Tag: groot-brittannie

Gazprom wil aandeel in Britse gasleiding verkopen

Vorige week schreven we op Marketupdate dat Duitsland en Rusland vergevorderde plannen hebben voor de bouw van een tweede gasleiding door de Oostzee. Daarmee wordt de capaciteit van de bestaande Nord Stream gasleiding verdubbeld van 55 naar 110 miljard kubieke meter per jaar en kan Rusland direct via Duitsland aardgas leveren aan verschillende landen in West-Europa. De bouw van deze pijpleiding ligt gevoelig, omdat Europa officieel nog steeds voornemens is minder afhankelijk te worden van het aardgas uit Rusland.

In het ‘Third Energy Package’ zijn Europese landen samen tot het besluit gekomen dat Rusland niet meer gasleidingen mag bouwen op Europees grondgebied. Maar achter de schermen gebeurt er heel wat anders, zoals in dit document beschreven wordt. Betrokken partijen uit Duitsland gooiden het op een akkoordje met Rusland en bedachten dat het een goed idee was als Gazprom een minderheidsbelang zou nemen in deze projecten. De bouw van nieuwe gasleidingen zou dan niet uitgelegd worden als een Russisch, maar als een gezamenlijk project van verschillende partijen.

Nieuwe Nord Stream 2 gasleiding maakt Rusland minder afhankelijk van de route via Oekraïne

Gazprom verkoopt belang in gasleiding

Dat we op het goede spoor zaten wordt inmiddels bevestigd door Bloomberg, dat meldt dat Gazprom bereid is haar aandeel van 10% in een gasleiding tussen België en Groot-Brittannië te verkopen. In 1994 nam de Russische aardgasgigant een aandeel van 10% in de 235 kilometer lange pijpleiding die in beide richtingen gas kan transporteren tussen het Belgische Zeebrugge en het Britse Bacton. Gazprom nam een aandeel in deze gasleiding om de nieuwe afzetmarkt aan te boren. Sindsdien verkoopt Rusland aardgas aan Groot-Brittannië via Gazprom Marketing & Trading Ltd.

In oktober 2014 zei de directeur van Gazprom, Alexey Miller, terughoudend te zijn ten aanzien van de Europese markt, vanwege de onzekere situatie in Oekraïne. Maar nu Duitsland de deur voor samenwerking met Rusland openhoudt en het aardgas in de toekomst voor een groter deel via de Nord Stream aangevoerd kan worden ziet de directeur van Gazprom weer kansen in Europa.

Aanleg tweede Nord Stream geeft Rusland meer zekerheid over Europese afzetmarkt

24 november 2015
Stijging huizenprijzen houdt jongeren thuis

In het Verenigd Koninkrijk beginnen de negatieve effecten van stijgende huizenprijzen zichtbaar te worden. Bijna de helft van de jongvolwassenen tussen de 20 en 34 jaar kan zich niet veroorloven een huis te kopen of te huren, zo blijkt uit een onderzoek van liefdadigheidsinstelling Shelter. Op dit moment zijn er in het Verenigd Koninkrijk bijna 2 miljoen jongvolwassenen tussen de 20 en 34 jaar die nog bij hun ouders wonen.

In het onderzoek werd aan 250 jongvolwassenen gevraagd wat de belangrijkste reden is waarom ze nog thuis wonen. Bijna de helft (48%) gaf aan onvoldoende geld te hebben om een woonruimte te huren of te kopen. Door de stijging van de huizenprijzen wordt ook huren steeds duurder, zodanig dat veel jongeren het gewoon niet meer kunnen betalen. De Mirror haalt het voorbeeld aan van de 32-jarige Sarah, die momenteel weer thuis woont bij haar ouders in Croydon. Ze werkt in de reclamebranche, maar heeft moeite om financieel rond te komen. De afgelopen tien jaar heeft ze afwisselend bij haar ouders en zelfstandig gewoond, terwijl ze ondertussen probeert wat geld opzij te zetten.

