Marketupdate

Tag: roebel

  • Rusland en China tekenen overeenkomst om dollar te omzeilen

    De minister van Financiën van Rusland en de gouverneur van de Chinese centrale bank hebben vorige maand een overeenkomst gesloten om over te stappen naar handel in eigen valuta. De twee landen hebben afgesproken om het betalingsverkeer tussen beide landen moet niet langer in dollars, maar in roebels en yuan te verrekenen. Dat maakte de Russische financiële krant Izvestia afgelopen vrijdag bekend, die zich baseert op een brief van het ministerie van Financiën in Rusland.

    In de brief staat dat beide landen in nationale valuta willen handelen om hun economische zekerheid te versterken. Ook staat erin dat er al wordt gewerkt aan nieuwe betaalsystemen die dat mogelijk moeten maken. Anatoly Aksakov, voorzitter van een Russisch comité voor financiële markten, zei tegenover de krant Izvestia dat men denkt aan een systeem dat vergelijkbaar is met het internationale SWIFT betaalsysteem.

    Aksakov voegde eraan toe dat de twee landen hun kapitaalmarkten verder moeten ontwikkelen, zodat fluctuaties in de wisselkoers tussen de roebel en de yuan opgevangen kunnen worden. Hij verwacht dat daarmee het percentage betalingen in roebels aan China van 10% naar 50% kan toenemen. De Russische VTB Bank en de Trade Bank of China zouden een prominente rol moeten krijgen in de ontwikkeling van een nieuw betaalsysteem, zo schrijft Izvestia.

    Rusland wil afhankelijkheid dollar verkleinen

    De afgelopen jaren heeft Rusland steeds meer stappen gezet om minder afhankelijk te worden van de dollar. De Amerikaanse valuta is nog steeds het belangrijkste internationale betaalmiddel, maar Rusland hekelt de manier waarop de Verenigde Staten met die positie omgaan. De Russische president Poetin zei vorige maand dat de rol van de dollar moet worden herzien, omdat het steeds meer als politiek drukmiddel wordt ingezet. Met sancties tegen Russische banken en bedrijven wordt het internationale betalingsverkeer gehinderd.

    De centrale bank van Rusland heeft de afgelopen jaren ook al maatregelen genomen. Zo heeft ze vorig jaar haar dollarreserves flink afgebouwd ten gunste van reserves in euro’s en yuan. Ook koopt de centrale banken steeds meer goud bij als bescherming tegen de dollar. Naast China probeert Rusland ook met bondgenoten als Iran en Turkije handel in de eigen valuta te promoten. Ook deze landen zien de dollar steeds meer als een probleem en zoeken daarom naar alternatieven.

    Dit artikel verscheen eerder op Holland Gold




  • China en Rusland willen in eigen valuta handelen

    China en Rusland willen in eigen valuta handelen

    China en Rusland willen vaker hun eigen valuta gebruiken in het internationale handelsverkeer. Naar verwachting zullen de twee landen een overeenkomst tekenen om handel tussen beide landen voortaan in Chinese yuan en Russische roebels af te rekenen. Bedrijven kunnen zelf kiezen welke valuta ze willen gebruiken en via welk betaalsysteem de transactie zal verlopen.

    Het handelsvolume tussen beide landen is vorig jaar met 27% gestegen naar een record van $107 miljard. Deze transacties moeten in de toekomst niet meer in dollars, maar in de nationale valuta van beide landen worden afgerekend. Op die manier proberen China en Rusland minder afhankelijk te worden van het Amerikaanse banksysteem, dat betalingen in dollars verwerkt. In de overeenkomst staat dat beide landen het gebruik van de eigen valuta actief zullen promoten, zowel voor internationale handel als voor investeringen. Ook willen de twee landen hun betaalsystemen beter op elkaar afstemmen, zodat transacties sneller uitgevoerd kunnen worden.

