Tag: eurocrisis

Het is zo onderhand gemeengoed in de eurozone. De economische groei in de jaren voor de crisis was gebaseerd op het aangaan van buitensporig veel schulden. Zo vormde zich geleidelijk een bubbel, die in 2008 barstte en de wereld en de eurozone in een diepe crisis stortte. Wij hebben, zo gaat de nieuwe wijsheid verder, ons lesje wel geleerd en we denken wel tweemaal na voordat we nieuwe schulden aangaan. Dat de economische groei na de crisis nooit meer zo hoog zal zijn als voor de crisis, is dan ook onvermijdelijk. Een lagere groei wordt het nieuwe normale.

Schulden

Dat klinkt allemaal logisch en waar, maar is dat wel zo. Hebben ‘we’ als eurozone inderdaad teveel schulden op ons genomen of was het slechts een enkel land. En is het inderdaad zo, dat we gedoemd zijn langzamer te groeien dan in de jaren voor de crisis.

Het IMF heeft in ieder geval onderzoek naar deze kwesties ingesteld. Olivier Blanchard, chief economist van het IMF,  heeft onderzocht waarom landen als Letland en Spanje in deze eeuw jaren van opmerkelijke opgang als neergang hebben doorgemaakt.

Wetmatigheid

De onderzoekers stellen vast dat beide landen in de jaren tot 2007 een ongezond sterke groei doormaakten, die al snel de kenmerken van een bubbel kreeg. Die ongezonde groei was vooral gebouwd op de instroom van veel vreemd kapitaal. In de jaren voor de euro groeide Spanje 2,6. Met de komst van de euro steeg de groei naar maar liefst 3,7%. Als je naar de trend van de groei kijkt in de jaren voor de crisis, dan lijkt het aannemelijk, dat Spanje niet meer mag rekenen op een groei van pakweg 3,5%. Maar daarmee is nog niet gezegd, dat dit als een wetmatigheid beschouwd mag worden voor heel de eurozone.

Crisis

In tegenstelling tot enkele individuele landen kende de Eurozone geen pre-crisis bubbel. Dat was te danken of te wijten aan Duitsland. Dat land zat toen in een crisis met ook daar dalende huizenprijzen. Die crisis duurde tot het einde van het vorig decennium. Dat is een van de redenen, waardoor de groei in de eurozone in de jaren 1999 – 2007 uitkwam op gemiddeld 2,3%. Dat was evenveel als in het decennium daarvoor. Op het niveau van de eurozone lijkt de trend tamelijk stabiel. Onderzoek toont verder aan, dat het bruto nationaal product 12% hoger zou zijn geweest, als we de trendmatige groei hadden kunnen vasthouden.

Politiek geblunder

Dat is heel wat. Het erge is, dat we die kloof niet kunnen toedichten aan een bubbel. Die is er immers nooit geweest. De groei had dus eigenlijk allang naar zijn gemiddelde kunnen terugkeren. Dat dit niet gebeurd is, kunnen we alleen maar toeschrijven aan blunderende politici en beleidsmakers. Die kozen ervoor om in 2008 in tegenstelling tot de Amerikanen de bankensector meteen grondig aan te pakken en te hervormen. Die sector is nu nog steeds een zorgenkind, dat niet goed functioneert. In plaats daarvan kozen ze voor een beleid van stringente bezuinigingen. De combinatie van aanhoudend strenge bezuinigingen en een falende kredietvoorziening is de oorzaak van de enorme economische schade die is aangericht. Het is nog maar de vraag of we die schade nog ooit kunnen compenseren en kunnen terugkeren naar het trendmatige groeipad van 2,3%. Als dat mogelijk zou zijn, dan moet eerst de kredietverlening weer op orde gebracht zijn. De banken in de eurozone zijn echter nog maar amper hervormd. Het ziet er derhalve niet naar uit, dat dit voor 2015 gebeurd zal zijn.

Het is waar, dat de crisis vijf jaar geleden uitbrak. Het is waar dat in sommige gevallen een bubbel de crisis mede veroorzaakte. Het is echter nog het ‘meest’ waar, dat politiek en beleidsmatig geblunder er de oorzaak van is, dat de groei voorlopig niet naar zijn trend kan en zal terugkeren!

Cor Wijtvliet

Bron:
Wolfgang Münchau, Blame Europe’s policy makers for lost growth. Financial Times, October 14, 2013