Tag: referendum

  • ‘Geen meerderheid voor hervorming geldsysteem Zwitserland’

    Het referendum over de hervorming van het geldsysteem in Zwitserland zal waarschijnlijk geen meerderheid halen, zo blijkt uit een opiniepeiling van GfS Bern dat in opdracht van de Swiss Broadcasting Corporation werd uitgevoerd. Het initiatief om commerciële banken terug te brengen naar een bemiddelde functie en die de taak van geldcreatie in handen legt van de centrale bank heeft wel draagvlak in de samenleving, maar die is nog niet groot genoeg om een meerderheid te behalen.

    Volgens de peiling zal 35% op 10 juni voor deze ingrijpende monetaire hervorming stemmen, terwijl een groter gedeelte van 49% van plan is tegen te stemmen. Ook zien we dat er nog relatief veel Zwitsers zijn die het nog niet weten, wat mogelijk te maken heeft met de complexiteit van het onderwerp. Het is lastig te overzien welke gevolgen een dergelijke hervorming van het geldstelsel heeft op de korte en lange termijn. Er zijn namelijk geen voorbeelden van uit het recente verleden, omdat het fractioneel bankieren in alle landen in de wereld momenteel de standaard is.

    Nog geen meerderheid voor hervorming geldstelsel in Zwitserland (Bron: Swissinfo)

    Voorstanders van het zogeheten ‘Sovereign Money Initiative’ verwachten dat de financiële sector met deze aanpassingen minder gevoelig wordt voor financiële bubbels die het gevolg zijn van ruime kredietverlening door banken. Tegenstanders vrezen dat bedrijven en huishoudens in dat scenario moeilijk aan geld kunnen komen en dat het vooral veel onzekerheid met zich mee zal brengen. De gouverneur van de Zwitserse centrale bank noemde de plannen deze week nog een “onnodig en gevaarlijk experiment”.

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Wat betekent het Zwitserse referendum over geld?

    In Zwitserland wordt op 10 juni een referendum gehouden over een drastische hervorming van het geldstelsel, waarmee de functie van geldcreatie wordt overgedragen van commerciële banken naar de Zwitserse centrale bank. De rol van de commerciële banken zou daarmee beperkt worden tot tussenpersoon die de tegoeden van burgers en bedrijven bewaart en geldstromen faciliteert. De centrale bank beslist in dit model hoeveel geld er in de economie wordt gebracht.

    Dit alternatieve geldsysteem, ook wel Full Reserve banking genoemd, werd dat in de jaren dertig door de de Amerikaanse econoom Irving Fisher bedacht. Het was een reactie op de Grote Depressie van begin jaren dertig, toen de geldhoeveelheid kromp en veel leningen niet meer terugbetaald konden worden. Daardoor kwamen ook banken in de problemen.

    Aanhangers van de Full Reserve banking denken dat banken veel stabieler zijn als ze geen krediet kunnen verlenen, zoals dat binnen een fractioneel geldsysteem gebruikelijk is. Critici zetten vraagtekens bij de uitvoerbaarheid van dit alternatieve geldsysteem en zijn van mening dat de onafhankelijkheid van de centrale bank in het geding komt. We hebben een aantal vragen over dit alternatieve geldsysteem op een rij gezet.

    Hoe werkt geldcreatie in Full Reserve banking?

    Vandaag de dag komt geldcreatie voor rekening van commerciële banken. Wordt er een lening verstrekt, dan komt er nieuw geld in omloop. Wordt deze lening afgelost, dan verdwijnt dit geld weer uit circulatie. Binnen dit systeem is de geldhoeveelheid zeer flexibel en in principe vraaggestuurd. Het voordeel van dit systeem is dat huishoudens en bedrijven relatief gemakkelijk geld kunnen lenen, maar het nadeel is dat de geldhoeveelheid de neiging heeft om voortdurend te groeien, waardoor er over de lange termijn sprake is van een structurele inflatie. Ook kunnen banken in een fractioneel systeem in de problemen komen, indien veel spaarders tegelijkertijd hun geld ophalen of hun schulden niet meer kunnen aflossen.