    ‘Rol van de dollar moet worden herzien’

    Het plan om meer internationale handel in andere valuta dan de dollar ar te rekenen is niet nieuw. Wel zien we dat China en Rusland steeds meer haast maken met de overstap naar handel in roebels en yuan. Beide landen worden immers geconfronteerd met een vijandige houding van de Verenigde Staten, dat met sancties en importheffingen haar wil probeert op te leggen aan andere landen. Zo lang beide landen dollars gebruiken in het internationale betalingsverkeer blijven ze kwetsbaar voor nieuwe sancties.

    De Russische president Poetin zei vandaag in zijn toespraak voor het St. Petersburg Economic Forum dat de rol van de dollar moet worden herzien. In het bijzijn van de Chinese president Xi Jinping zei hij dat de dollar steeds vaker als politiek drukmiddel wordt gebruikt. Daarmee ondermijnen de Verenigde Staten de voordelige positie die ze kregen met het Bretton Woods systeem, aldus de Russische president.

    “Veranderingen in de wereldeconomie vragen om aanpassingen van internationale financiële organisaties en een heroverweging van de rol van de dollar, dat een pressiemiddel werkt op de rest van de wereld.”

    Eind vorig jaar zei de Russische minister van Economische Ontwikkeling dat Rusland moet overstappen op de euro voor handel met Europese landen. Hij merkte op dat veel internationale betalingen nog steeds in dollars worden afgerekend, terwijl dat ook met de euro zou kunnen. Vorig jaar heeft de Russische centrale bank ook al dollarreserves omgewisseld voor euro’s en yuan.

    Lees ook:

    Dit artikel verscheen eerder bij Holland Gold

  • Russische aandelenmarkt onderuit door nieuwe sancties

    De Russische aandelenmarkt ging maandag met bijna 9% onderuit, nadat de Verenigde Staten vrijdag nieuwe sancties hadden aangekondigd tegen verschillen personen en bedrijven in Rusland. Ook de veroordeling van president Trump over de Russische steun aan Syrië zorgde voor onzekerheid, want de belangrijkste beursindex in Rusland liet de grootste daling in vier jaar zien.

    Ook de roebel werd geraakt door de sancties, want de munt verloor in één dag 2,5% van haar waarde ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Op het moment van schrijven krijg je ongeveer 60 roebels voor een dollar, de laagste wisselkoers sinds november 2017. Intraday stond de munt zelfs even meer dan 4% lager, de grootste daling sinds 2016.

    Nieuwe sancties tegen Rusland

    De nieuwe sancties die de Amerikaanse regering vorige week oplegde zijn gericht tegen zeven Russische zakenmensen en 12 bedrijven waar ze leiding aan geven of een aandeel in hebben. Op deze lijst staan energiebedrijven, aluminiumproducenten en bedrijven die auto’s en machines produceren.

    Van deze twaalf bedrijven werd aluminiumproducent Rusal het hardst getroffen, want dit bedrijf verloor op de beurs in één dag ongeveer een kwart van haar waarde. Dit bedrijf was in 2016 met ruim 70.000 werknemers en een productie van 3,74 miljoen ton aluminium het tweede grootste bedrijf in de aluminiumsector ter wereld. Ter vergelijking, het Amerikaanse Alcoa produceerde in datzelfde jaar 2,6 miljoen ton aluminium.

    Oplopende spanningen

    Op twitter haalde de Amerikaanse president Trump hard uit naar Rusland en Iran, omdat zij de Syrische regering onder leiding van Assad blijven steunen. Deze uitspraken zijn opvallend, omdat Trump tot op heden vooral geprobeerd heeft de relatie met Rusland te verbeteren.

    De Russische premier Dmitry Medvedev noemde de nieuwe Amerikaanse sancties onwettig in illegaal en liet weten dat Rusland het recht heeft om vergeldingsmaatregelen te nemen. Volgens hem gebruikt de Amerikaanse regering politieke instrumenten om haar eigen commerciële belangen te dienen.

    Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

  • Analyse: Laat Trump het dollarsysteem vastlopen?

    Als het aan de Amerikaanse president Trump ligt komt er een einde aan het structurele tekort op de handelsbalans van de Verenigde Staten. De grootste economie ter wereld moet weer meer producten zelf gaan produceren en minder goederen importeren. Dat klinkt als een goed plan, maar wat de nieuwe regering in Washington misschien niet beseft is dat het verkleinen van het handelstekort verstrekkende gevolgen kan hebben voor het wereldwijde dollarsysteem.

