Tag: griekenland

Column: De Griekse tragedie komt er weer aan
De laatste tijd vragen veel cliënten naar de huidige waardering van zilver ten opzichte van het verleden. Ik ben hier even ingedoken en ben tot een aantal zeer interessante inzichten gekomen. Zo blijkt dat zilver vandaag de dag eigenlijk goedkoper is dan ooit tevoren. Onderstaande feiten geven aan dat zilver een enorme potentie heeft. Dit baseer ik op de volgende feiten:
- De vraag naar zilver ligt al vele jaren hoger dan de jaarlijkse productie. Deze situatie is op langere termijn natuurlijk onhoudbaar
- De all-time high van zilver was in 1980, namelijk $50 per troy ounce. De huidige koers is 17,33 per troy ounce.
- Zilver kent na olie de meeste toepassingen. Er worden tegenwoordig steeds meer zaken geproduceerd waarbij zilver als grondstof benodigd is. Denk aan productie van bijvoorbeeld zonnepanelen, accu’s en medicijnen.
- Zilver de enige grondstof is die nominaal goedkoper noteert dan in 1980. En dan is de inflatie zelfs nog niet meegerekend. Na correctie voor de inflatie staat de prijs van het edelmetaal bijna 90% lager dan het oude record van 37 jaar geleden.
- De bedrijven die zilver nodig hebben als grondstof wenden zich steeds vaker tot de zilvermijnen om zo verzekerd te zijn van tijdige aanvoer. Dit geeft aan dat de toekomstige levering van zilver via de reguliere kanalen niet geheel vertrouwd wordt. Dit heeft alles te maken met de geringe huidige productie. Dit houdt weer verband met de lage koers van zilver, waardoor het voor mijnen vaak niet rendabel is zilver te gaan mijnen.
Griekenland

Afgelopen week werd duidelijk dat Griekenland weer in de problemen geraakt is en waarschijnlijk weer een bail-out nodig heeft. Het is eigenlijk hilarisch hoe deze cyclus nu al bijna tien jaar aan de gang is, een cyclus die ik hieronder verder zal toelichten. Op 5 februari 2010 (ik was toen nog werkzaam als vermogensbeheerder) werd ik door het NOS Journaal gevraagd mijn visie te geven op de problemen van Griekenland. Nooit had ik kunnen bedenken dat dit probleem zo lang zou aanhouden. De manier waarop de autoriteiten met deze casus zijn omgegaan zijn perfect samen te vatten in het volgende spreekwoord: zachte heelmeesters maken stinkende wonden.

De cyclus ziet er al jaren grofweg als volgt uit: De Griekse overheid raakt in geldnood en lijkt de (rente op de) immense staatsschuld niet te kunnen betalen. Een faillissement lijkt zeer nabij (met allerlei gevolgen voor de Europese banken die met uw geld de Griekse staatsschuld als onderpand hebben aangekocht).

Financiële markten schieten in de paniekmodus. Kranten en actualiteitenprogramma’s brengen het naderende faillissement met veel bombarie en boezemen iedereen angst in voor de gevolgen van een eventueel faillissement van Griekenland. Grieken zelf gaan de straat op om te protesteren tegen de draconische voorstellen om de staatsschuld terug te kunnen dringen. En dan op het allerlaatste moment voor de allerlaatste deadline komen de ECB, de EU en het IMF in actie; een bail-out wordt gegeven, echter een structurele oplossing niet (het volgende spreekwoord is van toepassing: pappen en nathouden).

Premiers van allerlei landen verklaren dat Griekenland het geleende geld met 100% zekerheid gaan terugbetalen. Ze weten echter dondersgoed dat dit niet het geval zal zijn. Zo niet, dan zijn ze erg naïef. Daarna vergeet iedereen het probleem weer totdat de cyclus zich 9 tot 18 maanden later weer herhaalt. Ondertussen leven de Grieken in erbarmelijke omstandigheden.

Er zal in de toekomst een moment komen dat het land wel daadwerkelijk failliet zal gaan en de problemen nog groter zullen worden. Natuurlijk heeft een enigszins nadenkende Griek geen cent meer op een Griekse bank staan, waardoor de Griekse banken diep in de problemen blijven. Ook worden er onder druk van de zogenaamde Trojka (ECB, IMF en EU) allerlei maatregelen ingevoerd om de belastingen te verhogen.