Stijgende huizenprijzen
Volgens Sarah zorgen de stijgende huizenprijzen ervoor dat ze nooit zekerheid heeft over de betaalbaarheid van een woning.
"Als ik nu op mezelf ga wonen is de kans groot dat ik de rest van mijn leven een hoge huur moet blijven betalen. Ik weet dat ik blij moet zijn dat ik ergens kan wonen en dat ik werk heb, maar de gedachte dat ik tot ver in de 30 als een tiener moet blijven leven werkt ontmoedigend".
Campbell Robb, de directeur van liefdadigheidsinstelling Shelter, ergert zich aan het stimulerende beleid van de Britse regering en de centrale bank. Het bevoordeelt de mensen die al een huis hebben, ten koste van de jongere generatie die net de woningmarkt betreedt. Hij zegt er het volgende over:
"In plaats van meer geld te stoppen in stimuleringsprogramma's als Help to Buy moeten we daadkrachtiger optreden in het beantwoorden van de vraag naar betaalbare woningen. Niet in het verder opblazen van de huizenprijzen. Projectontwikkelaars moeten investeren in de toekomstige generatie door deels huur en deels koopwoningen te bouwen en het tekort aan woonruimte te verhelpen. Politici moeten de bouw van voldoende woonruimte voor de volgende generatie als topprioriteit op de agenda zetten."

Interactieve kaart van de BBC laat zien waar je kunt huren voor een bepaald budget

29 juli 2014
Meer Britten in de schulden

Uit een onderzoek van Money Advice Trust (MAT) blijkt dat steeds meer Britten vast komen te zitten in de schulden, zo schrijft de BBC. De liefdadigheidsinstelling heeft het afgelopen jaar naar eigen zeggen 150.000 mensen met schuldproblemen geholpen, een stijging van 140% ten opzichte van 2007. Veel mensen durven niet voor hun schuldenprobleem uit te komen, waardoor het werkelijke probleem misschien veel groter is dan over het algemeen wordt aangenomen.

Volgens Joanna Elson, directrice van MAT, is de voortdurende erosie van het bedrag dat mensen maandelijks overhouden de bron van veel problemen. Terwijl de vaste maandlasten steeds hoger worden blijven de inkomens gelijk, waardoor er aan het eind van de maand steeds minder geld overblijft. Vanuit die positie wordt het heel lastig om uit de schulden te komen, zelfs als het een relatief kleine schuld is van een paar duizend pond.

Kleine schulden problematisch
"We horen dat steeds meer mensen een schuldprobleem hebben dat kleiner is dan £5000. Als er weinig ruimte overblijft in het huishoudbudget lijkt het bijna onmogelijk te worden een kleine schuld af te lossen. Plannen van de Britse regering om het minimuminkomen te verhogen zijn een stap in de goede richting, maar er kan meer gedaan worden", zo concludeert Elson. Er ontstaat volgens de BBC een nieuwe generatie mensen met schulden die zeer kwetsbaar zijn. Uit een onderzoek van BBC North dat eind mei gehouden werd onder duizend respondenten bleek dat 69% van de Britse volwassenen met schulden geen hulp zoekt met managen van deze schulden.

Steeds meer Britten met kleine en hardnekkige schuldproblemen (Afbeelding via Yourmoney)

10 juni 2014
Britse huizenprijzen stijgen met £10.000 in één maand

De gemiddelde huizenprijzen in het Verenigd Koninkrijk zijn tussen april en mei met bijna £10.000 gestegen, de grootste maand-op-mand stijging ooit gemeten. Volgens cijfers van Rightmove, een website waar huizen te koop en te huur worden aangeboden, zijn de gemiddelde prijzen het afgelopen jaar al met 9% gestegen. De website, die al sinds 2001 huizenprijzen verzamelt, zag de gemiddelde prijs deze maand stijgen naar een record van £272.003. Het gemiddelde worden overigens wel vertekend door Londen, waar de prijsstijging jaar-op-jaar 16,3% bedraagt. In de rest van het land was de stijging gemiddeld 4,9%.