    Het herstellen van de handelsbalans heeft namelijk ook consequenties voor de rol van de dollar als wereldreservemunt, een probleem dat economen kennen als het Triffin dilemma. Maar wat is dit precies? In dit artikel brengen we een korte samenvatting van de ontwikkelingen van de afgelopen honderd jaar en van de mogelijke transitie richting een nieuwe monetaire wereldorde.

    Goudstandaard

    In het verleden hanteerden de Verenigde Staten en haar handelspartners in Europa een goudstandaard, wat betekent dat de waarde van het geld gekoppeld was aan de goudvoorraad. Binnen dit systeem was het voor overheden simpelweg niet mogelijk jarenlang een structureel tekort op de begroting te hebben.

    Onder de goudstandaard hadden de Verenigde Staten jaarlijks gemiddeld een begrotingsoverschot van 0,4% van het bruto binnenlands product. Na het loslaten van de goudkoppeling in 1971 werd dat overschot opeens een tekort van gemiddeld 2,7% per jaar. Door de koppeling van de dollar aan goud was er dus bijna geen inflatie, dat kwam pas na het gebruik van ongedekt papiergeld.

    2000px-US_Historical_Inflation_Ancient.svg

    Sinds het loslaten van de goudstandaard is er geen deflatie meer geweest (Bron: Wikipedia)

    Inflatie

    In 1913 beweerde econoom John Maynard Keynes dat ook staatsobligaties prima als monetaire reserve konden dienen naast het goud. Daarin werd hij gesteund door veel politici, want die zagen hiermee een kans om structureel meer geld uit te geven dan er binnen kwam via belastingen. Tijdens de conferentie van Genua in 1922 wisten Britse experts de wereld ervan te overtuigen dat centrale banken elkaar ook met valutareserves konden betalen, waarmee een einde kwam aan de traditionele goudstandaard die al bestond sinds 1440.

    De Franse econoom Jacques Rueff waarschuwde al in 1932 voor de gevaren van het gebruik van valutareserves naast goud. De valutareserves zijn gebaseerd op het onderpand van goud, maar als deze valutareserves zelf ook als onderpand mogen dienen krijg je volgens hem in feite een verdubbeling van de reserves. Het zou een land als de Verenigde Staten in staat stellen om zowel in eigen land als in het buitenland goederen te kopen, wat uiteindelijk onvermijdelijk tot inflatie zou leiden.

    Door deze geldcreatie zouden de prijzen van producten die in eigen land geproduceerd worden sterk stijgen, waardoor binnenlandse productie niet meer concurrerend blijft. Het gevolg daarvan is dat het land dat de reservemunt uitgeeft uiteindelijk verandert van crediteur naar debiteur. Zoals Rueff voorspelde sloeg het handelsoverschot van de Verenigde Staten na verloop van tijd om in een handelstekort.

    Dat tekort was in de jaren zestig zo groot geworden dat landen begonnen te twijfelen aan de inwisselbaarheid van goud tegen de prijs van $35 per troy ounce. Europese landen wisselden hun dollars in voor goud, totdat Nixon in 1971 het goudloket sloot. Sindsdien wordt de ongedekte dollar gebruikt als internationale reserve. Het anker was definitief losgelaten, waarmee een nieuw tijdperk van zeer hoge inflatie aanbrak. De Verenigde Staten profiteerde optimaal van haar luxepositie, zoals de volgende grafiek laat zien. Sinds 1971 heeft het land vrijwel ieder jaar aanzienlijk boven haar stand geleefd.

    united-states-balance-of-trade

    Handelsbalans Verenigde Staten werd permanent uit het lood geslagen na 1971 (Bron: Trading Economics)

    Triffin dilemma

    De Belgisch-Amerikaanse econoom Robert Triffin waarschuwde al voor de consequenties van een monetair systeem waarin één land de wereldreservemunt uitgeeft. Dat land heeft de plicht om de wereld van dollars te voorzien, maar kan dat alleen doen door structureel meer goederen te importeren dan te exporteren. Zou de VS haar handelsbalans weer in evenwicht willen brengen, dan knijpt ze de aanvoer van dollars af die de rest van de wereld juist nodig heeft om te kunnen handelen.