Het is werkelijk bizar dat de Grieken zelf vrijwel niets meer te vertellen hebben. En hoe langer er gewacht wordt met het structureel oplossen van de problemen, hoe zwaarder het straks wordt voor de Griekse bevolking. Ik zal een andere keer ingaan op de problemen die de Grieken (en andere landen met hoge schulden) staan te wachten als het onafwendbare faillissement zal worden uitgesproken. Ik hoop voor de gemiddelde Griek dat hij wat goud in z’n bezit heeft…

Sander Noordhof

Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen weekend op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].
6 februari 2017
Rente in Frankrijk, Italië en Griekenland loopt weer op

De obligatiemarkt signaleert dat beleggers zich weer meer zorgen maken over de kredietwaardigheid van landen als Frankrijk, Italië en Griekenland. De rente op 10-jaars leningen van deze landen is de afgelopen maanden namelijk flink gestegen ten opzichte van de Duitse 10-jaars rente, het referentiepunt voor de Europese obligatiemarkt.

Frankrijk

In Frankrijk kwam de rente voor staatsobligaties met een looptijd van tien jaar voor het eerst in meer dan een jaar weer boven de 1% uit, omdat beleggers vrezen dat het Front National van Marine LePen in april de verkiezingen zal winnen. Een overwinning voor deze partij betekent meer onzekerheid ten aanzien van de Europese Unie en de euro en dat is precies wat obligatiebeleggers niet willen horen.

De kans dat Front National in beide stemrondes voldoende stemmen binnenhaalt voor de overwinning is vooralsnog klein, maar obligatiebeleggers hebben vorig jaar wel geleerd dat zelfs de meest ‘zekere’ voorspellingen niet altijd uitkomen. Denk bijvoorbeeld aan de Brexit en de overwinning van Donald Trump.

Verschil tussen Duitse en Franse 10-jaars rente loopt op (Grafiek via Bloomberg)

Italië

Ook de rente op Italiaanse staatsleningen neemt in hoog tempo toe. Op dit moment betaalt het land 2,29% rente op voor tien jaar geld op te halen, dat is 70 basispunten meer dan de rente die Spanje betaalt voor leningen met dezelfde looptijd. De afgelopen jaren werd Italië nog als meest kredietwaardige van de twee gezien, maar nu betaalt het land met 70 basispunten de hoogste premie ten opzichte van Spanje in vier jaar tijd.

Beleggers maken zich zorgen over de degelijkheid van de Italiaanse bankensector, die naar schatting €360 miljard aan slechte leningen op de balans heeft staan. De vrees dat de overheid vroeg of laat te hulp moet schieten zet de waarde van het Italiaanse schuldpapier onder druk. En dan hebben we het nog niet eens over de hoge jeugdwerkloosheid van meer dan 40% en de daling van het consumentenvertrouwen.

Italië is inmiddels duurder uit dan Spanje (Bron: Bloomberg)

Griekenland

Het was een tijdje rustig omtrent Griekenland, maar dat wil niet zeggen dat het schuldenprobleem is opgelost. Het IMF waarschuwde onlangs nog dat de Griekse schuld onhoudbaar is en dat deze zonder harde maatregelen in 2060 een niveau van 275% van het bbp zal bereiken. Griekenland moet aanspraak maken op een nieuwe tranche van noodleningen van het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM), maar dat kan alleen als ze aan alle voorwaarden voldoet. Volgens de laatste berichten voldoet het land nog maar aan een derde van alle voorwaarden, wat betekent dat een nieuwe schuldencrisis dreigt.

Het verschil tussen de Griekse en de Duitse 10-jaars rente, de zogeheten spread, steeg de afgelopen dagen naar 750 basispunten. De Griekse regering betaalt momenteel 7,55% rente om voor tien jaar geld op te halen. Dat is het hoogste niveau in bijna drie maanden.

Griekse rente schiet omhoog (Bron: Bloomberg)

2 februari 2017
Griekenland ontmoedigt contant geld met nieuwe belasting
De Griekse regering heeft een nieuwe manier gevonden om het gebruik van contant geld te ontmoedigen. Met ingang van dit jaar zijn belastingbetalers verplicht om een bepaald percentage van hun uitgaven met een bankpas of via internetbankieren te doen. Halen ze dat quotum niet, dan moeten ze over het verschil een boete van 22% betalen. Deze maatregel geldt niet alleen voor werknemers, maar ook voor werklozen en gepensioneerden.

Grieken met een inkomen tot €10.000 per jaar moeten tenminste 10% van dat bedrag elektronisch betalen. Verdien je €10.000 tot €30.000 per jaar, dan moet je 15% daarvan giraal betalen. Grieken die meer dan €30.000 verdienen moet zelfs tenminste 20% van hun inkomen via een bankpas, creditcard of internetbankieren uitgeven.