Huizenprijzen stijgen met £4.405 per week
De vraagprijs in Londen is sinds het begin van dit jaar al met bijna £80.000 gestegen, omgerekend £4.405 per week. Buiten de hoofdstad stegen de prijzen dit jaar met gemiddeld £1.521 per week. De extreme prijsstijging is het resultaat van een sterk stimulerend beleid van de Britse overheid en de Bank of England. Een lage rente, gecombineerd met soepele kredietvoorwaarden en het Help to Buy programma maken het voor veel mensen aantrekkelijker om te kopen dan om te huren. De prijsstijging die daar het gevolg van is lokt ook speculatieve vraag uit. De Bank of England zegt dat ze iets wil doen aan de hoeveelheid geld die mensen kunnen lenen voor een huis. In maart waarschuwde de centrale bank al dat de meeste woningen gefinancierd werden met hypotheken die meer dan vier keer zo hoog waren als het jaarinkomen. Mark Carney, de gouverneur van de Bank of England, suggereerde om die reden een 'betaalbaarheidstoetsing'. Deze toetsing zou moeten voorkomen dat mensen teveel geld lenen voor een huis. Huizenkopers die meer dan vier of vijf keer hun inkomen lenen zijn volgens de gouverneur een potentieel probleemgeval in de toekomst.
Politiek
De politiek schuift de verantwoordelijkheid af op de centrale bank. Premier Cameron zei dat de gouverneur van de centrale bank alle bevoegdheden heeft om een nieuwe huizenbubbel te voorkomen. Vice-premier Nick Clegg zei dat de overheid haar eigen stimuleringsprogramma's zal afbouwen, indien de centrale bank daarom vraagt. Het is opmerkelijk dat de regering haar verantwoordelijkheid niet wenst te nemen. Alle signalen wijzen erop dat er sprake is van bubbelvorming op de Britse woningmarkt. De centrale bank spreekt wel haar zorgen uit over de huizenmarkt, maar tegelijkertijd hanteert ze een extreem lage rente die onverantwoord leengedrag aanmoedigt.

Huizenprijzen Verenigd Koninkrijk stijgen in één maand met £10.000

21 mei 2014
“Britse pensioenen worden onbetaalbaar”

In Groot-Brittannië moet men drastisch de belastingen verhogen en de uitgaven omlaag brengen, wil het kunnen voldoen aan toekomstige pensioenverplichtingen. Dat schrijft het Institute of Economic Affairs (IEA) in een nieuw rapport. Volgens de berekeningen van de IEA moet de Britse overheid haar uitgaven met maar liefst een kwart terugbrengen om voldoende geld over te houden voor toekomstige verplichtingen ten aanzien van pensioenen en de gezondheidszorg. Een alternatief is om de belastingen drastisch te verhogen, zodat het gat tussen de verplichtingen en de beschikbare financiële middelen gedicht kan worden.

“Door de vergrijzende bevolking zullen de overheidsbestedingen in de nabije toekomst veel harder stijgen dan de inkomsten”, zo schrijven de onderzoekers in hun rapport. De IEA waarschuwt dat er binnen twee jaar een belastingverhoging met een omvang van 17% van het bbp doorgevoerd moet worden om aan alle toekomstige pensioenverplichtingen te kunnen voldoen. Omgerekend gaat het dan om een bedrag van meer dan £300 miljard aan extra belastinginkomsten die ieder jaar binnengehaald moeten worden. Dat betekent dat bijvoorbeeld de inkomstenbelasting omhoog zou moeten van 38% naar 55%.