    Een permanent handelstekort lijkt gunstig voor de Verenigde Staten, want het betekent dat ze ver boven haar stand kan leven. Maar tegelijkertijd brengt het ook problemen met zich mee, die de laatste jaren steeds zichtbaarder worden. Doordat het voor Amerikanen zo goedkoop is om spullen te importeren worden er steeds minder goederen in de Verenigde Staten zelf geproduceerd. De productie verplaatst zich naar andere landen en daarmee ook de werkgelegenheid. Sinds 1955 zijn de productiekosten in Duitsland verdrievoudigd, terwijl die in de Verenigde Staten zes keer zo hoog zijn geworden. Dit is één van de thema’s waar Trump zijn overwinning aan te danken heeft.

    Dollartekort

    Wil Trump de handelsbalans herstellen, bijvoorbeeld met hoge importheffingen of belastingvoordelen, dan heeft dat verstrekkende gevolgen voor het dollarsysteem zoals we dat vandaag de dag kennen. Weet Trump met zijn beleid het handelstekort naar nul terug te brengen, dan betekent dat ook dat de stroom van dollars naar de rest van de wereld opdroogt.

    Dat heeft grote gevolgen voor de ruim $3 biljoen aan leningen in dollars die verstrekt zijn aan bedrijven in opkomende markten. Hoe moeten zij deze leningen terugbetalen als het aanbod van dollars kleiner wordt?

    Multipolaire wereld

    Met het ‘America First’ beleid versnelt Trump de transitie van het huidige dollarsysteem naar een nieuwe monetaire wereldorde. Landen als China en Rusland zijn al enige tijd aan het voorsorteren op een nieuw monetair systeem waarin de dollar niet meer centraal staat. Europa is sinds de invoering van de euro in 2002 al minder afhankelijk geworden van de dollar. Sterker nog, de euro wordt steeds belangrijker nu andere landen buiten Europa bereid zijn olie in euro’s af te rekenen of zelfs in euro’s te lenen.

    Na de Tweede Wereldoorlog lag de keuze voor de Amerikaanse dollar als wereldreservemunt voor de hand, omdat de Verenigde Staten in economisch opzicht ver boven alle landen uitstak. Europa lag na de oorlog in puin, terwijl de wereld ten oosten van Duitsland in zichzelf keerde onder het communisme. Zuid-Amerika en Afrika waren veel minder ver ontwikkeld en speelden nauwelijks een rol van betekenis voor het internationale monetaire systeem.

    Anno 2017 is de wereld compleet veranderd. Europa is zowel in economisch als monetair opzicht een sterk blok geworden, terwijl landen als China en Rusland zich ontwikkelen tot nieuwe economische grootmachten die steeds meer met elkaar handelen. Met de verschuiving van het economische zwaartepunt richting het Oosten is de Amerikaanse dollar als wereldmunt geen vanzelfsprekende keuze meer. Sterker nog, landen als China en Rusland verkleinen hun dollarreserves en blijven op grote schaal goud kopen.

    Kiezen de Verenigde Staten onder leiding van Trump voor een protectionistisch en in zichzelf gekeerd economisch beleid, dan kan dat voor de rest van de wereld de aanzet geven om dollarreserves terug te sturen naar de Verenigde Staten en voortaan in eigen valuta zoals de euro, yuan en de roebel te handelen. En in plaats van ongelimiteerd reserves in dollars aan te houden zullen landen na meer dan honderd jaar weer terugkeren naar de ultieme waardereserve: goud!

    gs-logo-breed

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Iran en Rusland willen in eigen valuta handelen

    Rusland en Iran willen het gebruik van hun eigen valuta in de onderlinge handel promoten door de Russische roebel en de Iraanse rial direct verwisselbaar te maken. Dat verklaarde Andrey Melnikov, woordvoerder van de Russische centrale bank, onlangs tegenover Sputnik. Moskou en Teheran willen meer samenwerking op economisch gebied en dat betekent dat er meer in de eigen valuta gehandeld moet worden.