Griekenland wil contant geld ontmoedigen
De Griekse regering heeft een lijst gemaakt van alle goederen en diensten die meetellen voor het quotum. Dat zijn onder andere de boodschappen, elektronische apparaten, huishoudelijke apparaten, meubels, kleding, schoenen, brandstof, sigaretten en drank. Ook rekeningen van restaurants, cafetaria, bars en hotels kun je beter met de pinpas afrekenen, want ook die rekent de belastingdienst mee. Ook worden de diensten van de kapper, schoonheidsspecialist, sportschool, dansschool, autoreparateur, loodgieter, elektricien, schilder, vloerbedekker, advocaat en accountant meegenomen. Al deze diensten worden meegenomen in het totaalbedrag zo lang deze met een pinpas of bankoverschrijving betaald worden. Voor dokters en apothekers blijven de regels hetzelfde als vorig jaar. Misschien denk je dat het quotum makkelijk te behalen valt, maar schijn bedriegt. Grote uitgaven als huur, hypotheek, energierekening en telefoonabonnement vallen buiten het quotum. Je moet dus naast deze vaste lasten nog minstens 10 tot 20% van je inkomen uitgeven aan bovengenoemde zaken, een percentage dat dus bepaald wordt door je inkomen. Hieronder een aantal voorbeeldsituaties:
- Inkomen €7.000 = tenminste €700 giraal betalen
- Inkomen €10.000 = tenminste €1.000 giraal betalen
- Inkomen €30.000 = tenminste €4.500 giraal betalen
- Inkomen €60.000 = tenminste €12.000 giraal betalen
Financiële repressie
Lukt het om wat voor reden dan ook niet om het quotum te halen, dan moet je zoals gezegd een boete van 22% betalen over het verschil. Dat kan zomaar gebeuren als je bijvoorbeeld een gezin hebt met twee inkomens, want iedereen moet aan het quotum voldoen. Dat betekent dat ieder stel of gezin moet bijhouden hoeveel geld er per persoon giraal is uitgegeven. Dat leidt tot de bizarre situatie dat je de ene keer boodschappen met je eigen bankpas moet afrekenen en de andere keer je partner de bankpas moet gebruiken. Ook verplicht deze maatregel alle Grieken om een bepaald minimumbedrag te consumeren, of ze dat nou willen of niet. Voor bepaalde inkomensgroepen kan het lastig zijn op die grens te halen, bijvoorbeeld als je een heel laag inkomen hebt en veel van je uitgaven opgaan aan vaste lasten als huur, water en elektra en verzekeringen. Maar ook voor de hoge inkomens is de maatregel problematisch, zeker als je een spaarzaam type bent dat relatief weinig geld uitgeeft. Om het gebruik van contant geld nog verder te beperken werd de maximumgrens voor cash betalingen enige tijd geleden al van €1.500 naar €500 verlaagd. Alle uitgaven boven dat bedrag moeten met een bankpas, creditcard of via een bankoverschrijving uitgevoerd worden. Niet alle volwassenen zullen geconfronteerd worden met deze nieuwe vorm van financiële repressie. Mensen die op afgelegen gebieden wonen, die een ernstige fysieke en/of lichamelijke beperking hebben of die ouder zijn dan 70 jaar hoeven niet aan het quotum te voldoen. Lees ook:
31 januari 2017
Vermogen huishoudens Spanje en Italië groter dan gedacht

Huishoudens in Spanje en Italië hebben veel meer vermogen dan Nederlandse huishoudens, zo blijkt uit een nieuw onderzoek dat de Europese Centrale Bank onlangs publiceerde. De uitkomsten van het onderzoek werpen nieuw licht op de vermeende tweedeling tussen arm en rijk in de eurozone, een onderwerp dat na het uitbreken van de Europese schuldencrisis vaak besproken is.

De tweedeling tussen het rijke noorden en het arme zuiden van Europa blijkt niet zo zwart-wit te zijn als vaak wordt voorgesteld. De publieke schulden zijn in de zuidelijke landen weliswaar hoger, maar daar staat tegenover dat huishoudens in de noordelijke landen veel grotere private schulden hebben.

Voeg je de publieke en private schulden samen, dan blijkt dat wij nog hoger scoren dan een land als Griekenland. Uit cijfers van de Nederlandsche Bank is zelfs gebleken dat de helft van de Nederlandse huishoudens geen vermogen heeft, om de simpele reden dat de schulden even groot zijn als de bezittingen.

Vermogen Europese huishoudens (Bron: ECB)

Vastgoed versus pensioen

Het vermogen van huishoudens in Italië, Spanje en Frankrijk zit voor een relatief groot deel in hun eigen woning, terwijl Nederlandse huishoudens relatief veel vermogen opbouwen via pensioenfondsen. Naar schatting zit er ruim €1.200 miljard in de Nederlandse pensioenpotten, vermogen dat belegd wordt in aandelen, obligaties en andere financiële activa.