    Binnen het Full Reserve Banking model is een bankrun in theorie niet mogelijk, omdat de bank de tegoeden van haar spaarders altijd beschikbaar heeft. Een bank heeft in dit systeem volledige dekking met reserves, waardoor alle spaarders altijd bij hun geld kunnen. De geldcreatie komt in dit systeem voor rekening van de centrale bank. Volgens voorstanders kan de centrale bank zo beter de geldhoeveelheid sturen dan via de rente, maar critici waarschuwen dat de centrale bank in dit systeem teveel macht krijgt. Hoe moet ze bepalen wie er geld mag lenen en hoeveel geld er geleend mag worden? Deze rol lijkt niet te combineren met die van een onafhankelijke centrale bank, zeker niet als ze ook aan de overheid uitleent.

    Hoe zit het met de inflatie?

    Een van de nadelen van een fractioneel geldsysteem en de bijbehorende structurele geldcreatie is dat de waarde van het geld na verloop van tijd steeds verder wordt uitgehold. Het is echter nog maar de vraag of dat probleem met een Full Reserve geldsysteem verholpen kan worden, want ook in dat systeem is er dus geldcreatie mogelijk. De vraag moet dan zijn hoeveel geld de centrale bank in dit alternatieve systeem in omloop kan brengen en wie dat gaat bepalen.

    De waarde van het geld wordt natuurlijk ook bepaald door het vertrouwen in de munt. Een drastische verandering van het geldsysteem brengt onzekerheid met zich mee, waardoor spaarders mogelijk de voorkeur geven aan een andere valuta of aan goud. In dat geval is er een wisselkoersrisico dat ervoor kan zorgen dat de prijzen van geïmporteerde goederen stijgen.

    Zijn er meer landen met Full Reserve banking?

    Op dit moment is er geen enkel land in de wereld dat afwijkt van het fractioneel bankieren, waarbij commerciële banken nieuw geld in omloop brengen op het moment dat er krediet verstrekt wordt. Wel zijn er meer landen waar – net als in Zwitserland – initiatieven zijn opgestart om Full Reserve Banking in de praktijk te brengen. Voorbeelden daarvan zijn ‘Positive Money’ in het Verenigd Koninkrijk, het ‘Vollgeld’ initiatief in Duitsland en natuurlijk burgerinitiatief ‘Ons Geld’ in eigen land.

    Het is niet eenvoudig om een geldsysteem en het verdienmodel van banken zo drastisch om te gooien. Volgens de gouverneur van de Zwitserse centrale bank, Thomas Jordan, is een centralisering van de kredietverlening om verschillende redenen niet wenselijk. Hij vreest een gebrek aan concurrentie, valse prikkels en mogelijke politieke beïnvloeding. Ook is het plan nog niet eerder getest, waardoor de uitkomst zeer onzeker is.

    In de aanloop naar het referendum organiseert het Swiss Finance Institute op 16 mei een evenement voor bankiers over het Full Reserve initiatief. Bij dit evenement zullen de Thomas Jordan en Jean-Charles Rochet, hoogleraar Finance aan de Universiteit van Genève, toelichting geven op het initiatief. Ook is er een informatieve brochure uitgebracht.

    Lees ook:

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

  • Euro stijgt na referendum Italië

    Euro stijgt na referendum Italië

    De uitslag van het Italiaanse referendum is voor valutahandelaren geen reden om negatiever te worden over de euro. Zakte de munt direct na het Italiaanse ‘nee’ nog naar $1,05 (het laagste niveau sinds maart 2015), op dinsdagochtend tikte de wisselkoers bijna de $1,08 aan. Daarmee is de euro per saldo sterker uit het referendum gekomen.

    Maandag zei Dijsselbloem als voorzitter van de eurogroep nog dat hij geen nieuwe eurocrisis verwacht naar aanleiding van het referendum. Hij zei dat de problemen met de banken en dat de politieke instabiliteit na het Italiaanse referendum niet anders zijn geworden. Deze problemen waren er eerder ook en en ze moeten volgens Dijsselbloem nog steeds aangepakt worden.

    eur-usd-na-referendum

    Euro stijgt weer na Italiaans referendum (Grafiek via Yahoo Finance)

    Stijging euro

    De beweging van de euro komt voor velen als een verrassing. Het lijkt een gevalletje van “buy the rumour, sell the news”, want de fundamenten van de euro zijn door de uitslag van het referendum niet anders geworden. Volgens sommige analisten kan de euro verder stijgen tot richting de $1,40, omdat het structurele handelsoverschot van de Eurozone op termijn de waarde van de munt omhoog zal duwen. Anderen voorzien nog steeds een daling van de euro, vanwege een vlucht van kapitaal richting de dollar. Dat de rente in de VS veel hoger is dan in de Eurozone versterkt deze beweging.