    Als de twee valuta rechtstreeks verhandelbaar worden hoeft er geen vertaalslag meer plaats te vinden in de Amerikaanse dollar. Dat maakt het veel goedkoper en veel aantrekkelijker voor bedrijven in Iran en Rusland om de onderlinge handel in hun eigen munteenheid af te rekenen. Volgens Melnikov zijn de centrale banken van beide landen al begonnen met de uitwerking van een nieuw valutapaar. Een jaar geleden zei de Russische minister van Handel en Industrie dat de onderlinge handel tussen beide landen in vijf jaar zal toenemen tot $5 miljard.

    Lees ook:

    iran-rial

  • Russische roebel naar nieuw dieptepunt

    De economie van Rusland is erg afhankelijk van de export van grondstoffen als olie en gas. Dat blijkt ook als we de waardedaling van de roebel afzetten tegen de olieprijs. In twee jaar tijd daalde de prijs van een vat Brent olie van $110 naar minder dan $30, maar tegelijkertijd is de waarde van de roebel meer dan gehalveerd.

    Was de prijs van een Amerikaanse dollar in januari 2014 nog 35 roebels, nu kost dezelfde dollar meer dan 80 roebels. Dat betekent dat het voor de bevolking van Rusland nu meer dan twee keer zo duur is om geïmporteerde goederen aan te schaffen die in Amerikaanse dollars betaald worden.

    Inflatie

    Omdat veel consumentengoederen uit het buitenland komen is de inflatie sterk gestegen. De centrale bank zou de rente kunnen verlagen om de economie te stimuleren, maar dan kan de toch al hoge inflatie nog verder uit de hand lopen. Begin 2015 heeft de centrale bank de rente nog flink verlaagd, maar de waardedaling van de munt maakte een verdere rentedaling zo goed als onmogelijk.

    De waardedaling van de roebel is overigens niet alleen maar slecht voor Rusland. Voor de olie-industrie en de mijnbouwsector dempt de zwakke munt de verliezen, omdat hun eindproduct in relatief sterke dollars verkocht wordt en de loonkosten met goedkope roebels betaald kunnen worden.

    ruble-oilprice-down

    Olieprijs daalt en de roebel daalt mee (h/t: Holger Zschaepitz)

  • De rente in Rusland gaat niet verder omlaag

    De Russische centrale bank heeft besloten de rente ongewijzigd te laten op 11 procent. Dit besluit kwam voort uit de laatste vergadering. Het opvallende is dat dit de eerste keer is dit jaar dat de bestuurders geen verlaging doorvoeren.

    De eerdere verlagingen van de rente volgde op een enorme rentestap in december. De rente werd toen verhoogd van 6,5 procent naar 17 procent om de daling van de roebel halt toe te roepen. Sinds deze rentestap heeft de centrale bank de rente weer in kleine stapje verlaagd. De hoge rente remt de economie sterk af doordat het voor bedrijven duur is om te lenen. Daardoor investeren zij minder dan normaal. Afgelopen week kwam de roebel weer flink onder druk te staan. Dit is ook de voornaamste reden van de Russische centrale bank om de rente niet nog een keer te verlagen maar op het huidige niveau te houden

    Door de zwakke roebel zijn de prijzen van importproducten zeer hoog. Dit drukt sterk op de koopkracht van de Russische bevolking. De zwakke roebel is het gevolg van de westerse sancties die zijn opgelegd na het conflict met Oekraïne. Daarnaast staan de olie prijzen ook flink onder druk. Dit heeft ook zware invloeden op de Russische economie, aangezien zij veel olie verkopen aan andere landen.