In het onderzoek van de ECB zijn de pensioenvoorzieningen in de verschillende landen niet meegenomen. Zou je die wel meetellen, dan ziet de vermogenspositie van Nederlandse huishoudens er waarschijnlijk een stuk beter uit.

Vermogen daalt, ongelijkheid neemt toe

Het 139 pagina’s tellende rapport van de ECB laat ook zien dat Europese huishoudens slechter uit de crisis zijn gekomen. Vergeleken met de cijfers uit 2010 is het gemiddelde vermogen van een doorsnee huishouden in Europa met ongeveer 10% gedaald. Ook laat het rapport zien dat de vermogensongelijkheid sindsdien juist is toegenomen, wat voornamelijk toegeschreven kan worden aan waardestijging van financiële activa als aandelen en obligaties.

Ook laat het rapport zien dat het vermogen van huishoudens in Italië, Spanje en Griekenland de laatste jaren veel harder geraakt is dan het vermogen van Nederlandse en Duitse huishoudens. Dat komt omdat de huizenprijzen in deze landen veel harder gedaald zijn dan in de noordelijke landen.

4 januari 2017
Griekse banken willen belasting op contant geld opnemen
Griekse banken willen een belasting invoeren op het pinnen van contant geld, zo blijkt uit een nieuw voorstel dat de banken onlangs hebben voorgelegd aan het Ministerie van Financiën. Het voorstel van de Griekse banken omvat verschillende maatregelen om het gebruik van contant geld te beperken.

De Griekse regering heeft veel last van de zwarte economie, omdat ze daardoor veel belastinginkomsten misloopt. Omdat die zwarte economie grotendeels op contant geld draait lijkt het een logische stap om het gebruik van cash te ontmoedigen. De Greek Reporter heeft de belangrijkste maatregelen uit het voorstel op een rij gezet.
- Verplicht gebruik van een bankpas, creditcard of andere elektronisch betaalmiddel voor transacties in die sectoren van de economie waar sterke aanwijzingen zijn voor belastingontwijking of waar contant geld nu nog het enige betaalmiddel is.
- Verplicht gebruik van een bankpas, creditcard of andere elektronisch betaalmiddel voor transacties boven een bepaald bedrag.
- Hervorming van het belastingstelsel met een nieuw systeem op basis van inkomsten en uitgaven. Huishoudens worden alleen belast over het inkomen dat niet wordt uitgegeven. Daardoor worden ze gemotiveerd om een bonnetje te vragen voor iedere transactie die ze doen, zodat ze die kunnen opschrijven als uitgaven en de belasting lager uitvalt.
- Het belastingvrije inkomen koppelen aan de uitgaven die met een bankpas of creditcard gedaan worden.
- Bedrijven verplichten om alle betalingen, inclusief alle salarissen via de elektronisch weg te voldoen.
Financiële repressie

Volgens schattingen van de Griekse banken heeft de zwarte economie in het land een omvang van ongeveer €40 miljard. Daardoor loopt de overheid momenteel naar schatting €15 miljard aan belastinginkomsten mis. Weet de Griekse belastingdienst daar een derde deel van binnen te halen, dan is dat ongeveer gelijk aan de opbrengst van de vermogensbelasting (ENFIA).

Het lijkt slechts een kwestie van tijd voordat deze voorstellen worden vertaald naar wetten. In mei dit jaar werd het maximumbedrag voor contante betalingen nog verlaagd naar €500 en met ingang van februari volgend jaar moeten de Grieken ook al hun bezittingen bij de belastingdienst opgeven.

Lees ook:
- Maximaal €500 contant betalen in Griekenland
- Grieken moeten al hun vermogen aangeven
1 december 2016
Waarom de Eurozone zal blijven
Door: Miguel Otero-Iglesias

De euro was en blijft een verschrikkelijk idee, zo is de consensus onder veel Britse en Amerikaanse economen. Van Martin Feldstein aan de rechterkant van het politieke spectrum tot aan Mervyn King in het midden en Paul Krugman en Josephn Stiglitz aan de linkerkant van het politieke spectrum, de conclusie is duidelijk: De Europese monetaire unie was een vergissing en moet daarom ontmanteld worden.

Zo overtuigend als deze ideeën lijken in tijden van een groeiend populisme, ze houden geen rekening met de publieke stemming op het Europese continent, waar de euro nog steeds zeer populair is.

Het is voor mensen buiten de eurozone gemakkelijk om te wijzen op de hoge werkloosheid in Italië, Griekenland en Spanje en de schuld daarvoor neer te leggen bij een “one size fits none” euro. Maar de mensen die leven met de euro zien dat anders.

