Volgens de Amerikaanse inlichtingendienst FBI en het Department of Homeland Security (DHS) zijn er ‘bewijzen’ dat Rusland de Amerikaanse verkiezingen gemanipuleerd heeft. De publicatie van deze lekken zouden Trump aan de overwinning geholpen hebben, zo concludeerden de twee Amerikaanse overheidsinstanties.
Deze beschuldigingen aan het adres van Rusland werden breed uitgemeten in de media en voor president Obama was het zelfs reden om vergeldingsmaatregelen te nemen. Hij besloot 35 Russische diplomaten en hun families het land uit te sturen.
Om de verdenkingen aan het adres van Rusland kracht bij te zetten brachten de FBI en DHS deze week een 25-pagina’s tellend rapport naar buiten, waarin ze beweren dat Poetin zelfs persoonlijke opdracht gegeven heeft voor het manipuleren van de Amerikaanse verkiezingen. Uit de conclusie van het rapport:
We concluderen dat de Russische president Vladimir Poetin in 2016 een beïnvloedingscampagne begonnen is gericht op de Amerikaanse verkiezingen. De doelen van Rusland waren om het publieke vertrouwen in het Amerikaanse democratische proces te ondermijnen, staatssecretaris Clinton te denigreren en haar verkiesbaarheid en potentiële presidentschap te beschadigen. We kunnen ook vaststellen dat Poetin en de Russische overheid een duidelijke voorkeur ontwikkeld hebben voor president-elect Trump.
Cyberaanvallen?
Deze beschuldigingen worden helaas niet onderbouwd met geloofwaardig bewijsmateriaal. De inlichtingendiensten komen niet verder dan te herhalen dat ze ‘veel vertrouwen hebben in hun bevindingen’. Ondanks het ontbreken van belastend bewijsmateriaal voor het mogelijk hacken van e-mails van de Democraten durven de FBI en DHS harde conclusies op tafel te leggen. Nog meer uit het rapport:
We kunnen met een grote mate van zekerheid vaststellen dat de Russische militaire inlichtingendienst de Guccifer 2.0 identiteit en DCLeaks.com gebruikte om data openbaar te maken die via cyberoperaties verkregen zijn en die als exclusief nieuws naar de media en Wikileaks gebracht werden.
Russische media
De Russische media speelden volgens de FBI en DHS ook een belangrijke rol in het verspreiden van negatieve berichten over Clinton. Of dat hun journalistieke plicht is of dat ze er bewust op uit waren om de verkiezingscampagne te beïnvloeden, dat oordeel moet iedereen voor zichzelf maken.
Het is geen geheim dat de Amerikaanse media ook niet zo onafhankelijk waren tijdens de verkiezingscampagne en vrijwel allemaal op de hand van Clinton waren. Die hadden juist veel meer aandacht voor de negatieve kanten van Trump dan voor de schandalen van de Democratische presidentskandidate. Je zou kunnen zeggen een groot deel van de gevestigde media in de Verenigde Staten ook de verkiezingscampagne probeerden te beïnvloeden, maar dan in het voordeel van Clinton. Uit het rapport:
De beïnvloedingscampagne van Moskou volgde op een Russische berichtgevingsstrategie die cyberactiviteiten combineerde met verborgen inspanningen van Russische overheidsinstanties, zoals door de staat gefinancierde media, bemiddelende derde partijen en betaalde social media gebruikers of ’trollen’.
De propagandamachine van de Russische staat – bestaande uit binnenlandse media en kanalen die een wereldwijd publiek bereiken zoals Russia Today en Sputnik, en een netwerk van quasi overheidstrollen – droeg bij aan het beïnvloeden van de verkiezingscampagne, door als platform te dienen voor het Kremlin. Naarmate de verkiezingscampagne vorderde brachten Russische staatsmedia steeds meer positieve berichten over president-elect Trump naar buiten, terwijl ze consistent negatieve berichten verspreidden over staatssecretaris Hillary Clinton.
Rusland gebruikte trollen en Russia Today als onderdeel van haar beïnvloedingscampagne om Clinton te denigreren. Daarmee werden verhalen over de schandalen van Clinton en de rol van Wikileaks in de verkiezingscampagne versterkt.
Wikileaks
Het 25-pagina’s tellende rapport over Russische beïnvloeding van de Amerikaanse verkiezingen beperkt zich dus niet alleen tot vermeende inbreuken op de mailserver van de Democraten. Ook de Russische media en zelfs Wikileaks worden verdacht van een vooropgezet plan om de verkiezingen te ‘manipuleren’. Over Wikileaks schrijven de FBI en DHS het volgende:
We concluderen met een grote mate van zekerheid dat de Russische inlichtingendienst de informatie van de Democratische Nationale Conventie (DNC) en andere Democraten heeft doorgespeeld naar Wikileaks. Moskou heeft waarschijnlijk voor Wikileaks gekozen vanwege haar zelfbenoemde reputatie van authenticiteit. Onthullingen via Wikileaks bevatten geen zichtbare aanpassingen.
Propagandaoorlog
Het is opmerkelijk om te lezen dat de Amerikaanse inlichtingendiensten de Russische president en Wikileaks beschuldigt van het manipuleren van de verkiezingen. Julian Assange, oprichter van Wikileaks, ontkent dat de uitgelekte e-mails van de Democratische campagne afkomstig zijn van Russische bronnen. Volgens John McAfee, pionier op het gebied van computerbeveiliging en ontwikkelaar van antivirussoftware, is het rapport van de FBI en DHS een propagandacampagne, bedoeld om het publiek te misleiden. Hij legde tegenover Russia Today de zwakheden van het ‘bewijsmateriaal’ bloot.
Ook Rusland correspondent David Jan Godfroid komt met relativerend commentaar op de vermeende Russische interventie in de Amerikaanse verkiezingen. Volgens nieuw onderzoek hebben de Verenigde Staten sinds de Tweede Wereldoorlog in 45 verschillende landen verkiezingen gemanipuleerd.
Even voor de goede orde: de Amerikanen proberen al decennia lang de politieke situatie in Rusland/de Sovjet Unie te beïnvloeden.
— David Jan Godfroid (@djbelgrado) January 7, 2017
We zijn vandaag de dag getuige van een grote propaganda-oorlog, zoals ook werd vastgesteld door documentairemaker Oliver Stone en journalisten als John Pilger. Het is daarom belangrijker dan ooit om verschillende nieuwsbronnen te raadplegen en daar een balans in te vinden. Dat lukt niet als de persvrijheid wordt aangetast, bijvoorbeeld door nieuwe wetten en resoluties die zogeheten ‘valse nieuws’ harder willen aanpakken.