    Voor beide argumenten valt iets te zeggen, dus het is heel erg lastig om nu al een inschatting te geven van waar de euro/dollar naartoe zal bewegen. De wisselkoers wordt uiteraard ook sterk beïnvloedt door het monetaire beleid van centrale banken. De verwachting dat de Federal Reserve op 14 december de rente zal verhogen kan de wisselkoers verder laten dalen, terwijl het uitblijven van meer monetaire stimulering door de ECB de euro juist sterker zal maken ten opzichte van de dollar.

    Lees ook:

  • Goud niet aan te slepen door referendum Italië

    Het Italiaanse referendum en de daling van de goudprijs zorgen voor extra drukte in de goudhandel. Bij goudhandelaren als Goudstandaard en Hollandgold kwamen er het afgelopen weekend aanzienlijk meer bestellingen binnen dan normaal. “De drukte is vergelijkbaar met de Amerikaanse presidentsverkiezingen van een maand geleden en het Brexit referendum van afgelopen zomer”, zo verklaarde Menno Brandsma van Hollandgold tegenover Marketupdate. “Veel klanten zien dit als een moment om in te stappen of om wat bij te kopen”.

    De daling van de goudprijs naar het laagste niveau in tien maanden was voor veel beleggingsfondsen reden om edelmetaal van de hand te doen, terwijl particulieren het juist als een moment zien om te kopen. “Het afgelopen weekend verkochten we zeker drie keer zoveel goud en zilver als normaal”, zo verklaarde Sander Noordhof van Goudstandaard tegenover Marketupdate.

    Goudprijs lager

    De goudprijs zit sinds de Amerikaanse presidentsverkiezingen in een dalende trend, vooral als gevolg van een sterkere dollar en een stijging van de rente. Het Italiaanse referendum heeft die trend niet kunnen doorbreken, want de goudprijs zakte maandagochtend uiteindelijk met 0,9% naar €1.091,50 per troy ounce en €35.125 per kilogram.

    De verwachting van een oplopende inflatie is voor veel beleggingsfondsen reden om veilige havens als goud en staatsobligaties te verlaten en hun positie in aandelen uit te breiden. In de maand november verdampte er $1,7 biljoen aan waarde uit staatsobligaties en moesten goud-ETF’s tientallen tonnen goud liquideren. Tegelijkertijd zien particulieren de kans om tegen een lagere prijs goud te kopen.

    goudprijs-5dec16-new

    Italiaans referendum en daling goudprijs stimuleren vraag naar het edelmetaal (Grafiek via Goudstandaard)

  • Rust keert snel terug na referendum Italië

    De uitslag van het Italiaanse referendum heeft vooralsnog niet voor grote onrust gezorgd op de financiële markten. Toen duidelijk werd dat het op een ‘nee’ zou uitdraaien ging de euro onderuit en doken de futures voor de Europese aandelenmarkten in het rood. Vroeg in de ochtend bereikte de euro zelfs een dieptepunt van $1,05 tegenover de dollar, om even later weer op te krabbelen tot het niveau van voor het referendum.

    Ook op de aandelenmarkten maakte de onzekerheid spoedig plaats voor optimisme. De Italiaanse MIB index opende 1,7% lager, maar staat op het moment van schrijven alweer in de plus. Elders in Europa staan de aandelen na een lagere opening meer dan een procent hoger, inclusief de bankaandelen. De Italiaanse bankaandelen, die vanmorgen een paar procent lager openden, krabbelden weer op richting de slotkoers van afgelopen vrijdag.

    De rente op Italiaanse staatsobligaties steeg met 11 basispunten naar 2,01%. Het verschil tussen een Duitse en een Italiaanse 10-jaars lening steeg na het referendum tot 175 basispunten.

    Goudprijs eerst omhoog, daarna omlaag

    De goudprijs in euro schoot bij opening 1,8% omhoog als gevolg van een wisselkoerseffect. Toen de euro even later weer herstelde en de financiële markten tot bedaren kwamen ging de prijs van het edelmetaal weer omlaag. Op het moment van schrijven staat de goudprijs op €1.095 per troy ounce en €35.195 per kilogram, dat is 0,6% lager dan de slotkoers van afgelopen vrijdag.