Onhaalbaar
Een belastingverhoging van deze omvang kan de Britse economie niet dragen, zonder gelijk de hele economie af te knellen. "Het onderliggende probleem is dat verschillende regeringen achter elkaar nieuwe beloftes hebben gemaakt die ze niet na kunnen komen op basis van de huidige belastinginkomsten. Het electoraat staart zich blind op fiscale voordelen die ten koste gaan van toekomstige generaties", zo verklaart Philip Booth van de IEA. "In de afwezigheid van nieuwe belastingverhogingen moeten de overheidsuitgaven met een kwart omlaag, wil men de toekomstige verplichtingen voor pensioenen betalen uit belastingopbrengsten", zo licht onderzoeker Jagadeesh Gokhale toe. Hoewel een verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd wat verlichting kan bieden worden er op dit moment nog onvoldoende maatregelen genomen om het gat tussen pensioenverplichtingen en pensioenvoorzieningen te dichten. Toekomstige generaties zullen volgens het rapport van de IEA op moeten draaien voor de ontoereikende besparingen, ofwel in de vorm van een lager pensioen ofwel in de vorm van hogere belastingen. De IEA waarschuwt dat er snel iets gedaan moet worden om het gat tussen de inkomsten en de verplichtingen te dichten. Een paar jaar wachten met ingrijpen heeft een dramatisch effect op de schuldenlast. Als er in 2010 al ingegrepen was, dan zou een belastingverhoging van 13,7% van het GDP volstaan. Als men wacht tot 2016 is er bijna 17,1% van het GDP aan extra belastinginkomsten nodig om hetzelfde effect te bereiken.
Pensioenen niet zeker
In veel landen is het pensioenstelsel niet goed geregeld. Politici kunnen vaak wel beloftes maken, maar het blijkt een uitdaging om de juiste maatregelen te nemen die nodig zijn om de gemaakte beloftes na te komen. Philip Booth verwijst naar de nationalisatie van het pensioenfonds van de Royal Mail. De overheid beloofde de pensioenen te regelen, maar daar zijn geen extra voorzieningen voor getroffen. De bezittingen van het pensioenfonds van de Royal Mail werden gebruikt om de staatsschuld te verlagen. Philips benadrukt dat niet alleen de politiek schuld heeft aan een slecht gedekt pensioenstelsel. "De kiezer wilde steeds meer verworven rechten uit de belastinginkomsten, maar wil daar niet zelf de offers voor brengen."

Brits pensioenen minder zeker dan gedacht

13 maart 2014
Huizenprijzen stegen twee keer zo hard als inkomens

Huizenprijzen in het Verenigd Koninkrijk zijn sinds 1997 meer dan twee keer zo hard gestegen als het gemiddelde inkomen, zo schrijft de Guardian op basis van cijfers van Shelter. Stimulerende maatregelen van de overheid en te weinig nieuwbouw drijft de huizenprijzen al jaren op, met als resultaat dat een eigen woning voor steeds minder mensen bereikbaar wordt. De betaalbaarheid van een huis is zodanig verslechterd dat zelfs huishoudens met twee modale inkomens zonder kinderen moeite hebben om een hypotheek af te sluiten.

Huizenprijzen drie keer zo hoog als in 1997
De gemiddelde huizenprijzen stegen tussen 1997 en 2012 van £75,762 naar £253,816, maar het gemiddelde inkomen steeg van £16.500 naar £25.932. Vandaag de dag kost een huis ruim drie keer zo veel als in 1997, terwijl het gemiddelde inkomen met 57% omhoog ging. Waren de inkomens even hard gestegen als de huizenprijzen, dan zou het gemiddelde inkomen nu £55.296 moeten zijn. Dat is ongeveer £29.000 meer dan het in werkelijkheid is. In sommige gebieden is de kloof tussen huizenprijzen en inkomens nog groter. In Watford, Brighton en Hove zou het gemiddelde inkomen jaarlijks 47.000 hoger liggen, indien inkomens even hard waren gestegen als de huizenprijzen. In Manchester zou het inkomen in dat geval 34.000 hoger moeten liggen. Het lijkt erop dat het probleem van stijgende huizenprijzen nog steeds ontkend wordt door de Britse regering. Zo wordt woningbezit nog steeds gestimuleerd, bijvoorbeeld via het 'Help To Buy' programma. Een programma dat ironisch genoeg nog steeds gepresenteerd wordt als iets dat huizen betaalbaar moet maken, terwijl het juist een prijsopdrijvende maatregel is. Zoals Nederland de hypotheekrenteaftrek heeft, zo genieten de Britten van steeds duurdere huizen via Help to Buy programma.
Huren
Door de stijgende huizenprijzen worden meer Britten min of meer gedwongen te huren. Onderzoek van Countrywide laat zien dat het aantal huishoudens met kinderen in een huurwoning in Londen met 6% is toegenomen in het afgelopen jaar. Ook in andere delen van het Verenigd Koninkrijk is het aantal huurders in een jaar tijd met enkele procenten gestegen.

