Tag: boe

Centrale banken financieren 20% van de staatsschulden

De vier meest prominente centrale banken in de wereld hebben op dit moment al een vijfde deel van de totale staatsschuld van hun eigen overheid in handen, zo meldt de Financial Times. De Federal Reserve, ECB, Bank of Japan en Bank of England hebben sinds het uitbreken van de financiële crisis op grote schaal staatsobligaties opgekocht, met als doel de financiële markten te kalmeren en de rente verder omlaag te brengen.

Deze vier centrale banken – plus de centrale banken van Zweden en Zwitserland – hebben gezamenlijk ongeveer $15 biljoen aan bezittingen op hun balans staan, waarvan $9 biljoen in de vorm van staatsobligaties van hun eigen land. Dat is omgerekend bijna 20% van de totale staatsschuld van $46 biljoen die deze landen hebben.

Balanstotaal centrale banken is afgelopen tien jaar explosief gestegen (Bron: Credit Suisse)

Balansen centrale banken bestaan voor groot deel uit staatsobligaties (Bron: Credit Suisse)

Centrale banken als laatste redmiddel

De ECB heeft met $4,9 biljoen het grootste balanstotaal van alle centrale banken, waarvan bijna $2 biljoen uit staatsobligaties bestaat. De balans van de Federal Reserve is door verschillende rondes van monetaire verruiming opgezwollen tot een totaal van $4,47 biljoen, waarvan ongeveer 50% uit Amerikaanse staatsobligaties en nog eens 40% uit hypotheekleningen bestaat. Ook Japan heeft de spreekwoordelijke geldpers de laatste jaren in een hogere versnelling gezet, want hun balanstotaal is met $4,53 biljoen nu al groter dan dat van de Federal Reserve. En daarvan bestaat zelfs 85% uit staatsobligaties.

Het opkopen van staatsobligaties was ooit bedoeld als een tijdelijke maatregel om de financiële markten tot kalmeren te brengen, maar het instrument werkte zo goed dat alle grote centrale banken er verslaafd aan zijn geraakt. De grote vraag is hoe we nu verder moeten, want vroeg of laat zullen centrale banken hun monetaire beleid moeten normaliseren om te voorkomen dat de inflatie uit de hand loopt. Toen de Federal Reserve in 2013 haar stimuleringsprogramma afbouwde ging dat gepaard met meer volatiliteit op de financiële markten. Vooral opkomende economieën kwamen toen onder druk te staan, omdat deze erg kwetsbaar bleken voor een waardestijging van de dollar.

Volgende week staat de jaarlijkse bijeenkomst van Jackson Hole op de agenda, waar centrale bankiers en vooraanstaande economen overleg zullen voeren over de stand van de wereldeconomie en het gewenste monetaire beleid. Volgens de laatste berichtgeving zal de ECB hier geen grote beleidsverandering aankondigen.

18 augustus 2017
Stimuleringsprogramma’s centrale banken op volle toeren

Centrale banken kopen sinds het uitbreken van de financiële crisis iedere maand miljarden aan schuldpapier op om de economie te ondersteunen. En als u dacht dat deze waanzin al achter de rug was, dan heeft u het mis. Op dit moment kopen centrale banken wereldwijd iedere maand ongeveer $180 miljard aan schuldpapier op, meer dan ooit tevoren! De hoofdrolspelers in het spel van monetaire verruiming zijn door de jaren heen weliswaar veranderd, maar het spel is hetzelfde gebleven.

Totale monetaire stimulering centrale banken sinds 2009 (Bron: Deutsche Bank, via Jamie McGeever)

Meer monetaire verruiming

De Federal Reserve gaf in 2009 de aftrap met de aankondiging van het grootste stimuleringsprogramma uit haar geschiedenis. Kort daarna volgde de Bank of England en nog een paar jaar later begon ook de Japanse centrale bank onder druk van de nieuwe regering obligaties en zelfs aandelen op te kopen. In 2015 ging het stimuleringsprogramma van de Bank of Japan in een hogere versnelling en kondigde ook de ECB een omstreden opkoopprogramma aan. Waar eindigt dit??

27 juli 2016
Bank of England verlaagt rente niet

De Bank of England heeft vandaag de rente ongewijzigd gelaten op een half procent, terwijl beleggers in grote meerderheid rekenden op een renteverlaging. Kort na het referendum over de ‘Brexit’ suggereerde de gouverneur van de Bank of England dat meer monetaire stimulering tot de mogelijkheden behoorde. Maar in de toelichting van het rentebesluit liet gouverneur Mark Carney weten dat de centrale bank het nu nog niet nodig acht stappen te zetten. Wel hintte hij op verdere monetaire verruiming in augustus.

