In Oekraïne dreigt een bankrun, nadat spaarders in drie dagen tijd in totaal 7% van hun spaartegoeden weghaalden bij hun bank. Volgens Stepan Kubiv, de nieuwe gouverneur van de centrale bank, werd er tussen 18 en 20 februari in totaal voor 30 miljard Oekraïense hryvnia opgenomen. Dat is omgerekend ongeveer €2,25 miljard. Spaarders maken zich zorgen over de veiligheid van de bankensector en over de waarde van de munt. In het midden en in het westelijke deel van Oekraïne zwakt de uitstroom van spaartegoeden af, maar in het oostelijke deel blijft de situatie vooralsnog problematisch.
Valuta onder druk
De waarde van de hryvnia staat door de onrusten in Oekraïne onder druk. Afgelopen maandag verloor de munt 6,4% van haar waarde en zakte de wisselkoers weg tot 9,8 hryvnia per dollar. Vergeleken met het begin van dit jaar heeft de valuta van het verdeelde land al 16% aan waarde ingeboet ten opzichte van de dollar. In een poging de waarde van de munt te verdedigen heeft de Oekraïense centrale bank al een deel van haar buitenlandse valutareserves verbruikt. Beschikte de centrale bank eind januari nog over $17,8 miljard aan reserves, inmiddels is dat teruggelopen tot ongeveer $15 miljard.
De centrale bank overweegt volgens analisten leningen aan vijf verschillende banken, zodat spaarders gekalmeerd worden en niet tegelijkertijd massaal hun geld komen ophalen. De centrale bank zou reeds maatregelen getroffen hebben om de uitstroom van kapitaal tegen te houden.
Verschillende banken in Oekraïne hebben limieten ingesteld voor de bedragen die klanten dagelijks mogen opnemen. Het Italiaanse Unicredit stelde de limiet in op 1.500 hryvnia per dag, wat omgerekend €109,23 is. Bij andere banken was de maximale opname per dag slechts 500 hryvnia. Sommige banken hebben de opnamelimiet alweer opgeheven en de Russische Sberbank vond het niet nodig om limieten te hanteren.
De centrale bank van Oekraïne heeft de koppeling van de munt aan de Amerikaanse dollar losgelaten. Dat is niet vreemd als je bedenkt dat het land een tekort van 8% op zowel de betalingsbalans als op de begroting heeft.
Oekraïne heeft zware financiële problemen, mensen halen geld van de bank (Afbeelding via Bloomberg)
"Financiële ineenstorting"
Nicholas Spiro van Sprio Sovereign Strategy verklaarde tegenover
CNBC dat Oekraïne op de rand van de financiële afgrond staat. De huidige situatie zou vergelijkbaar zijn met de valutacrisis van eind jaren '90, een crisis die ontstond doordat landen geen valutareserves meer hadden om de waarde van hun munt te verdedigen.
"Er is een run op de weinig liquide bankensector en de belastinginkomsten zijn in elkaar gezakt. Spaartegoeden worden opgenomen vanwege de verwachting van een scherpe devaluatie van de munt. We zijn getuige van een financiële meltdown".
Noodhulp
Het IMF is bereid om een noodpakket van $15 miljard te verstrekken aan Oekraïne, maar dat zou onvoldoende zijn. De nieuwe regering in Kiev zegt $35 miljard nodig te hebben. Ook de Europese Unie heeft bereidheid getoond om de nieuwe regering te helpen. Kredietbeoordelaar S&P verlaagde de kredietstatus van het land op 21 februari naar CCC, acht stappen verwijderd van '
investment grade'.
De centrale bank van Oekraïne heeft nieuwe kapitaalcontroles in werking gesteld om de waardedaling van de munt te dempen. In een nieuwe resolutie die op 3 maart werd ondertekend is vastgelegd dat banken niet meer dan $10.000 aan buitenlandse valuta mogen kopen voor cliënten. Voor andere valuta dan dollars geldt ook deze limiet, maar dan omgerekend naar de actuele wisselkoers van die munt met de Amerikaanse dollar. Ook is het niet meer mogelijk om buitenlandse valuta op Oekraïense bankrekeningen door te sluizen naar het buitenland, mits de persoon in kwestie alle rekeningen, schulden en belastingen betaald heeft.