Meerderheid wil euro behouden

Meer dan twee derde van de bevolking in de Eurozone – zelfs diegene in de landen die het meest getroffen zijn door de crisis – willen de gemeenschappelijke munt behouden. Neem bijvoorbeeld Griekenland. In de herfst van 2005 steunde slechts 46% van de Grieken de euro. Tien jaar en twee pijnlijke en vernederende bijna Grexits verder was dat percentage gestegen tot 70%.

Grieken en andere Zuid-Europeanen weten dat de problemen waar ze nu mee te maken hebben vooral wortels hebben in eigen land. Het verlaten van de euro, zo denken de meesten, zou de situatie alleen maar van kwaad naar erger brengen.

Bijna iedereen aan beide kanten van de Atlantische Oceaan is het erover eens dat de Eurozone – wil ze de volgende crisis overleven – een gezamenlijke fiscale structuur moet hebben: Eurobonds, een gezamenlijke begroting en een overkoepelend ministerie van Financiën voor de Eurozone met een gepast democratisch toezicht.

De meningen verschillen over de politieke haalbaarheid van dit soort maatregelen. In de VS en het Verenigd Koninkrijk geloven de meeste studenten en economen dat de kans dat Duitsland een transferunie zal accepteren en dat Frankrijk fiscale soevereiniteit zal overdragen zeer gering is. En daarom concluderen ze dat het tijd is om te accepteren dat het euro experiment gefaald heeft en dat het tijd is om de scheidingsprocedure in gang te zetten.

