Het is alweer enkele weken geleden, dat er in Griekenland met de verkiezingsoverwinning van Syriza een kleine aardbeving plaatsvond. Vooral in de noordelijke landen reageerden beleidsmakers, politici en pers op zijn best sceptisch over de uitverkiezing. Die scepsis is allengs omgeslagen in een directe vijandigheid. Die omslag was deels het gevolg van het optreden van de nieuwe Griekse minister van Financiën, Yanis Varoufakis. Zijn ongepolijst en flamboyant optreden in London zorgde voor veel irritatie bij grijze politici als onze eigen Jeroen Dijsselbloem en de Duitse minister Wolfgang Schäuble. Het gesprek tussen de Duitser en de Griek liep vorige week op een compleet fiasco uit met als resultaat dat Athene binnen Europa bijna volledig geïsoleerd is.
Hiermee lijkt de eerste aanzet gegeven tot een heuse Grexit. Het is waarlijk een sterk staaltje economische diplomatie. Let wel, Griekenland en zijn crediteuren hebben alleen nog de lopende week om te bezien en te beslissen hoe Griekenland de komende vier maanden financieel kan overbruggen. En als dat gebeurd is, kunnen Athene en haar schuldeisers om tafel om over de toekomst van de Griekse economie te praten. Daarbij kunnen de Grieken grofweg vier alternatieve plannen op tafel leggen.
Schauble en Varoufakis konden het niet eens worden
De eerste en de gemakkelijkste optie is dat alles bij het oude blijft. De nieuwe Griekse regering accepteert het bestaand eisenpakket van de Trojka. Als dat gebeurt, is iedereen blij, behalve de Grieken zelf. Yanis Yaroufakis heeft deze mogelijkheid al zo goed als geblokkeerd. Volgens sommige hoopvol gestemden is dat alleen maar bluf en zal ook Syriza het medicijn van de Trojka slikken, zij het dat er aan de oppervlakte wat schijnconcessies gedaan worden. Waarschijnlijk is hier de wens de vader van de gedachte. Het tweede alternatief is, dat de Griekse regering de ECB vraagt om de winst op de aankoop van Griekse obligaties vrij te geven. Daarnaast zou Griekenland de ECB kunnen vragen om het plafond voor de uitgifte van staatsobligaties te verhogen. Dat plafond was en is bedoeld om te verhinderen dat de Grieken de markt met hun staatsobligaties zouden bedelven en zo de schuld naar astronomische hoogte zou verhogen. Het ligt niet voor de hand dat de ECB van plan is de huidige koers ongeconditioneerd te veranderen.
De derde optie voor Griekenland is om bij andere partijen aan te kloppen. In het geval van Griekenland zou dat Rusland kunnen zijn. Die heeft al te kennen gegeven de helpende hand te willen bieden, maar de politieke prijs zal ongetwijfeld heel hoog zijn. Het is de vraag of Syriza hiertoe bereid is. Het is waarschijnlijk nog een brug te ver, maar voor hoelang?!
De laatste optie is, dat de Grieken voor binnenlands gebruik een parallelle valuta introduceren om zo de overheidsuitgaven te funden. Dat zou een wat extreme oplossing zijn, maar desalniettemin een oplossing... Maar als het zover mocht komen, dan is er feitelijk al sprake van een Grexit. Je kunt met goed fatsoen toch geen twee munten hebben in een regio met een eenheidsmunt?
Mochten Grieken en schuldeisers deze week een compromis bereiken, dan wacht een nog veel zwaardere opgave. Dan moeten er gesprekken 
gevoerd worden over het al dan niet doorstrepen van de schuldenlast. De Duitsers zullen fel tegen zijn, maar het meeste verzet kan nog wel eens komen van landen als Portugal en Ierland. Beide landen hebben de gifbeker van de Trojka tot de bodem leeg gedronken. Voor hen zal het onbestaanbaar zijn, dat de Grieken weten te ontsnappen.
Europa zal waarschijnlijk deze week een diepe crisis nog weten te voorkomen, maar dat is waarschijnlijk slechts uitstel van het onvermijdelijke. Het aftellen lijkt begonnen!
Cor Wijtvliet
Bron: Wolfgang Münchau, All Grexit needs is a few more disastrous weeks like this. Financial Times, February 8 2015
Over Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD).
Meer informatie:
- Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected]
- Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen
- U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen!
- Ontvangt u het Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!
- Volg Cor Wijtvliet op twitter: @wijtvliet