    De zilverprijs volgde een vergelijkbaar koersverloop en staat op het moment van schrijven 0,8% lager op €500 per kilogram.

    goudprijs-5dec16

    Goudprijs schiet eerst omhoog, dan omlaag na referendum Italië (Grafiek van Goudstandaard)

    Italiaans referendum haalt hoge opkomst

    De opkomst voor het referendum was met 70% uitzonderlijk hoog, want natuurlijk ook te maken heeft met het feit dat premier Renzi zijn lot aan de uitslag had verbonden. Veel Italianen grepen deze kans aan om hun ongenoegen over de regering kenbaar te maken en de premier weg te sturen. Uiteindelijk stemde ongeveer 59% stemde tegen de aanpassing van de grondwet.

    matteo-renzi-teaserDe regering van Renzi wilde meer macht van de regionale overheden overdragen naar de landelijke regering, om de besluitvorming gemakkelijker te maken. Daarvoor was een aanpassing van de grondwet vereist en daarom werd het besluit ook aan de Italiaanse bevolking voorgelegd.

    De premier van Italië zal later vandaag zijn aftreden bekendmaken. Daarna moet er een overgangsregering gevormd worden, die nieuwe verkiezingen kan voorbereiden. De vrees van beleggers is dat de eurosceptische 5-sterren beweging bij de volgende verkiezingen aan de macht komt, waarmee de toekomst van Italië binnen de Eurozone en de Europese Unie onzekerder wordt. Volgens de laatste peilingen maakt deze politieke beweging de kans om de grootste te worden, als er nu verkiezingen zouden plaatsvinden.

  • Meerderheid Italianen wil niet uit de euro

    In de aanloop naar het Italiaanse referendum groeit de onzekerheid over de toekomst van Italië binnen de EU en de Eurozone. Maar zijn die zorgen eigenlijk wel terecht? Volgens het Italiaanse La Stampa niet, want uit een recente enquête blijkt dat de overgrote meerderheid van de Italianen bij de euro wil blijven en dat ook de meerderheid geen toekomst ziet in een vertrek uit de Europese Unie.

    Slechts 13% van de respondenten denkt dat het lidmaatschap van de EU een economisch herstel in de weg staat, terwijl een meerderheid van 57,5% juist van mening is dat deelname aan de EU een noodzaak is om uit de crisis te komen, mits een aantal hervormingen doorgevoerd worden. Ondertussen denkt ruim een kwart (28%) van de respondenten dat het lidmaatschap aan de EU juist meer kansen biedt op economisch herstel.

    Ook vinden de meeste Italianen (56,3%) dat een besluit om uit de EU te stappen niet door de bevolking, maar door de gekozen politici genomen zou moeten worden. Slechts 28,1% is van mening dat een dergelijk besluit via een referendum aan de bevolking voorgelegd zou moeten worden.

    italie-referendum

    Meeste Italianen willen geen afscheid nemen van de EU en de euro (Bron: La Stampa)

    Italianen willen euro houden

    De meerderheid van de Italianen gelooft ook niet dat de economische problemen verdwijnen met een vertrek uit de euro. Maar liefst 71,7% van de respondenten staat negatief tegenover het opnieuw invoeren van de lira. Men gelooft niet dat de economische problemen verdwijnen als Italië haar eigen munt kan invoeren en haar monetaire soevereiniteit terug krijgt.

    Vergeleken met twee jaar geleden is ook het sentiment ten aanzien van de euro verder gepolariseerd. Het percentage tegenstanders groeide van 11,7% naar 15,2%, terwijl het aantal respondenten dat overtuigd is van de euro van 63,6% naar 67,4% steeg. Het percentage dat twijfelt of onverschillig is ten aanzien van de euro is dus gedaald.

    Een kleine meerderheid van 55,4% vindt dat de Italiaanse regering meer flexibiliteit moet krijgen ten aanzien van het economische beleid. Opvallend is ook dat 64% van de respondenten ervan overtuigd is dat Italië er vandaag de dag – in economisch opzicht – veel slechter voor zou hebben staan als ze geen onderdeel was van de Europese Unie.

  • “ECB bereid meer Italiaanse obligaties te kopen”

    De ECB zou bereid zijn meer Italiaanse staatsobligaties op te kopen als de uitkomst van het referendum op 4 december voor grote onrust zorgt, zo schrijft Reuters op basis van verschillende bronnen bij de centrale bank. De afgelopen maanden is de rente op staatsleningen van Italië veel harder gestegen dan die van Duitsland, omdat beleggers vrezen dat het mislukken van het referendum meer onzekerheid met zich mee zal brengen over de positie van Italië binnen de Europese Unie en de eurozone.

