De vraag naar goud was in het eerste kwartaal van dit jaar vergelijkbaar met dezelfde periode van vorig jaar, zo schrijft de World Gold Council (WGC) in haar nieuwste kwartaalrapport (PDF) over de eerste drie maanden van 2014. Vergeleken met het eerste kwartaal van vorig jaar werd er beduidend minder goud gekocht in de vorm van munten en baren. Tegelijkertijd kwam er een einde aan de uitstroom van geel metaal uit ETF’s. Daarmee komt er (voorlopig) een einde aan de verschuiving van ‘papiergoud’ naar fysiek metaal. De vraag naar goud was in het eerste kwartaal van dit jaar marginaal hoger dan het gemiddelde over de afgelopen vijf jaar. Volgens cijfers van de WGC was de totale vraag van 1.074,5 ton vrijwel gelijk aan de 1.077,2 ton in het eerste kwartaal van vorig jaar.
Uitstroom ETF's gestopt
De grootste verschillen zien we terug in de investeringsvraag. Was er in het eerste kwartaal van 2013 nog een uitstroom van 176,5 ton goud uit ETF's en soortgelijke beleggingsproducten, in de eerste drie maanden van dit jaar was dat een verwaarloosbare 0,2 ton. Terwijl ETF's vorig jaar gezamenlijk nog 880 ton goud liquideerden (waarvan 176,5 ton in het eerste kwartaal), was er in de eerste drie maanden van dit jaar vrijwel geen uitstroom zichtbaar (-0,2 ton).
Tegenover de grote uitstroom van goud uit ETF's stond vorig jaar een soortgelijke toename in de vraag naar goudbaren en gouden munten. Die trend is in het eerste kwartaal van 2014 ten einde gekomen. ETF's deden bijna geen posities meer van de hand, maar tegelijkertijd daalde ook de vraag naar beleggingsgoud. De volgende grafiek laat het verschil met vorig jaar goed zien.
De verschuiving van ETF's naar fysiek goud stopte in het eerste kwartaal van 2014
Minder goudbaren en munten verkocht
De vraag naar goudbaren en gouden munten bereikte in het eerste kwartaal van dit jaar het laagste niveau in tenminste drie jaar tijd, zoals onderstaande grafiek laat zien. De prijsdaling van vorig jaar haalde veel potentiële aankopen naar voren, met als resultaat een recordvolume van meer dan 600 ton goud in het tweede kwartaal van 2013. Daarna keerden de volumes weer terug naar het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar. De World Gold Council schrijft in haar rapport dat er wereldwijd minder fysiek goud verkocht werd. In Europa, de Verenigde Staten, Turkije, India en Vietnam liep de vraag terug. Alleen in China bleef de vraag naar goud nog redelijk op peil ten opzichte van het 5-jaars gemiddelde.
Verkoop van goudbaren en munten zakt terug naar 5-jaars gemiddelde
Juwelen blijven populair
De vraag naar juwelen trok in het tweede kwartaal van vorig jaar sterk aan als gevolg van de grote daling van de
goudprijs. Sindsdien stabiliseert de vraag naar gouden sieraden op een hoger niveau. In het eerste kwartaal werd er wereldwijd 570,7 ton aan goud gebruikt voor het maken van sieraden, een stijging van 2,88% ten opzichte van een jaar geleden en 11,5% ten opzichte van de gemiddelde vraag per kwartaal over de afgelopen vijf jaar.
Vraag naar juwelen ligt al vier kwartalen boven het 5-jaars gemiddelde
In China groeide de vraag naar goud in het eerste kwartaal met 10% ten opzichte van een jaar geleden, een stijging die mede te danken is aan het samenvallen van het Chinese Nieuwjaar en Valentijnsdag. Ook in andere Zuidoost-Aziatische landen steeg de vraag naar goud, onder andere in Indonesië (+(%) en Vietnam (+3%). Thailand vormde een uitzondering met een daling van 17% ten opzichte van het eerste kwartaal van vorig jaar. De Indiase vraag naar gouden sieraden daalde met 9%, wat mogelijk verband houdt met de importbeperkende maatregelen die de bedrijfsvoering van juweliers frustreren.
In het Midden-Oosten groeide de vraag met 6%, terwijl de vraag naar juwelen in Rusland met 2% daalde ten opzichte van een jaar eerder. In de VS groeide de vraag naar juwelen met 5%, mede dankzij de lagere goudprijs. De volgende grafiek laat zien hoe de vraag zich het afgelopen kwartaal heeft verhouden tot de afgelopen vijf jaar. We zien dat China beduidend meer en de VS beduidend minder
goud kopen.