Griekenland
Joseph Stiglitz bijvoorbeeld beargumenteert dat Griekenland de eurozone met slechts minimale verstoringen kan verlaten, door een nieuwe 'elektronische Griekse euro' te introduceren en door kapitaalcontroles in te voeren. In zijn boek "The Euro: How a Common Currency Threatens the Future of Europe" legt Stiglitz uit dat een elektronische munt het voor de Grieken onmogelijk zal maken om hun spaargeld het land uit te smokkelen of belastingen te ontwijken. Op die manier zou de monetaire soevereiniteit weer teruggegeven kunnen worden aan de Griekse staat. Wat zorgwekkend is aan het voorstel van Stiglitz is dat hij er niet in slaagt te specificeren of die beslissing het gevolg is van een democratisch proces of dat ze met macht wordt afgedwongen, als een gigantische corralito in de Argentijnse stijl. Aangezien het wantrouwen ten aanzien van de elite in Griekenland zeer groot is zal een dergelijk besluit zeer waarschijnlijk grote sociale onrust veroorzaken. Tot op heden hebben kapitaalcontroles in Griekenland gewerkt, omdat het land in de Eurozone gebleven is. Als er een exit uit de muntunie in het vooruitzicht lag, dan zou de situatie heel anders zijn. Waar de suggesties zoals die van Stiglitz geen rekening mee houden is dat Portugal, Spanje, Italië en Griekenland hard hebben gevochten om in de rijke en democratische club van de Eurozone te komen. Ze zullen dit niet snel opgeven. Natuurlijk, de euro heeft een aantal structurele zwakheden die aangepakt moeten worden. Maar ondanks dat heeft de euro zich gedurende de crisis bewezen als een pilaar van stabiliteit. Dat kan niet gezegd worden van de nationale instituten. Het is belangrijk om te onthouden dat voor de introductie van de euro de meeste mensen in het zuidelijke deel van Europa tenminste 30% van hun bezittingen bewaarden in een harde valuta, soms ook in het buitenland, uit angst voor een devaluatie en het daarop volgende verlies aan koopkracht. Weinig mensen willen terug naar die tijd. Dit is waarom linkse partijen als Syriza in Griekenland en Podemos in Spanje - en zelfs de separatisten in Catalonië - zich ervan weerhouden hebben om de euro te laten vallen. De enige uitzondering is Beppe Grillo in Italië, maar weinig mensen geloven dat hij serieus is over een Italiaans vertrek uit de eurozone.
Uit de Eurozone?
Vergelijkbare berekeningen in andere landen van de Eurozone maken de meeste voorstellen om uit de muntunie te stappen onrealistisch. Het idee van twee euro's - één voor de noordelijke landen en één voor de zuidelijke - zoals gesuggereerd is door winnaars van de Lord Wolfson prijs, is niet levensvatbaar. Dat komt omdat Frankrijk in het midden zit en nooit in een muntunie zal stappen met enkel de meer productieve noordelijke landen. Ook zal Frankrijk zich niet willen afscheiden van Duitsland om leiding te mogen geven aan het minder productieve zuidelijke deel van Europa. Ook zal Duitsland de eurozone niet verlaten, zoals gesuggereerd wordt door Stiglitz en King. Geen enkele Duitse bondskanselier wil de geschiedenis in gaan als diegene die de stekker uit het Europese project trekt. Zoals Merkel duidelijk maakte tijdens de recente crisis: "Als de euro valt, dan valt Europa". Dit is precies de reden waarom Alternative fur Deutschland zichzelf transformeerde van een anti-euro naar een anti-immigratie partij. Er zijn in Duitsland maar weinig stemmen te winnen met het bekritiseren van de euro. Hetzelfde is waar in Frankrijk, zoals ook Marine Le Pen van het Front Nationale zich gerealiseerd heeft. Ze praat nu over een gezamenlijke ontmanteling van de euro (een onrealistisch plan) en zal niet doordrukken om Frankrijk als enige uit de muntunie te laten vertrekken. De Eurozone is niet als Noord-Amerika, waar de Verenigde Staten, Mexico en Canada zich prima redden zonder een gemeenschappelijke munt. De Verenigde Staten is veruit de sterkste economie van deze drie en daarom wordt de handel tussen deze landen voornamelijk in dollars gedaan. In Europa is de macht meer verdeeld over verschillende landen. En omdat niemand de Amerikaanse dollar wil gebruiken voor handel tussen Europese landen betekent een opsplitsing van de eurozone een terugkeer naar de 'tirannie' van de jaren '80 met de Duitse mark. Dit zou de geest van het 'Duitse probleem' weer nieuw leven in blazen. Juist dat zou een bedreiging betekenen voor Europa, niet de euro. Geld creëert, net als taal, een gevoel van gemeenschap. Zelfs de traumatische ervaring zoals de recente crisis in de Eurozone, kan een band scheppen die verder gaat dan de landsgrenzen. Europeanen die in de Eurozone zitten voelen zich veel meer verbonden met Europa dan de landen daarbuiten. En in tegenstelling tot wat eerder werd aangenomen laat recent onderzoek zien dat de meeste inwoners van de Eurozone vinden dat er meer solidariteit tussen de landen van de muntunie moet komen. Dit geldt zelfs voor de inwoners van een landen die netto betalen voor dit project, zoals Duitsland. De euro is niet de oorzaak van de landelijke spanningen die we vandaag de dag zien in Europa. Het bracht ze slechts naar de voorgrond, door de wederzijdse afhankelijkheid van alle Europese landen bloot te leggen. Haal je de gemeenschappelijke munt en de banden die Europeanen aan elkaar binden weg, dan zal Europa als geheel in verval raken en zal het nationalisme sterker worden. Deze column van Miguel Otero-Iglesias verscheen eerder in het Engels op Politico. Vertaald door Marketupdate. Lees ook:
- Geen eurocrisis, maar een schuldencrisis!
- Wim Duisenberg speech over de euro
Waarom de Eurozone zal blijven, een column van Miguel Otero-Iglesias
22 november 2016
Europa grootste verliezer van sancties tegen Rusland
De sancties tegen Rusland blijken vooral schadelijk te zijn voor de Baltische Staten, zo blijkt uit onderzoek van Radio Free Europe. Landen als Estland, Letland en Litouwen zagen hun export naar Rusland vorig jaar namelijk met ongeveer tien procent dalen. Dat is bijna vier keer zoveel als het gemiddelde van de hele Europese Unie. Ook Finland, Polen, Tsjechië blijken bovengemiddeld veel hinder te ondervinden van het importverbod dat Rusland heeft ingesteld als reactie op de Europese sancties tegen Rusland.

Het is opvallend dat niet deze landen, maar juist Italië en Griekenland zich het meest hebben uitgesproken tegen het sanctiebeleid. Deze landen hebben namelijk relatief weinig last van de handelsbeperkingen. Dat uitgerekend deze twee landen zich het meest tegen de sancties verzetten heeft naar alle waarschijnlijkheid te maken met de geopolitieke en economische belangen.

Sancties Rusland blijken vooral schadelijk voor Europa (Bron: RFERL)

Griekenland en Italië tegen sancties

Griekenland wordt door haar strategische ligging een belangrijke schakel in de Silk Road handelsroute. Daarnaast kan Griekenland zich met de aanleg van een nieuwe zuidelijke transportroute voor aardgas ontwikkelen tot een belangrijk knooppunt voor de distributie van aardgas voor alle Europese landen rond de Middellandse Zee. Poetin heeft niet voor niets gezegd dat Griekenland een belangrijke handelspartner is in Europa.