12 februari 2014
Een kwart van Britse hypotheekschuld zit in Londen

We dachten dat het vastgoed in Londen zo hard in prijs stijgt vanwege haar internationale status als veilige haven. Vergeleken met andere regio’s in het Verenigd Koninkrijk zijn de huizenprijzen in de hoofdstad namelijk veel harder gestegen. Toch zijn het niet alleen rijke Arabieren, Chinezen en Russen die de prijzen in Londen verder opdrijven, want ook Britten blijken volop te lenen om een stulpje in de hoofdstad te bemachtigen.

Hypotheekschuld

The Guardian schrijft dat meer dan een kwart van alle uitstaande hypotheekschulden in het land gekoppeld is aan vastgoed in Londen. Het is voor het eerst dat de cijfers over de Britse hypotheekschulden tot op het niveau van postcodegebied gepubliceerd worden. De Britse hypotheekschuld heeft een omvang van £891 miljard, waarvan £227 miljard geleend is voor vastgoed in de Britse hoofdstad. In Londen wordt naar verhouding veel meer geld geleend voor een huis, want de populatie van de hoofdstad is ongeveer 13% van de totale populatie van het Verenigd Koninkrijk. Dat verklaart ook waarom die huizenprijzen in Londen dit jaar al met 12% zijn gestegen.

Uit de cijfers van de British Bankers Association (BBA) blijkt dat de hypotheekschuld in het noordoosten van Engeland het laagst is (£26 miljard). Wales komt op de tweede plaats met £28 miljard aan hypotheekschulden. De cijfers hebben betrekking op de situatie van eind juni en bevatten alle hypotheekleningen die verstrekt zijn door Barclays, HSBC, Lloyds Banking Group, Nationwide building society, Santander UK, RBS en de Clydesdale and Yorkshire Bank. Deze financiële instellingen hebben een gezamenlijk marktaandeel van ongeveer 73% op de hypotheekmarkt.

In oktober waren de huizenprijzen in het Verenigd Koninkrijk met gemiddeld £257.000 ongeveer 5,5% hoger dan een jaar eerder. Dat is de grootste procentuele prijsstijging sinds september 2010. In oktober waren de gemiddelde huizenprijzen in Londen een stuk hoger dan in de rest van het land, namelijk £437.000.

'Kwetsbare huishoudens'
De stijgende huizenprijzen en de hoge hypotheekschuld brengen ook risico's met zich mee, vooral nu de rente zo extreem laag staat. De Bank of England schrijft dat als de hypotheekrente met 2,5 procentpunt stijgt, het aantal 'kwetsbare' huishoudens kan verdubbelen. Met kwetsbaar doelt de centrale bank op huishoudens die meer dan 35% van hun inkomen aan hypotheeklasten kwijt zijn. Nu is dat ongeveer 8%, maar dat kan bij een 2,5 procentpunt stijging van de hypotheekrente en een gelijkblijvend inkomen verdubbelen naar 16%. Stijgen de inkomens met tien procent, dan valt het percentage kwetsbare huishoudens lager uit (12% in plaats van 16%). De Bank of England houdt de rente voorlopig extreem laag en volgens gouverneur Mark Carney moet de economie nog verder aansterken voordat daar verandering in wordt aangebracht. In het laatste kwartaalrapport schrijft de centrale bank dat de hypotheekschuld het afgelopen jaar niet sterk veranderd is, maar dat de schuld in historisch perspectief relatief hoog is. Naast hypotheekschuld nemen Britten ook steeds meer andere schulden op zich, aldus Bloomberg. Volgens NMG Consulting steeg de gemiddelde hoeveelheid schulden per huishouden (exclusief hypotheken) in een jaar tijd van £5.400 naar £6.300.

Kwart van alle Britse hypotheekschuld concentreert zich in Londen

20 december 2013
Britten halen steeds meer spaargeld van de bank

Britten hebben in de afgelopen veertig jaar nog nooit zoveel geld van hun spaarboekjes gehaald als het afgelopen jaar, zo blijkt uit de laatste cijfers van de Bank of England. In de afgelopen twaalf maanden werd er netto £23 miljard aan spaargeld van de rekeningen gehaald, wat omgerekend ongeveer £900 per huishouden is. Het spaargeld, dat niet veel meer dan 1% rente opleverde, werd uitgegeven of overgeboekt naar betaalrekeningen. De cijfers van de Britse centrale bank laten zien dat spaarders steeds minder de toegevoegde waarde inzien van het sparen op een spaarrekening.