De Bank of England heeft een comité van negen mensen die hun stem mogen uitbrengen over het verhogen of verlagen van de rente, waarvan er maar één pleitte voor een renteverlaging. De centrale bank is terughoudend met een renteverlaging, omdat het de inflatie verder kan aanwakkeren en het vertrouwen in het Britse pond onder druk zal zetten. De wisselkoers van de munt zakte vorige week naar een wisselkoers van $1,28 tegenover de Amerikaanse dollar, het laagste niveau in meer dan dertig jaar.

Goudprijs daalt, Britse pond stijgt

Volgens de laatste peilingen had bijna 80% van de beleggers een renteverhoging door de Britse centrale bank ingecalculeerd. Het handhaven van de rente op een half procent kwam daarom ook als een verrassing. De goudprijs zakte met meer dan een procent naar €1.187 per troy ounce / €38.180 per kilogram, terwijl de aandelenkoersen leverden direct na het rentebesluit ongeveer een procent inleverden. Halverwege de middag waren de meeste beurzen in Europa overigens alweer hersteld tot het niveau van voor het rentebesluit.

Het Britse pond profiteerde van het uitblijven van een renteverlaging. De waarde van de munt steeg naar $1,34 tegenover de dollar, het hoogste niveau in twee weken tijd. De rente op een Britse staatsleningen met een looptijd van 10-jaars steeg van 0,76 naar 0,81 procent.

De meeste beleggers dachten dat de Bank of England de rente zou verhogen (Bron: Bloomberg)

14 juli 2016
Bank of England stuurt geld terug naar overheid

Als je toch aan de monetaire stimulering gaat, doe het dan gelijk goed. Dat lijkt de strekking te zijn van een brief die de gouverneur van de Bank of England eerder deze maand stuurde naar het Britse Ministerie van Financiën. In de brief bevestigt hij dat de rente-inkomsten over £375 miljard aan Britse staatsobligaties die nu nog bij de Asset Purchase Facility liggen, ten goede zullen komen aan het Britse ministerie van Financiën.

Zo is de cirkel weer rond, want de rente die het Britse ministerie van Financiën betaalt over deze staatsobligaties komt via de achterdeur bijna volledig terug in de schatkist. Normaal gesproken zouden de rente-inkomsten uit het Britse stimuleringsprogramma ten goede komen aan de Bank of England.

Asset Purchase Facility

De Asset Purchase Facility (APF) werd in het leven geroepen als een Britse variant op quantitative easing. De APF leende voor een extreem lage rente geld van de Bank of England en kocht daarmee in totaal £375 miljard aan Britse staatsobligaties. De opbrengsten van dit programma zouden ten goede komen aan de centrale bank, maar worden nu met goedkeuring van de gouverneur van de Bank of England rechtstreeks teruggestuurd naar de Britse overheid. Alleen de operationele kosten en mogelijke herinvesteringen in Brits schuldpapier worden ingehouden. Met het geld moet de Britse overheid haar staatsschuld terugbrengen, zo lezen we in de brief die de gouverneur van de centrale bank naar het ministerie van Financiën stuurde.

Totale aankopen van Britse staatsobligaties door de Bank of England

Bank of England helpt begrotingstekort omlaag

Dankzij deze ‘meevaller’ valt het begrotingstekort van de Britse regering dit jaar en volgend jaar lager uit. Een meevaller die mogelijk is door de grenzen van fiscaal en monetair beleid op te zoeken. In Weimar Duitsland kon de regering op een gegeven moment ook gratis lenen, omdat de centrale bank simpelweg nieuw geld overhandigde aan het ministerie van Financiën. Zo inflatoir is het beleid van centrale banken vandaag de dag nog niet, maar het lijkt wel steeds meer die kant op te gaan.

Nu worden tekorten gefinancierd middels de uitgifte van staatsobligaties, veilingen waar banken en pensioenfondsen zich op in kunnen schrijven. Centrale banken als de Bank of England, de Bank of Japan en de Federal Reserve kopen hun schuldpapier vervolgens op de secundaire markt. Op deze manier is er nog wel enige prijsvorming mogelijk, wat niet het geval is als een overheid rechtstreeks geld krijgt van een centrale bank.

Grens tussen fiscaal en monetair beleid vervaagt

Zodra centrale banken met nieuw geld staatsobligaties kopen en vervolgens de rente-inkomsten op dat schuldpapier teruggeven aan de debiteur wordt er in feite al gratis geleend. De gouverneur van de Bank of England verschuilt zich achter het beleid van de Amerikaanse en de Japanse centrale bank, die volgens hem dezelfde aanpak hanteren.

Transfer of excess cash from the Asset Purchase Facility to HM Treasury

20 november 2013