Marketupdate

Tag: koers winst

  • Zijn aandelen te duur?

    Aandelen zijn de afgelopen jaren hard gestegen en in de Verenigde Staten staan de beurzen zelfs op recordhoogte. Zetten we de waardering van bedrijven af tegen de winstgevendheid, dan lijken aandelen overgewaardeerd. Goldman Sachs berekende dat de wereldwijde koers/winst verhouding van aandelen op dit moment op 15,4 staat, zeer hoog in vergelijking met de afgelopen dertig jaar. Maar is dat reden om nu uit aandelen te stappen?

    Volgens Goldman Sachs is die vraag niet zo eenvoudig te beantwoorden, omdat het monetaire beleid van centrale banken ook van invloed is op de waardering van bedrijven. Een veel gebruikte waarderingsmethode is om de waarde van toekomstige opbrengsten van een bedrijf terug te rekenen naar het heden, waarbij een correctie wordt gemaakt voor de rente (verdisconteren in het financiële jargon).

    Maar door het beleid van centrale banken is de rente vandaag de dag bijna nul, wat betekent dat toekomstige opbrengsten omgerekend naar vandaag een veel hogere waarde vertegenwoordigen. En dat kan een veel hogere koers/winst verhouding dan het historische gemiddelde rechtvaardigen.

    koerswinst-historisch

    Is de hoge koers/winst verhouding voor aandelen gerechtvaardigd?

    Dilemma

    Goldman Sachs schetst het dilemma waar zowel institutionele als particuliere beleggers vandaag de dag mee te maken hebben. Enerzijds is de verwachting dat de waardering van financiële activa als gevolg van de extreem lage rente zal stijgen, maar aan de andere kant is door het uitblijven van economisch herstel veel onzekerheid over de toekomstige winstgevendheid van bedrijven.

    stocksDat laatste beperkt het opwaartse potentieel van aandelen en is volgens Goldman Sachs reden om te verwachten dat aandelen de komende jaren minder goed zullen presteren dan in de periode van 2009 tot en met 2016. Het meest gunstige scenario voor aandelen is dat de inflatie de komende jaren laag blijft en centrale banken vasthouden aan een zeer ruim monetair beleid. Het minst gunstige scenario is dat van stagflatie, een combinatie van stagnerende economische groei en een hoge inflatie. In dat scenario zullen de loonkosten van bedrijven stijgen, terwijl hun winstmarges dalen.

    Aandelen als veilige haven?

    Aandelen gedragen zich door de lage rente steeds meer als een veilige haven. Dat zien we ook terug aan de dalende volatiliteit op de beurs. Spaarders kopen aandelen en kijken er vervolgens niet meer naar om, waardoor de volatiliteit alsmaar verder daalt. Voor centrale banken is dit een zeer gunstig scenario, omdat stijgende aandelenkoersen een vlucht richting die andere veilige haven (goud) tempert…

  • Grafiek: Europese aandelen stijgen terwijl bedrijfswinsten dalen

    De Europese aandelenmarkten zijn in de periode van 2011 tot en met 2015 sterk in waarde gestegen, maar dat was niet de verdienste van de bedrijven zelf. De bedrijfswinst, één van de meest gebruikte methodes om de waarde van een aandeel te bepalen, is in deze periode namelijk helemaal niet gestegen. Sterker nog, sinds 2011 is er sprake geweest van een licht dalende trend…

    In de periode van 2009 tot en met 2011 werden Europese aandelen ook meer waard, maar toen wisten de beursgenoteerde bedrijven hun winsten ook met 40% ten verhogen. De afgelopen vijf jaar stegen de aandelenkoersen ook, terwijl de bedrijfswinsten daalden! De gemiddelde koers/winst verhouding steeg in deze periode van 8x naar 15x.

    Lage rente

    De meest voor de hand liggende verklaring hiervoor is de extreme daling van de rente, waardoor aandelen aantrekkelijker worden ten opzichte van obligaties. Het dividendrendement alleen is in veel gevallen al hoger dan de rente, zeker bij staatsobligaties. Toch is het opvallend dat Europese bedrijven hun winstgevendheid niet hebben weten te vergroten, want een lagere rente betekent ook dat de financieringslasten voor bedrijven dalen.

    european-stocks-bubble

    Europese aandelen duurder, terwijl onderliggende bedrijfswinsten dalen (h/t: Karel Mercx)

  • Grafiek: Bedrijfswinsten dalen, aandelen stijgen

    Er zijn verschillende manieren om bedrijven te waarderen, maar de meest gangbare methode is om te kijken naar de winstgevendheid. De winstgevendheid op dit moment en de verwachtingen voor de toekomst bepalen voor een belangrijk deel wat een bedrijf waard is. Je zou dus een correlatie kunnen verwachten tussen de ontwikkeling van de aandelenkoersen en de winstgevendheid van bedrijven. Maar is dat ook zo?