Ook Italië heeft belang bij het herstel van de relaties met Rusland. Het was tenslotte Italië dat samen met Rusland de South Stream wilde ontwikkelen. Nadat dat project in 2014 werd afgeblazen is een alternatieve route via de Trans-Adriatic Pipeline in beeld gekomen. Ook hebben Italiaanse energiebedrijven onlangs belangstelling getoond in de Nord Stream 2. Tegelijkertijd is Rusland door haar olierijkdom een belangrijke afzetmarkt voor Italiaanse luxeproducten.

Het spreekt voor zich dat verdere samenwerking met Rusland haaks staat op het huidige sanctiebeleid. Het is daarom te hopen dat Europa de sancties tegen Rusland stopt en dat de relatie met Rusland weer hersteld kan worden.

Lees ook:
28 oktober 2016
Grieken moeten al hun vermogen aangeven

Grieken moeten vanaf februari 2017 al hun bezittingen opgeven bij de Griekse belastingdienst. Meer dan 8,5 miljoen belastingbetalers kunnen een bericht van de belastingdienst verwachten met de oproep om al hun roerende en onroerende goederen aan te geven, inclusief contant geld. Zelfs bedragen onder de €100 maakt de Griekse regering geen uitzondering. Ook moeten belastingbetalers verandering in hun vermogenspositie binnen dertig dagen bij de belastingdienst kenbaar maken.

Op de website van de Griekse belastingdienst kan men een vooraf ingevulde aangifte downloaden, waarop alle informatie staat die zij reeds verzameld hebben. In het nieuwe systeem moet men daar vanaf volgend jaar ook melding maken van roerende goederen als schilderijen, antiek, juwelen, wapens en het geld en edelmetalen dat ze thuis of in een bankkluis bewaren.

Het is de vraag hoe de belastingdienst gaat controleren of de aangiftes wel juist worden ingevuld. We kunnen ons goed voorstellen dat de Grieken er niet op zitten te wachten om al hun kostbare bezittingen kenbaar te maken bij de overheid. Ook het ministerie van Financiën lijkt nog niet echt te weten hoe ze de aangiftes wil gaan controleren.

Financiële repressie in Griekenland

Het is niet voor het eerst dat er financiële repressie wordt toegepast in Griekenland. Tijdens de crisis kon men maar een beperkt bedrag per dag pinnen. Ook is er tot op de dag van vandaag een limiet op het bedrag dat burgers kunnen overboeken naar een buitenlandse bankrekening. Sinds deze zomer mogen Grieken bedragen groter dan €500 niet meer contant betalen.

Het doel van al deze maatregelen is om een kapitaalvlucht uit Griekenland tegen te houden en belastingontduiking effectiever aan te kunnen pakken. We vragen ons af waar deze controle stopt…

25 september 2016
Erdogan geeft goedkeuring voor Turkish Stream

Rusland en Turkije hebben onlangs een overeenkomst bereikt over de aanleg van de Turkish Stream, een gasleiding waarmee Rusland Turkije, Griekenland en in een later stadium ook andere Zuid-Europese landen van energie kan voorzien.

Op 9 augustus hakte de Turkse premier Erdogan de knoop door, toen hij een bezoek bracht aan zijn Russische collega. Na afloop van dit gesprek bevestigde hij dat de Turkish Stream groen licht krijgt:

“De Turkish Stream wordt geïmplementeerd. We zullen alle noodzakelijke stappen nemen om de levering van Russisch aardgas naar Europa via deze pijpleiding te ondersteunen. Dat doen we samen met alle betrokken ministeries en departementen.”

Groen licht voor Turkish Stream
Vier dagen eerder peilde Poetin of er in Bulgarije nog belangstelling was voor het het opnieuw opstarten van de South Stream, de oorspronkelijke route voor de gasleiding door de Zwarte Zee. Daarmee versterkte Poetin zijn onderhandelingspositie ten opzichte van Turkije voordat hij met Erdogan in gesprek ging. In het oorspronkelijke plan zouden er vier gasleidingen met een capaciteit van 15,75 miljard kubieke meter per jaar aangelegd worden, goed voor een totale capaciteit van 63 miljard m³ op jaarbasis. Maar zoals het er nu naar uitziet komen er slechts twee pijpleidingen. De eerste voorziet in de huidige energiebehoefte van Bulgarije, Griekenland en Turkije, terwijl de capaciteit van de tweede pijpleiding gereserveerd is voor andere afnemers in de Europese Unie.
Trans Adriatic Pipeline (TAP)
Voor dat laatste zal Gazprom gebruik willen maken van de Trans-Adriatic Pipeline (TAP), een nieuwe gasleiding die momenteel wordt aangelegd van de Turks-Griekse grens in het oosten van Griekenland tot aan het zuiden van Italië. Deze pijpleiding, die gedeeltelijk door de Adriatische Zee loopt, moet Italië minder afhankelijk maken van aardgas uit Libië en het Midden-Oosten.