Spaargeld levert weinig rente op
De Telegraph schrijft dat er sprake is van een heuse trendbreuk met de afgelopen jaren. In 2007 - toen de kredietcrisis net begonnen was - was de natuurlijke reactie van de Britten om meer te sparen. Tussen oktober 2011 en oktober 2012 werd er netto nog £24,8 miljard aan spaargeld naar de bank gebracht. Tussen oktober 2012 en 2013 werd er echter weer 4,7% van de spaarrekeningen af gehaald, bijna hetzelfde bedrag dat een jaar eerder nog naar de bank toe gebracht werd... Volgens de laatste cijfers hebben consumenten ten opzichte van een jaar geleden 11,2% meer geld op betaalrekeningen staan of op een andere wijze direct toegankelijk gemaakt. Een positieve uitleg van het verhaal is dat de Britten het afgelopen jaar meer consumeerden dan hun inkomen toeliet, waardoor de economie een (tijdelijke) impuls heeft gekregen. Het geld dat van de spaarrekeningen is verdwenen is voor een aanzienlijk gedeelte gebruikt voor de aanschaf van consumptiegoederen. Volgens experts is dit toch een zeer zorgelijke ontwikkeling, omdat het nieuwe twijfels brengt over de duurzaamheid van het economische herstel in het Verenigd Koninkrijk. Ze hebben deze ontwikkeling reeds aangekaart bij de Britse premier, in de hoop dat die er aandacht aan schenkt in de herfsttoespraak die hij donderdag geeft. Voormalig beleidsadviseur Ros Altmann uitte tegenover de Telegraph zijn zorgen over deze ontwikkeling:
"Mensen stoppen met sparen voor de lange termijn, omdat alle maatregelen van de laatste jaren erop gericht zijn om sparen zo onaantrekkelijk mogelijk te maken. Het probleem daarvan is dat geen enkele economie op de lange termijn kan floreren zonder mensen die sparen. Je kunt een economie niet laten draaien op schulden en op geleend geld, er moet ook gespaard worden voor toekomstige investeringen. Simpelweg spaargeld opnemen en dat uitgeven is een recept voor langdurige economische neergang."
In de eerste jaren van de crisis spaarden Britten steeds meer geld. Van oktober 2008 tot en met oktober 2009 werd er £13,9 miljard aan de spaarrekeningen toegevoegd. In het daarop volgende jaar kwam er nog eens £14,6 miljard aan spaargeld bij. Maar door de alsmaar dalende rente wordt de bereidheid om geld naar de bank te brengen steeds kleiner. Volgens economen speelt ook de inflatie een belangrijke rol in de trendbreuk. De lonen stagneren en de werkloosheid loopt op, maar ondertussen blijven de kosten van levensonderhoud stijgen.

Britten nemen steeds meer spaargeld op

4 december 2013
Snelle de-industrialisatie schaadt de weg naar meer democratie

De meeste westerse landen hebben door de geschiedenis heen een vergelijkbaar traject afgelegd. In de meeste gevallen maakten agrarische gemeenschappen geleidelijk plaats voor een geïndustrialiseerde samenleving. Boeren werden arbeider en een periode van ongekende productiviteitsgroei brak aan. Maar niet alleen dat geschiedde. De hele sociale en politieke wereld van die tijd ging op de schop. De arbeidersbeweging legde uiteindelijk de basis voor de democratie.

Werkgelegenheid

Na verloop van vele tientallen jaren heeft de industriële samenleving plaats gemaakt voor een die gebouwd is op diensten. In de bakermat van de industriële revolutie, Groot Brittannië, bedroeg het aandeel van de industrie in de werkgelegenheid aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog ongeveer 45%. Een halve eeuw later was daar nog 30% van over en vandaag de dag is dat verschrompeld tot een schamele 10%. In de VS zien we een gelijksoortige trend. In de jaren dertig was het aandeel van de Industrie in de werkgelegenheid iets meer dan 25%, maar ook in dit geval is daar nu nog slechts 10% van over. In Nederland draagt de industrie nog ongeveer 12% bij aan de werkgelegenheid.