    De Italiaanse premier Matteo Renzi zal opstappen als het referendum over constitutionele hervormingen op een nee uitdraait. Als dat gebeurt zouden er nieuwe verkiezingen kunnen komen, waar de 5-sterren beweging van Beppe Grillo als winnaar uit zal kunnen komen. Als we de peilingen mogen geloven zal de meerderheid van de Italianen aanstaande zondag tegen het referendum stemmen en zal de 5-sterren beweging bij nieuwe verkiezingen de grootste partij worden.

    Staatsobligaties opkopen

    Om de onrust op de financiële markten te bezweren zou de ECB voor een korte periode van enkele weken meer Italiaanse staatsobligaties kunnen opkopen dan nu het geval is. Maar het is niet mogelijk structurele steun te geven aan Italië, omdat het stimuleringsprogramma van €80 miljard volgens een bepaalde verdeelsleutel werkt.

    De Italiaanse staatsschuld is in verhouding tot andere landen in de Eurozone bijzonder hoog, namelijk meer dan 130% van het bbp. Toen de rente in 2012 een record van 7% bereikte besloot de ECB niet langer toe te kijken. Draghi verkondigde die zomer dat hij alles zou doen om de euro te redden, waardoor de rente weer begon te dalen.

    De rente op een Italiaanse staatslening met een looptijd van 10 jaar steeg de afgelopen dagen tot 2%, het hoogste niveau in een jaar tijd. Vergeleken met het dieptepunt in augustus is de rente zelfs bijna verdubbeld.

    italie-rente-stijging

    Italiaanse rente op 10-jaars lening loopt sterk op (Bron: Bloomberg)

    Mag de ECB dit wel doen?

    Analisten van JP Morgan betwijfelen of de ECB werkelijk zal ingrijpen, zo schrijft Zero Hedge. Het stimuleringsprogramma van €80 miljard per maand is uitsluitend bedoeld om de inflatie aan te jagen en niet om specifiek te interveniëren in bepaalde landen. Daarvoor zou de ECB een ander stimuleringsprogramma moeten inzetten, zoals de Outright Monetary Transactions (OMT). Ook is het niet de taak van de centrale bank om de politieke problemen in lidstaten te verzachten, zeker niet als die problemen door politici zelf veroorzaakt zijn.

    Het opkopen van meer Italiaanse staatsobligaties dan onder de huidige afspraken zou volgens JP Morgan goedkeuring vereisen van de Raad van Bestuur van de ECB. Het is volgens JP Morgan ondenkbaar dat de ECB tot actie zou overgaan zonder deze goedkeuring en zonder dat dat door de ECB zelf gecommuniceerd wordt. Een officiële verklaring van de centrale bank is tot op heden ook uitgebleven.

  • Italianen kopen massaal goud in Zwitserland

    Italianen die zich zorgen maken over de uitkomst van het referendum rijden naar Zwitserland om goud te kopen, zo bericht het Duitse Wirtschaftswoche. Bij het filiaal van goudhandelaar Pro-Aurum in de Zwitserse stad Lugano staan Italianen in de rij om hun euro’s om te zetten in edelmetaal. Lugano ligt dicht bij de Italiaanse grens en trekt daarom ook veel klanten van over de grens aan.

    “Normaal gesproken komt ongeveer 20% van de klanten uit Italië en 80% uit Zwitserland, maar die verhouding is in de aanloop naar het referendum op 4 december compleet omgekeerd”, zo verklaarde goudhandelaar Robert Hartmann van Pro-Aurum tegenover Wirtschaftswoche. Het kantoor moet meer goudbaren en gouden munten bijbestellen om aan de plotseling toegenomen vraag te kunnen voldoen.

    Goud kopen

    goudstaven-dnb-public

    Het voorbeeld van de Brexit nog ook bij de Italianen nog vers in het geheugen. Ze maken zich zorgen en zetten daarom een deel van hun vermogen om in edelmetalen. Dat doen ze bij voorkeur in Zwitserland, omdat anoniem goud kopen in hun eigen land beperkt is tot €3.000 per keer en omdat de belastingdienst sinds kort meekijkt als je meer dan €5.000 per maand aan contanten opneemt.