    Op de lange termijn is inderdaad vastgesteld dat aandelen van bedrijven die tegen een lage koers/winst verhouding gewaardeerd worden een beter rendement behalen dan de aandelen van bedrijven met een relatief hoge koers/winst verhouding. Maar op korte termijn hoeft dat niet altijd zo te zijn, integendeel. Op de volgende grafiek is de koersontwikkeling van de S&P 500 afgezet (groen) afgezet tegen de winstverwachting voor alle bedrijven uit deze index (blauw) in de maanden oktober en november. Zoals je ziet gingen de aandelenkoersen omhoog, terwijl de winstverwachting van de onderliggende bedrijven daalde…

    cotd-earnings-sp500-price

    Aandelen S&P 500 stijgen, terwijl winstverwachting bedrijven daalt (Bron: Business Insider)

  • Grafiek: Zijn Amerikaanse aandelen duur geworden?

    De Amerikaanse aandelenmarkt bereikt dit jaar steeds hogere toppen. Maar zijn aandelen overgewaardeerd? Er zijn verschillende manieren om naar de waardering van aandelen te kijken, waarvan de koers/winst verhouding het vaakst geraadpleegd wordt. Op basis van deze indicator zijn Amerikaanse aandelen uit de S&P 500 nog niet extreem overgewaardeerd. De actuele ratio van 17,31 ligt weliswaar boven het historische gemiddelde van 15,35, maar van een grote overwaardering is nog geen sprake.

    Vergelijken we de koers/winst verhouding van nu met het gemiddelde van de afgelopen tien jaar, dan zien we ook een kleine overwaardering. De koers/winst verhouding over deze periode was gemiddeld 16,95. Neemt de belegger de afgelopen 25 jaar als referentiepunt, dan zou hij zeggen dat de S&P 500 geen overwaardering kent. De afgelopen 25 jaar lag de koers/winst verhouding gemiddeld op 18,90.

    Historische koers/winst verhouding Amerikaanse aandelen

    Historische koers/winst verhouding Amerikaanse aandelen (Grafiek van Bespoke Investment Group)

    Wanneer zijn aandelen duur?

    Voorafgaand aan grote beurscrashes als die van 1929, 1987, 2000 stond de koers/winst verhouding van de S&P 500 index hoger dan 20. Voor het uiteenspatten van de dotcom bubbel bereikten aandelen een gemiddelde waardering zelfs 30 maal de jaarlijkse winst van bedrijven. Toch is waakzaamheid geboden, want voorafgaand aan de beurscrash in 2008 was de koer/winst verhouding veel minder groot. De spike die we begin 2009 zien in de grafiek is te verklaren door een kortstondige en hevige extreme daling van de bedrijfswinsten. Toen bedrijven hun winstmarges weer wisten te herstellen zakte de koers/winst verhouding terug tot beneden het lange termijn gemiddelde. Wat kunnen we leren van deze grafiek? Kan een belegger op basis van deze koers/winst verhouding een beter instap en uitstapmoment kiezen? En kan men inderdaad nu nog veilig in aandelen stappen? We lezen het graag in de comments!

  • Nobelprijswinnaar Shiller waarschuwt voor financiële zeepbel

    De Amerikaanse econoom Robert Shiller waarschuwt voor nieuwe financiële zeepbellen door een scherpe koersstijging op de aandelenmarkten, met name in de Verenigde Staten. Ook zijn in bepaalde gebieden de vastgoedprijzen alweer veel te hard gestegen, zo meent de Nobelprijswinnaar. Als voorbeeld draagt hij Brazilië aan, waar de huizenprijzen in steden als Rio de Janeiro en Sao Paulo de afgelopen vijf jaar drastisch zijn toegenomen. Hij kreeg daarbij het gevoel dat hij in 2004 had bij de Amerikaanse huizenmarkt. Het economische herstel is volgens Shiller nog steeds kwetsbaar en de waardering van met name technologiebedrijven en financials is daarbij op de muziek vooruit gelopen. Marketupdate weegt de uitspraak van Shiller en pakt de cijfers erbij…