  • Rusland steunt roebel met kapitaalcontroles

    De Russische overheid heeft een nieuwe manier gevonden om de roebel te ondersteunen, zo meldt de BBC. Ze heeft een aantal grote Russische bedrijven, waaronder Gazprom en Rosneft, opdracht gegeven reserves in buitenlandse valuta terug te brengen tot het niveau van oktober en dat niveau tenminste tot maart volgend jaar aan te houden. De roebel steeg donderdag met 1% naar een wisselkoers van 55 roebels per dollar. Vorige week moest men nog 70 roebels neerleggen voor elke dollar. Volgens econoom Sergei Guriev, die Rusland ontvluchtte nadat hij kritiek had geuit op het Kremlin, zullen binnenkort ook Russische banken onderworpen worden aan deze vorm van kapitaalcontrole.

    Afwaardering dreigt

    De daling van de olieprijs en de sancties tegen Rusland hebben hun weerslag op de Russische economie, die sterk afhankelijk is van de export van olie en gas. Dat was voor kredietbeoordelaar S&P reden om Rusland te waarschuwen voor een afwaardering. Als die afwaardering er komt heeft het schuldpapier van de Russische overheid de ‘junk’ status en zal het voor Rusland nog moeilijker worden kapitaal aan te trekken. Gelukkig heeft het land een vrij lage publieke schuldquote ter hoogte van 13% van het BBP. Vorige week wist de Russische centrale bank de waardedaling van de munt af te remmen met een renteverhoging. De centrale bank bracht de rente naar 17%, waardoor het minder aantrekkelijk werd short te gaan op de roebel. De maatregelen lijken effect te hebben, want de waarde van de Russische valuta herstelde deze week van 75 naar 50 roebels per dollar.

    usd-rub

    Russische roebel herstelt weer

  • Wanneer rekent Rusland af met de dollar?

    Met de daling van de olieprijs en de Russische inval in de Krim is een interessant geopolitiek schouwspel begonnen. In de reguliere media worden vooral de problemen in Rusland genoemd, zoals de vlucht van kapitaal uit het land en de dalende opbrengsten uit olie en gas. Gisteren besloot de centrale bank van Rusland de rente zelfs te verhogen tot 17% in een poging de roebel te redden. Het land zou aan de vooravond staan van een grote crisis. Maar is Rusland werkelijk zo kwetsbaar en weerloos als de berichtgeving in de media suggereert? Laten we een aantal fundamenten van de economie onder de loep nemen.

    Rusland heeft al sinds 1998 een structureel overschot op de handelsbalans, wat betekent dat het land meer goederen exporteert dan importeert. Ook produceert het land meer dan genoeg olie en gas om naast zichzelf ook tal van landen in Europa en Azië van energie te voorzien. Dat is een machtspositie die zeker niet onderschat mag worden door het Westen. Uit dit rapport van Clingendael Energy blijkt dat Europa in 2013 voor gemiddeld 30% van haar totale behoefte aan aardgas afhankelijk is van Rusland. Ook heeft Rusland een sterke bondgenoot aan China, een grote afzetmarkt voor energie en grondstoffen en een potentiële leverancier van technologie en machines die momenteel vooral door bedrijven uit Europa geleverd worden. Financieel gezien kan Rusland het ook nog wel even volhouden, want het land beschikt over een valutareserve van $373 miljard en een goudvoorraad van 1.168,7 ton. De goudreserve is bij de actuele goudprijs al meer dan $45 miljard waard.

    Van valuta naar goud als reserve

    De Russische centrale bank heeft dit jaar bijna $100 miljard aan valutareserves geliquideerd, terwijl de goudvoorraad van het land met meer dan 100 ton is toegenomen. Dat terwijl de dollar momenteel relatief hoog en de goudprijs relatief laag staat. Rusland kan op dit moment dus relatief veel goud kopen voor haar dollars. Als we de cijfers van de Russische centrale bank op een rij zetten komen we uit op de volgende grafieken. Merk op dat de Russische centrale bank de goudvoorraad iedere maand waardeert naar de marktprijs. Daardoor lijken de aankopen van goud door de centrale bank minder groot dan ze zijn. De verkoop van dollars door Rusland wordt uitgelegd als een poging om de roebel te ondersteunen, maar we hebben eerder op Marketupdate al aangegeven dat het niet de bedoeling van Rusland is om stelselmatig de roebel te ondersteunen met de verkoop van valutareserves. In plaats daarvan laat de centrale bank de wisselkoers van de munt over aan de markt. Het lijkt er meer op dat Rusland en de Verenigde Staten in een valutaoorlog verzeild zijn geraakt. Rusland doet haar dollarreserves van de hand en geeft daarmee aan niet langer de Amerikaanse schulden te willen financieren. Tegelijkertijd voegt het land meer goud aan haar reserves toe.