    In Zwitserland zijn deze regels minder streng en is het mogelijk om een bedrag tot €10.0000 de grens over te nemen om anoniem goud te kopen. Ook maken veel Italianen van de mogelijkheid gebruik om hun spaargeld weg te sluizen van een Italiaanse naar een Zwitserse bank.

    Referendum

    De Italiaanse premier Renzi heeft gezegd dat hij opstapt als het referendum over de aanpassing van de grondwet mislukt. Die belofte brengt veel onzekerheid met zich mee, want in de peilingen ligt de 5-sterren beweging van Beppe Grillo op voorsprong. Deze politieke partij verzet zich tegen de Europese Unie en pleit voor meer onafhankelijkheid voor Italië. Dat brengt onzekerheid met zich mee voor de banken en voor de positie van Italië binnen de EU.

    Volgens de Financial Times kunnen er wel acht verschillende banken in Italië in de problemen komen als de regering valt en er nieuwe verkiezingen uitgeschreven moeten worden. Italiaanse banken hebben door hun grote blootstelling aan slechte leningen dit jaar al meer dan de helft van hun waarde verloren. Monte Dei Paschi di Siena, de derde grootste bank van het land, zag in een jaar tijd 14% van alle spaartegoeden verdwijnen. Deze bank staat voor de uitdaging om voor het einde van het jaar €5 miljard aan nieuw kapitaal op te halen.

    hollandgold-logo

    Deze bijdrage wordt u aangeboden door Hollandgold, uw adres voor de aankoop van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over goud kopen? Neem dan contact op via [email protected] of bel 088-4688400. 

  • Sorosleaks: De geheime agenda van George Soros onthuld

    Miljardair George Soros heeft grote bedragen geïnvesteerd om de beeldvorming rondom Oekraine te beïnvloeden, zo blijkt uit geheime documenten die dit weekend door hackers werden vrijgegeven. De Sorosleaks onthullen hoe de miljardair met geld strooide om de ‘Ja’ campagne van het Oekraïne referendum in Nederland te ondersteunen, de berichtgeving over de staatsgreep te manipuleren en om Rusland in een kwaad daglicht te stellen.

    soros_indexIn een drie pagina’s tellend document staat beschreven hoe Soros via de reguliere media en de alternatieve media meer positieve geluiden naar buiten wil brengen over de staatsgreep in Oekraïne. Daarin worden onder andere de Guardian, de Huffington Post, Street Press en Eurozine genoemd als ‘key influencers’ voor de doelgroep die Soros probeert te bereiken. Ook stelde de miljardair geld beschikbaar om artikelen van journalisten uit Oekraïne te vertalen, met als doel de weerstand in Europa ten aanzien van het associatieverdrag te verkleinen.

    sorosleaks-media

    De geheime agenda van George Soros: Plan van aanpak om de media te bespelen

    Oekraine referendum

    Uit andere gelekte documenten komt naar voren dat Soros in totaal €700.000 beschikbaar heeft gesteld om de publieke opinie in Nederland ten aanzien van het associatieverdrag met Oekraine te manipuleren. Via de Open Society Foundation (OSF) van George Soros werd er €300.000 beschikbaar gesteld om de ‘Ja’ campagne te steunen, terwijl er €400.000 aan budget werd vrijgemaakt om vanuit Oekraïne positieve berichten naar buiten te brengen over het associatieverdrag.

    Het wordt nog erger, want de gelekte documenten beschrijven tot in detail hoe de publieke opinie bespeeld moest worden. Door in te spelen op de emoties (“We moeten Oekraïne niet in de steek laten”) en door een gevoel van culturele verbondenheid te scheppen zouden twijfelaars over de streep gehaald kunnen worden om toch voor het associatieverdrag te stemmen.

    Om het gevoel van medeleven en verbondenheid te versterken zouden er Oekraïense kinderen in beeld gebracht moeten worden die eruit zien als Nederlandse kinderen (blond haar, sproetjes, enzovoort). Volgens het draaiboek van Soros zouden deze kinderen in het Nederlands liedjes zingen om empathie op te wekken bij de Nederlandse bevolking.