Ontwikkelingsgang

De-industrialisatie is daarmee een normale ontwikkelingsgang die voorafgaat aan het proces van economische globalisering. Er zijn echter duidelijke uitzonderingen op deze regel en die zijn vooral in de Pacific te vinden. Zuid Korea maakte in de jaren vijftig tot tachtig van de vorige eeuw een heel snel proces van industrialisatie door. In 1989 was het goed voor 28% van de werkgelegenheid. Maar daar is nu alweer 10% van af. In amper drie decennia heeft Zuid Korea een weg afgelegd, waar Westerse landen al gauw een eeuw voor nodig hadden. India maakt het nog bonter. In 2002 piekte het aandeel van de industrie op een magere 13% en sedertdien is de weg naar beneden al ingeslagen.

De-industrialisatie

Dat werpt de vraag op waarom het proces van de-industrialisatie verhoudingsgewijs zo vroeg inzet? Natuurlijk draagt economische globalisering er aan bij. Het is voor een land als Brazilië moeilijk op industrieel vlak met Zuidoost Azië te concurreren. Daar liggen de echte industriële grootmachten. Maar zelfs bij die landen zie je toch dat de-industrialisatie daar ook gemeengoed is. De industriële grootmacht China is misschien wel het meest sprekende voorbeeld. In het midden van de jaren negentig van de vorige eeuw piekte de werkgelegenheid op 15%.

Inkomen

Één van de onverwachte gevolgen van dit proces is een lager gemiddeld inkomen. In de VS en bijvoorbeeld Duitsland begon het proces toen het inkomen per hoofd er pakweg $ 10 000 bedroeg. In Brazilië startte dit bij een inkomen per hoofd van $ 5000 en in het geval van China bij $ 3000 per hoofd. De-industrialisatie betekent in de praktijk een rem op de groei. Een diensteneconomie heeft niet dezelfde dynamiek als de industriële samenleving. Daar is de productiviteit hoog en dat trekt de hele samenleving omhoog. Minder ruimte voor industrie betekent ook minder kansen op een groeiwonder.

Maar de industriële samenleving kende nog meer voordelen. De klassenstrijd bracht gedisciplineerde politieke partijen voort, zowel ter linkerzijde als ter rechterzijde van het politieke spectrum. De klassenstrijd, die vaak op de werkvloer werd uitgevochten, bracht het besef bij dat er uiteindelijk een compromis nodig was. De Opkomende Landen slaan de fase van klassenstrijd over en het is nog maar de vraag of ze wel zo goed geëquipeerd voor de democratie. Oefening baart kunst!

Cor Wijtvliet spreekt aankomende tijd op de seminar reeks ‘Bescherm uw toekomst’. Meer informatie…

Bron:
Dani Rodrik, The perils of premature deindustrialization. October 11, 2013

16 oktober 2013
Huizenprijzen Verenigd Koninkrijk naar nieuw record

Terwijl de huizenprijzen in Nederland dalen blijven ze in het Verenigd Koninkrijk verder stijgen, zo schrijft Bloomberg. In augustus stegen de huizenprijzen volgens LSL Property Services met 0,5% naar een nieuw record van £235.534 (omgerekend ruim €278.000). Vooral in Londen stijgen de huizenprijzen snel, want op jaarbasis gingen de prijzen daar de afgelopen drie maanden twee keer zo hard omhoog als in de rest van het land.

Huizenprijzen ondersteund door kredieten

De stijgende huizenprijzen in het Verenigd Koninkrijk worden gedreven door de beschikbaarheid van goedkoop krediet en door het stimulerende beleid van de Britse regering. Deze week ging de tweede fase van het Help to Buy programma van start, een systeem waarmee de overheid garanties geeft op hypotheken die de banken verstrekken. Zolang de koper van een woning tenminste 5% van de koopsom zelf inlegt komt zijn hypotheek in aanmerking voor deze overheidsgarantie.

Omdat het risico op hypotheken met het Help to Buy programma overgebracht wordt van de banken naar de overheid is het makkelijker geworden voor huizenkopers om een hypotheek rond te krijgen. Omdat meer mensen in aanmerking komen voor een hypotheek stijgt ook het aantal hypotheekaanvragen. Volgens de Bank of England was het aantal aanvragen in augustus op het hoogste niveau in vijf jaar tijd!