    valuta-goudreserve-rusland-percentage

    Valutareserve versus goudreserve Rusland sinds 1994

    valuta-goudreserve-rusland-dollars

    Rusland verkocht dit jaar $100 miljard aan valutareserves

    Euro

    De transitie van dollars naar fysiek goud als reserve werd al eerder ingezet, namelijk door de Europese landen die besloten een gemeenschappelijke munt te introduceren. Het fundament voor deze nieuwe valuta zou niet primair bestaan uit de valutareserves van andere landen, maar uit de grote fysieke goudvoorraden van de deelnemende landen. Sinds de introductie van de euro hebben de deelnemende landen nog veel goud verkocht, maar van 2000 tot 2014 verdubbelde het aandeel goud in de totale reserves van het Eurosysteem van 30 naar ongeveer 60 procent. De volgende grafiek die we met hulp van @freegolds hebben samengesteld laat de verschuiving van valuta naar fysiek goud goed zien. Europa geeft de aanzet voor een nieuw geldsysteem, waarin goud de rol van de dollar overneemt als reserve. Het is om die reden dat ook centrale banken van opkomende landen een groter deel van hun reserves in goud willen aanhouden. De volgende illustratie laat zien wat er met de samenstelling van de reserves van een centrale bank gebeurt in deze transitie van valuta naar goud als ultieme waardereserve. Landen die een aantal jaar geleden naar verhouding nog niet zoveel goud hadden, zoals China en Rusland, hebben de afgelopen jaren honderden tonnen goud aan hun reserves toegevoegd.

    valuta-goudreserve-eurosysteem-percentage

    Valuta en goudreserve Eurosysteem 

    freegold-revaluation

    De transitie van valuta naar goud op de balans van de centrale bank

    De-dollarisatie

    Ook Rusland is bezig met een transitie van dollars naar fysiek goud als waardereserve. Dit is een langlopende trend die zichtbaar is in de woorden van Russische politici en in de daden van de Russische centrale bank. Zo liet Poetin al in 2010 weten dat dat het 'goed mogelijk is' dat Rusland zich op een dag bij de Eurozone aansluit om op die manier een einde te maken aan de Amerikaanse dollar als wereldreservemunt. Destijds suggereerde hij al dat er een einde moet komen aan "het excessieve monopolie van de dollar als wereldreservemunt". Twee jaar verklaarde Dimitri Medvedev, de toenmalige minister-president van Rusland, tegenover de Franse krant Le Figaro dat zijn land de euro wel ziet zitten als nieuwe wereldmunt. In dat gesprek zei hij dat het gebruik van verschillende valuta in de wereldeconomie meer stabiliteit zou kunnen brengen dan het huidige dollarsysteem. Dit jaar was er opnieuw een hooggeplaatste figuur in Rusland die zich kritisch uitliet over de dollar. Sergei Glaziev, een belangrijke adviseur van Poetin, zei eerder dit jaar in reactie op de Westerse sancties dat hij iedereen zou aanmoedigen dollars te dumpen. Sindsdien heeft Rusland tientallen miljarden aan dollarreserves geliquideerd en heeft Gazprom verschillende keren aangegeven dat ze aardgas in andere valuta dan Amerikaanse dollars wil afrekenen. In de reguliere media wordt Rusland neergezet als de grote verliezer, maar de signalen hoeven wat ons betreft niet veel duidelijker te worden! Met deze informatie in het achterhoofd kijken we vol verwachting uit naar wat de Russische president Poetin morgen zal zeggen tijdens de jaarlijkse persconferentie...