    Koers/winst verhouding

    Om zijn uitspraken in perspectief te plaatsen werpen we even onze blik op de koers/winst verhouding van de Amerikaanse S&P 500 index. De koers/winst verhouding (P/E ratio) blijkt historisch gezien een redelijk goede maatstaf om te bepalen wanneer aandelen ondergewaardeerd of overgewaardeerd zijn. Vanaf 1871 tot en met nu was die ratio gemiddeld 15,5 keer, maar onderstaande grafiek laat zien dat de ratio soms vele malen hoger was. Met een actuele P/E ratio van bijna 20x is er dus sprake van enige overwaardering, maar we moeten daar tegelijkertijd bij opmerken dat de overwaardering nog veel verder kan doorlopen...

    De prijs van een aandeel was de afgelopen 140 jaar op gemiddeld 15,5 keer de winst

    De prijs van een aandeel was de afgelopen 140 jaar op gemiddeld 15,5 keer de winst (Bron: Multipl.com)

    Shiller P/E ratio

    De bovenstaande grafiek is waarschijnlijk niet de grafiek waar Robert Shiller zijn uitspraken op baseert. Sterker nog, hij ontwikkelde zijn eigen rekenmethode! De Shiller PE ratio kijkt naar de gemiddelde jaarlijkse winst van bedrijven over een periode van tien jaar, waardoor sterke schommelingen in de winst worden uitgefilterd. Daarnaast corrigeert hij de winst uit het verleden voor inflatie, middels de Consumer Price Index (CPI). De gedachte achter deze alternatieve rekenmethode is dat er correctie voor inflatie wordt toegepast en dat extreme uitschieters door kortstondige uitschieters in de winst of de koers van een aandeel worden uitgefilterd. Zijn rekenmethode levert over de periode vanaf 1881 tot en met nu de volgende grafiek op. Voor de volledigheid: de gemiddelde koers/winst verhouding volgens deze methode is 16,5. Daar staan we met de huidige koerswinst verhouding van 25,36 ver boven.

    De Shiller P/E ratio laat een relatief hoge waardering zien

    De Shiller P/E ratio laat een relatief hoge waardering zien (Bron: Multipl.com)

    Market Cap to GDP

    Een andere methode om naar de waardering van aandelen te kijken is om de marktkapitalisatie van de aandelenmarkt tegenover de omvang van de economie te plaatsen, het Gross Domestic Product (GDP). Deze rekenmethode is favoriet bij waardebelegger Warren Buffett, omdat het volgens hem de beste indicatie geeft van de waardering van de aandelenmarkt als geheel op een gegeven moment. Vanaf 1950 tot en met nu blijkt de marktkapitalisatie van alle beursgenoteerde bedrijven in de VS op ongeveer 0,65 keer het GDP te liggen. Met een actuele ratio van 1,22 lijken aandelen momenteel inderdaad overgewaardeerd. De piek lag in 2000, toen de marktwaarde van alle bedrijven meer dan anderhalf keer de omvang van het GDP had. De volgende grafiek geeft een overzicht van de afgelopen 60+ jaar op de aandelenmarkt.

    De marktwaarde van de aandelenmarkt ten opzichte van het GDP

    De marktwaarde van de aandelenmarkt ten opzichte van het GDP (Vectorgrader.com)

    Amerikaanse aandelen overgewaardeerd?

    We kunnen Shiller dus gelijk geven als hij waarschuwt voor financiële zeepbellen, maar we moeten hier meteen bij opmerken dat de overwaardering van aandelen nog veel verder kan oplopen. We vallen terug op de gevleugelde uitspraak van econoom Keynes: "The market can stay irrational longer than you can stay solvent". De waarschuwing van Shiller is begrijpelijk en terecht, maar we hoeven hierdoor niet meteen in paniek te raken. Beleggers die op de korte termijn handelen kunnen wellicht nog een lange rally tegemoet zien, maar voor de lange termijn belegger is de aandelenmarkt momenteel al relatief hoog geprijsd en is het dus een minder gunstig moment om in te stappen.