Erdogan en Poetin bereiken akkoord over Turkish Stream (Foto van Wikipedia)

14 augustus 2016
Groen licht voor Turkish Stream?
De aanleg van de Turkish Stream, een gasleiding van Rusland naar Turkije, liep eind vorig jaar vertraging op door het incident met het neerschieten van een Russische gevechtsvliegtuig door het Turkse leger. Maar sinds Erdogan in juni zijn excuses aanbood lijkt er weer vaart te komen in het project. De Turkse president bracht deze week zelfs een bezoek aan zijn Russische collega in Moskou om de banden tussen beide landen weer aan te halen.

Turkije is voor Rusland een belangrijke schakel, omdat het land op de route ligt van de gasleiding naar het zuiden van Europa. Met de Turkish Stream kan Rusland niet alleen rechtstreeks aardgas leveren aan Turkije, maar komt er via Griekenland ook een nieuwe route bij om het zuiden van Europa van energie te voorzien. Moskou wil de levering van aardgas via Oekraïne tot een minimum beperken, omdat dit land door Moskou gezien wordt als een potentieel risico voor de energievoorziening van Europa.

Voor Turkije is er ook een goede reden om de relatie met Rusland te herstellen, want door het neerhalen van het gevechtsvliegtuig komen er veel minder toeristen uit Rusland naar de Turkse badplaatsen. Het toerisme in Turkije heeft er dus ook belang bij dat de verhoudingen tussen beide landen hersteld worden.

Krijgt de Turkish Stream weer groen licht? (Afbeelding via Wikipedia)

Turkish Stream

De Turkish Stream wordt gezien als de meest veilige transportroute richting het zuidwesten van Europa. De pijpleiding loopt rechtstreeks van Rusland door de Zwarte Zee, om aan land te komen in het Turkse plaatsje Kıyıköy. Van daaruit kan de pijpleiding over land verlengd worden tot aan de grens met Griekenland. De pijpleiding loopt door het ‘Europese’ deel van Turkije, dat over het algemeen als zeer veilig bekend staat. Alternatieve transportroutes die vanuit het Midden-Oosten door Iran en Irak naar Turkije lopen zijn kwetsbaarder voor instabiliteit in de regio.

Het Turkish Stream project werd in 2014 door Poetin aangekondigd als alternatief voor het oorspronkelijke ‘South Stream’ project. De South Stream kon geen doorgang vinden, omdat het op veel weerstand stuitte van de Europese Unie. De bouw van de gasleiding zou strijdig zijn met de Europese afspraken om minder afhankelijk te worden van energie uit Rusland. Deze afspraken worden overigens al genegeerd door verschillende Europese energiebedrijven, die samen met Gazprom bouwen aan de Nord Stream 2 gasleiding.

Lees ook:
- Poetin: “Europa moet Rusland dankbaar zijn”
- Griekenland en Rusland bespreken aanleg gasleiding
9 augustus 2016
Poetin: “Griekenland belangrijke handelspartner in Europa”
Griekenland een belangrijke Europese handelspartner voor Rusland, zo verklaarde Poetin voorafgaand aan een staatsbezoek tegenover de Griekse krant Kathimerini. Vooral op het gebied van energie en transport ziet de Russische president kansen om samen te werken, omdat Griekenland door haar strategische ligging zeer interessant is voor de distributie van aardgas en voor het transport van goederen richting Europa.

“We hebben een dynamisch politiek dialoog die rust op een rotsvaste basis van gemeenschappelijke maatschappelijke waarden, de orthodoxe cultuur en een oprechte en wederzijdse aantrekkingskracht”, aldus Poetin. Eind vorig jaar bracht de Griekse premier Tsipras tot twee keer toe een bezoek aan Rusland. Volgens Poetin heeft dat de band tussen de ministeries en het parlement van beide landen versterkt. De Russische president ontmoet deze week zijn Griekse collega Tsipras en zal tijdens dit staatsbezoek tevens een aantal bilaterale verdragen ondertekenen.

South Stream naar Griekenland

Rusland wil aardgas leveren aan Zuid-Europese landen en heeft plannen voor een nieuwe gasleiding naar Griekenland. De volgende stap zou zijn om een verdeelstation te bouwen in Griekenland, zodat het Russische gas verder getransporteerd kan worden richting de Balkan en de landen aan de Middellandse Zee. Volgens Poetin is de aanleg van een nieuwe gasleiding ook in het belang van Griekenland, omdat het werkgelegenheid en inkomsten oplevert.

Lees meer:
Rusland wil via Griekenland ook Zuid-Europese landen van aardgas voorzien (Bron: Die Welt)
26 mei 2016