Chinezen kopen meer gouden sieraden, de Amerikanen steeds minder
Premies
De World Gold Council heeft in haar kwartaalrapport ook een interessante grafiek geplaatst over de premies op goud in drie verschillende landen waar naar verhouding veel fysiek goud verhandeld wordt. We zien dat de premie sinds het begin van 2012 alleen in India (lichtgroen) aanzienlijk zijn toegenomen. Op het hoogtepunt betaalde men meer dan $175 bovenop de spotprijs voor een troy ounce, een premie van omgerekend meer dan tien procent. Op datzelfde moment kon men in China fysiek goud verkrijgen tegen een premie van ongeveer $20 per troy ounce (donkergroen). In Turkije was de premie op het gele metaal op dat moment vrijwel nihil.
In 2013 zagen we in China een substantiële stijging van de premies, een ontwikkeling die samenviel met een sterke toename in de vraag naar goud. China importeerde in die tijd voornamelijk goud via de Shanghai Gold Exchange, een invoerkanaal dat in die tijd nog maar een beperkte importcapaciteit had. De banken die over een licentie beschikten konden niet genoeg aanleveren om de Chinese vraag naar het edelmetaal te stillen.
Dat de premie in China inmiddels weer gedaald is kan aan een aantal verschillende factoren worden toegeschreven. Zo zijn er inmiddels
meer banken met een importlicentie op de Shanghai Gold Exchange en heeft de regering belemmering weggenomen waardoor er rechtstreeks geïmporteerd kan worden via
Shanghai. In de toekomst zal er ook rechtstreeks goud via
Beijing geïmporteerd worden. Als gevolg van deze ontwikkelingen kan de Chinese markt nu beter anticiperen op een plotselinge stijging van de vraag naar goud dan een jaar geleden. Ook zou volgens
Bloomberg de vraag naar goud in China weer een klein beetje bekoeld zijn.
Premie op goud in India, China en Turkije sinds begin 2012
Centrale banken
Centrale bank kochten in het eerste kwartaal van dit jaar 122,4 ton goud, een volume dat in lijn ligt met de aangekochte volumes gedurende de afgelopen vijf jaar. De grootste verrassing was de aankondiging van de Irakese centrale bank in maart dat ze 36 ton goud had gekocht. Vergeleken bij die hoeveelheid steken de aankopen van Rusland (6 ton) en Kazachstan (5 ton) wat schraal af. Binnen de Eurozone nam de goudreserve ook toe, want met de toetreding van Letland tot de muntunie werd er 7,7 ton ingebracht. Daarvan is 1,1 ton conform de regels afgedragen aan de ECB. De Duitse Bundesbank verkleinde haar goudvoorraad voor de productie van gouden verzamelmunten. Deze verkopen vallen onder het Central Bank Gold Agreement, dat zeer recent met vijf jaar verlengd is.
Centrale banken blijven goud kopen
Aanbod
Bijna even belangrijk als de ontwikkeling aan de vraagzijde zijn de trends aan de aanbodzijde van de markt. In het eerste kwartaal van dit jaar was het aanbod van goud 1% groter dan een jaar eerder. Het wegvallen van 46,6 ton aan sloopgoud werd opgevangen door een toename van 55,7 ton in de productie van goudmijnen. Jaar op jaar bezien wisten goudmijnen wereldwijd 6% meer edelmetaal te winnen. Deze ontwikkeling maskeert het gegeven dat er steeds minder sloopgoud op de markt komt om de vraag te vervullen. De volgende grafiek laat deze ontwikkeling zien.
Aanbod van sloopgoud blijft dalen
Lees meer artikelen over de World Gold Council in ons dossier
Eind vorig jaar zakte de goudprijs nog naar het laagste niveau in meer dan vijf jaar tijd, omdat beleggers rekening hielden met een verdere stijging van de dollar en een reeks renteverhogingen door de Amerikaanse centrale bank. Maar door de plotselinge daling van de aandelenkoersen, in het bijzonder de koersen van bankaandelen, durfde de Federal Reserve haar geplande renteverhogingen niet door te zetten. De goudprijs steeg van een dieptepunt van $1.050 in december naar een niveau van $1.250 begin maart.
