.006)*
Percentage dat op de hoogte is of men na pensionering kan rondkomen (Bron: ‘Geldzaken in de Praktijk’ 2018-2019, pagina 51, Nibud)
Vrouwen doen het minder
Van de ondervraagden anticipeert in totaal 53% op ‘later’ (zie pagina 48 in het onderzoek). Het begrip ‘later’ is hierbij vrij te interpreteren. Kijkend naar leeftijd dan willen vooral 45-plussers wel geld apart zetten, maar zeggen ze dat ze er geen financiële ruimte voor hebben. Opvallend is dat vrouwen (4%) vergeleken met mannen (5%) minder vaak geld opzij zetten voor later. Voor alleenstaanden is dit verschil nog groter: 34% van de alleenstaande vrouwen tegen 49% van de alleenstaande mannen.
Best opmerkelijk als je bedenkt dat vrouwen volgens dit onderzoek bewuster met geld omgaan dan mannen. Ze checken vaker of afschrijvingen kloppen (82% versus 74% van de mannen), vergelijken vaker prijzen (61% versus 53%) en controleren vaker voor ze een aankoop doen of ze het kunnen betalen (86% versus 77%).
De oplossing van Nibud
Het Nibud wil dat het makkelijker en overzichtelijker wordt voor mensen om inkomsten en uitgaven in balans te houden. Zij roepen maatschappelijke, zakelijke en financiële dienstverleners en de overheid op om zich hiervoor in te spannen. Het regelen van geldzaken zou zo min mogelijk moeite moeten kosten en zo min mogelijk financiële risico’s met zich mee moeten brengen. Zo worden huishoudens financieel redzaam zonder allemaal financieel zelfredzaam te zijn.
Met welke oplossingen kunnen we in actie komen?
Door goed na te denken over een doel waar je heen wilt gaat is het belangrijk om concreet inzicht te krijgen in het doel. En of dit doel uiteindelijk haalbaar is. Pensioen draait namelijk meer om een bedrag dan om een bepaalde leeftijd. Zeker als het gaat over het deel wat je zelf bij elkaar spaart en belegt. Evi van Lanschot heeft een handige haalbaarheidstool om te checken of het doelvermogen en het doeljaar ook daadwerkelijk realistisch is.