    Waarschijnlijk zullen er de komende dagen meer onthullingen over George Soros en zijn agenda naar buiten komen. Welke Nederlandse media zouden geld gekregen hebben van de Open Society Foundation van Soros?

    nl13

    nl14

    nl15

  • Goudprijs schiet 10% omhoog door Brexit

    De goudprijs is in de nacht van donderdag op vrijdag met tien procent gestegen naar meer dan €39.000 per kilogram en €1.213 per troy ounce. Dat is de hoogste koers in euro’s in meer dan drie jaar tijd. Het Britse pond zakte met ruim 10% naar het laagste niveau in dertig jaar tijd. De goudprijs in deze valuta schoot daardoor meer dan 17% omhoog naar £995 per troy ounce, het hoogste niveau sinds het voorjaar van 2013.

    goudprijs-brexit

    Goudprijs stijgt 10% na Brexit (Bron: Goudstandaard)

    Brexit

    Tot donderdagavond wezen de voorspellingen nog op een kleine meerderheid voor het kamp dat in de EU wil blijven, maar gedurende de nacht keerden de verhouding alsnog om richting het Brexit kamp. Nu meer dan 90% van de stemmen geteld is staat de stand op 52% voor en 48% tegen een vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. Deze verschuiving komt ook voor veel bookmakers als een verrassing, zij hadden de kans op een Brexit ingeschat op minder dan één op vijf.

    Britse pond naar laagste niveau sinds 1985

    Het Britse pond ging hard onderuit toen duidelijk werd dat het Brexit kamp ging winnen. De munt zakte met meer dan 11% naar $1,3229, het laagste niveau ten opzichte van de Amerikaanse dollar sinds 1985. De daling was procentueel nog groter dan in 1992, toen de munt in één dag 4,1% onderuit ging. Donderdag steeg het Britse pond zelfs nog even naar $1,50.

    Ook kreeg de euro een klap te verwerken, op de valutamarkt dook de waarde van de Europese munteenheid met 3,8% omlaag en staat op het moment van schrijven op $1,10.

    intraday-britse-pond

    Grootste intraday beweging Britse pond in lange tijd (Grafiek via @Schuldensuehner)

    Aandelenmarkten diep rood

    De beurzen in Azië lieten op vrijdagochtend grote verliezen zien. In Japan daalde de Nikkei index met 8,2%, de grootste daling in vijf jaar tijd. De lijst van dalers werd aangevoerd door exporterende bedrijven. In Hong Kong sloot de beurs 4,7% lager, met de grootste daling voor banken als HSBC en Standard Chartered. De aandelen van deze Britse banken verloren meer dan 9% van hun waarde.

    In China viel de schade mee, want de Shanghai index daalde met slechts 1,2%. Dat de beurs daar minder hard onderuit ging komt vooral door het feit dat hun aandelenmarkt slechts zeer beperkt toegankelijk is voor buitenlandse beleggers.

    De futures voor de AEX index wijzen op een openingskoers van 404 punten, dat is 10% lager dan de slotkoers van donderdag. De futures voor Europese bankaandelen staan zelfs 16% lager.

    Handelaren verrast

    Veel handelaren zijn compleet verrast door de uitslag van het referendum. “Ik heb nooit eerder zoiets gezien”, zo verklaarde een valutahandelaar van Oanda Asia Pacific tegenover de Wall Street Journal. Hoewel de meeste beleggers de mogelijkheid van een Brexit open hielden, hadden zij zich de afgelopen dagen al meer gepositioneerd richting een uitslag dat het Verenigd Koninkrijk in de EU zou blijven. In de aanloop naar het referendum daalde de goudprijs en gingen de aandelenkoersen nog omhoog.

    “Beleggers verliezen hun houvast nu ze zien dat het Verenigd Koninkrijk uit de EU stapt. Dit kan grote gevolgen hebben, mogelijk dat ook andere landen uit de Europese Unie willen stappen”, zo verklaarde Menno Brandsma van Hollandgold tegenover Marketupdate.

    Beleggers vluchten niet alleen richting edelmetalen, maar ook richting staatsobligaties en de Japanse yen. Voor het eerst sinds november 2013 zakte de wisselkoers onder de 100 yen per dollar. De rente op Duitse staatsobligaties met een looptijd van tien jaar zakte verder weg naar een nieuw dieptepunt van -0,15%.

    Hogere premies op goud en zilver

    Leveranciers van fysiek edelmetaal houden rekening met hogere premies op fysiek goud en zilver. Men verwacht een stormloop op gouden en zilveren munten, waardoor tekorten kunnen ontstaan. Om het risico van hogere inkoopprijzen af te dekken kunnen zij de premies verhogen.

    De markt van fysiek edelmetaal is zeer krap, zo zagen we de levertijden voor goudbaren tijdens de Europese schuldencrisis oplopen naar enkele maanden. Vorig jaar zorgde de prijsdaling van zilver al voor een acuut tekort aan beleggingsmunten.

