Bloomberg concludeerde op basis van de meest recente cijfers van het pensioenfonds dat er het afgelopen jaar voor €4,6 miljard aan staatsobligaties van deze drie eurolanden verkocht is en dat er voor in totaal €20 miljard aan Spaans schuldpapier in de portefeuille opgenomen is.
Doordat het pensioenfonds voor ambtenaren zich opstelde als financier voor de eigen overheid kon de Spaanse regering haar kosten voor het lenen omlaag brengen. Dat gebeurde vooral in de tweede helft van vorig jaar. Inmiddels bestaat de portefeuille van het Spaanse pensioenfonds voor maar liefst 97% uit schuldpapieren van de eigen overheid.
De Spaanse regering paste de wetgeving aan om dit mogelijk te maken. Voorheen mocht een pensioenfonds vanuit het oogpunt van risicospreiding maar een beperkt percentage van haar totale portefeuille in één type belegging stoppen. Door de regels aan te passen zijn die limieten opgerekt. In plaats van een maximum van 16% mag nu 35% van de portefeuille bijvoorbeeld bestaan uit Spaanse schuldpapieren met een looptijd van 10 jaar. Door dat te combineren met staatsobligaties die een langere of kortere looptijd hebben kan het pensioenfonds op 97% ‘exposure’ aan Spaanse staatsschuld uitkomen. Het is een zeer risicovolle strategie, want als het slecht gaat met de Spaanse schuldfinanciering hebben ook de ambtenaren die voor hun pensioen gespaard hebben een probleempje.
Spaarders niet meer veilig, obligatiehouders nog wel…?
We hebben in de Europese schuldencrisis al gezien dat zowel de verstrekkers van vreemd vermogen (spaargeld en deposito’s) als eigen vermogen (aandeelhouders) aangeslagen kunnen worden als er verliezen genomen moeten worden. Het is te hopen dat de bezitters van Spaanse staatsobligaties niet op een soortgelijke manier aangeslagen zullen worden, maar garanties worden niet meer gegeven…
Het fonds beheerde eind vorig jaar een vermogen van €63 miljard, waarvan ruim €60 miljard aan het einde van het jaar bestond uit Spaanse staatsobligaties. Daarmee heeft het pensioenfonds voor ambtenaren bijna 10% van de totaal uitstaande Spaanse staatsschuld in handen (exclusief kosten voor bailouts). Onderstaande grafiek van de Wall Street Joual laat zien dat deze trend al enige jaren aan de gang is. In 2012 werd het percentage Spaanse staatsobligaties verder opgekrikt van 89,6 naar 97 procent van het totaal beheerde vermogen.
Spaans pensioenfonds voor ambtenaren springt in de bres en koop steeds meer schulden van eigen overheid (Bron: WSJ)