Subprime?

Alles wijst erop dat het Verenigd Koninkrijk een huizenbubbel aan het blazen is. Ging het in de VS al mis met zogeheten sub-prime hypotheken, in het Verenigd Koninkrijk slaan politici en bankiers men met enige vertraging hetzelfde pad in. David Newnes van LSL Property Services zei het volgende tegenover Bloomberg:

“We hebben gezien dat banken de criteria voor een hypotheek versoepeld hebben voor mensen met een kleine beurs. Daarmee heeft de bank haar deuren geopend voor nieuwe kopers die jarenlang alleen maar konden dromen van een eigen huis. De vraag naar hypotheken is in een relatief korte periode aanzienlijk toegenomen. De vraag loopt zelfs voor op het aanbod van woningen”

In negen van de tien regio’s waar LSL de huizenprijzen volgt zijn de huizenprijzen de afgelopen drie maanden gestegen ten opzichte van een jaar geleden. In Londen was de groei 8,5%, vergeleken met een gemiddelde van 3,5% in heel Engeland. In Wales zwakte de daling van de huizenprijzen weer wat af. Landelijk waren de huizenprijzen in september in Groot-Brittannië 3,8% (of £8.526) hoger dan een jaar geleden.

Huizenbubbel

Het aantal verkochte woningen steeg met 12% in vergelijking met vorig jaar. Een groot deel van de stijging was toe te schrijven aan nieuwe starters op de woningmarkt. Volgens Newnes profiteert het hele land van het Help to Buy programma, omdat het kopers een steuntje in de rug geeft om een eerste woning te kopen. De eigen inleg van 5% is voor de meeste mensen nog te overzien, terwijl banken door de overheidsgarantie op nieuwe hypotheken soepeler hypotheekleningen verstrekken.

De stijgende huizenprijzen geven de huizenbezitter misschien een rijk gevoel, maar ondertussen wordt de betaalbaarheid van een woning steeds slechter. Dat raakt ook de huursector, omdat stijgende huizenprijzen ook een opwaartse druk uitoefenen op de huur. Onlangs plaatsten we op Marketupdate een mooie illustratie van de betaalbaarheid van woningen in het Verenigd Koninkrijk. De betaalbaarheid wordt door het stimulerende beleid van de Britse regering en de Bank of England alleen maar slechter. Hoe lang kan dit nog goed gaan?

Huizenprijzen in het Verenigd Koninkrijk stijgen nog steeds (Bron: Onbekend)

15 oktober 2013
Grafieken: Hypotheekschuld in het Verenigd Koninkrijk

De volgende grafiek uit een rapport van Barclays laat zien dat ook de omvang van de hypotheekschuld in Groot-Brittannië begint te stagneren. Vanaf 1994 tot en met begin 2008 is de totale hypotheekschuld razendsnel toegenomen, maar daarna zakte het aantal nieuwe hypotheekleningen drastisch terug. Sinds het uitbreken van de crisis zakte het netto bedrag aan hypotheekleningen bijna naar het nulpunt, want betekent dat er inmiddels bijna evenveel geld wordt afgelost als dat er geleend wordt. Het stagneren van de totale hypotheekschuld kan grote gevolgen hebben voor de huizenmarkt. Zodra starters niet meer bereid zijn een woning te kopen stroomt er niet meer geld richting de huizenmarkt, waardoor het ook afgelopen kan zijn met de prijsstijging.

We hebben in Nederland al gezien wat de gevolgen zijn van een veel te hoge hypotheekschuld in combinatie met dalende huizenprijzen. Het vooruitzicht voor het Verenigd Koninkrijk is ook niet best, want daar is de hypotheekschuld nog ongeveer 80% van het BBP. De tweede grafiek brengt de hoogte van de hypotheekschuld en de ontwikkeling van de huizenprijzen vanaf 1990 mooi in beeld. Om de vergelijking te maken, in Nederland ligt deze schuldquote boven de 100%.

Totale hypotheekschuld groeit niet meer, het begin van een lange fase van deleveraging?

Relatie tussen hypotheekschulden en huizenprijzen (Bron: Bondvigilantes)

27 september 2013