  • Wat als Groot-Brittannië voor een Brexit stemt?

    Welke gevolgen heeft een vertrek van Groot-Brittannië uit de Europese Unie? En wat zijn de vervolgstappen als men vandaag via het referendum inderdaad voor een Brexit stemt? Dat zijn vragen die de financiële markten zich al weken mee bezighouden, maar waar eigenlijk niemand een helder antwoord op kan geven. Dit stuk is gebaseerd op een artikel dat eerder verscheen op de website van de Europese denktank Bruegel.

    Brexit? Artikel 50

    Stemt de Britse bevolking voor een vertrek uit de EU, dan moet de Britse regering dat eerst voorleggen aan het parlement. Zij zullen dan stemmen over Artikel 50 uit het Verdrag van Lissabon, het artikel waarin de procedure beschreven wordt voor het verlaten van de Europese Unie.

    Stemt het Britse parlement in met een vertrek uit de EU, dan dient de Britse regering pas een verzoek bij de Europese Unie in om zich terug te trekken. Daarna volgen onderhandelingen over de voorwaarden waaronder Groot-Brittannië mag vertrekken en waaronder men in de toekomst zal samenwerken. Deze onderhandelingen mogen twee jaar duren.

    Wordt er binnen die termijn een overeenkomst bereikt, dan kan Groot-Brittannië eerder vertrekken. Lukt het beide partijen niet overeenstemming te bereiken over de voorwaarden, dan kunnen ze deze periode verlengen. De Europese regels blijven gedurende deze periode overigens van kracht.

    Brexit-flowchart-v2

    Wat gebeurt er na het referendum als men voor een Brexit stemt? (Via Bruegel)

    Geen miljarden naar Europa

    Het Verenigd Koninkrijk levert na Duitsland, Frankrijk en Italië de vierde grootste bijdrage aan de EU. In 2014 leverde het land netto een bijdrage van £13 miljard van het totale EU budget van £118,9 miljard. Dat is omgerekend een half procent van het bbp van Groot-Brittannië. Van dat bedrag krijgt het land overigens ongeveer £4 miljard weer terug via Europese subsidies, voornamelijk voor de landbouwsector.

    Stapt het land uit de Europese Unie, dan houdt het land daar een directe besparing van een paar miljard per jaar aan over. Of dat genoeg is om de indirecte kosten van het verlies van EU lidmaatschap de lange termijn op te vangen, dat is nog de vraag…

    Handelsverdragen

    De grootste aderlating voor het Verenigd Koninkrijk is dat ze met heel veel landen opnieuw moet onderhandelen, want de handelsverdragen die het land via de EU heeft met 52 verschillende landen zullen dan niet meer van toepassing zijn. Ook profiteert het land dan niet meer van de handelsverdragen die in de toekomst kunnen voortkomen uit de onderhandelingen die de EU nog voert met 72 verschillende landen. Vertrekt het Verenigd Koninkrijk uit de EU, dan moet ze zelf de onderhandelingen gaan voeren met de EU en met 124 andere landen (Huettl en Merler, 2016). En die onderhandelingen kunnen soms erg lang duren, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Gemiddeld duurt het 28 maanden tussen het begin van de onderhandelingen en het ondertekenen van een handelsverdrag (Moser en Rose, 2012). De EU is momenteel bezig met een belangrijk en omstreden handelsverdrag met de Verenigde Staten, onderhandelingen die al in 2013 begonnen zijn. Gesprekken die zijn opgestart met Canada (2009), Japan (2012) en India (2007) lopen nog steeds. Voor het Britse bedrijfsleven kan het vertrek uit de Europese Unie dus grote gevolgen hebben.

    EU burgerschap

    De Britse bevolking is na een vertrek uit de Europese Unie ook geen EU-burger meer. Dat is een bepaalde status die ook via verschillende Europese verdragen is vastgelegd. Welke rechten burgers hier precies aan kunnen ontlenen weten we niet, maar dat zou het voor Britten lastiger kunnen maken toegang te krijgen tot publieke instellingen in EU landen. Welke rechten EU-burgers krijgen in het Verenigd Koninkrijk en Britse staatsburgers in de Europese Unie, dat zijn onderwerpen die aan de onderhandelingstafel besproken worden bij een Brexit.

    brexit

    Welke gevolgen heeft een Brexit?