  • Centrale bank Rusland verhoogt rente naar 17%

    De grootste waardedaling van de roebel sinds 1998 was voor de Russische centrale bank reden om de rente met spoed te verhogen van 10,5 naar 17%. In een jaar tijd is de rente met 11,5 procentpunt gestegen, want vorig jaar hanteerde de centrale bank nog een rentetarief van 5,5%.Ook stelt de centrale bank meer liquiditeit aan buitenlandse valuta beschikbaar aan de banken. Konden banken voorheen voor een periode van 28 dagen maximaal $1,5 miljard lenen, nu wordt dat opgeschroefd tot $5 miljard.

    Begin dit jaar kwam een kapitaalvlucht op gang door de Russische inval in de Krim. Buitenlandse investeerders haalden en masse geld weg uit Rusland, waardoor de waarde van de roebel kelderde. De waardedaling van de roebel versnelde toen de olieprijs begon te dalen. Rusland verdient veel geld aan de export van olie en gas en ziet door de dalende prijzen haar inkomsten teruglopen. Of dit de waardedaling van de roebel volledig verklaart durven we niet te zeggen. Volgens Bloomberg is de Russische roebel dit jaar de zwakste van meer dan 170 verschillende valuta.

    'Financiële systeem redden'

    Met een verhoging van de rente naar 17% wordt het voor speculanten minder aantrekkelijk short te gaan op de roebel. De reële rente, dus na correctie voor de inflatie, ligt door de renteverhoging ongeveer op 7 of 8 procent. Wie short wil gaan op de roebel moet dus tenminste dat rendement halen om uit de koste te komen. Ook wordt het aantrekkelijker roebels aan te houden bij een hogere rente, al boezemt de snelheid waarmee de munt afglijdt nog weinig vertrouwen in bij spaarders en beleggers. "Met deze renteverhoging symboliseert de centrale bank dat ze economische groei opgeeft met als doel het financiële systeem overeind te houden", zo verklaarde Ian Hague van vermogensbeheerder Firebird Management tegenover Bloomberg. "Dit was de juiste beslissing, maar het was geen gemakkelijke", zo voegde hij eraan toe. Ook president Poetin heeft zich uitgesproken over het besluit van de centrale bank: "Deze beslissing is erop gericht het risico van een verdere waardedaling en van oplopende inflatie substantieel te beperken". De gouverneur van de Russische centrale bank lichtte het besluit om de rente op te schroeven als volgt toe: "Om de negatieve effecten van een waardedaling van de roebel te beperken hebben we besloten de rente te verhogen. We moeten echt leren om te leven binnen de roebelzone en om te vertrouwen op onze eigen financieringsbronnen".

    russia-interest-rate

    Centrale bank Rusland verhoogt rente naar 17% (Grafiek van Tradingeconomics)

    Waarde Russische roebel keldert

    De waarde van de Russische munt is dit jaar gehalveerd ten opzichte van de dollar. Dat betekent dat goederen die in dollars worden afgerekend twee keer zo duur zijn geworden en dat dollars in Rusland twee keer zoveel koopkracht hebben als een jaar eerder. De halvering van de waarde van de roebel betekent overigens niet per definitie dat de kosten van levensonderhoud voor de gemiddelde Rus verdubbeld zijn. Ongetwijfeld zullen bepaalde importgoederen fors duurder zijn geworden, maar de goederen die in eigen land geproduceerd worden en die in roebels verhandeld worden hoeven niet even sterk in prijs te stijgen. De grootste slachtoffers zijn misschien nog wel Russische huishoudens en bedrijven die een lening hebben afgesloten in een vreemde valuta, zoals in euro's of dollars. Deze leningen waren misschien aantrekkelijk door de lage rente, maar nu de roebel wegzakt explodeert de effectieve schuldenlast.

    usd-rub-wisselkoers

    Roebel halveerde dit jaar in waarde tegenover de dollar (Bron: Yahoo Finance)

  • Rusland verkoopt goud om roebel te steunen?

    Volgens Yahoo Finance verkoopt Rusland zijn goud om de waarde van de roebel te ondersteunen. In het artikel lezen we dat de totale reserves van de Russische centrale bank in één week tijd met $4,3 miljard zijn afgenomen en daaruit concludeert men dat de centrale bank een deel van haar goud verkocht heeft. Yahoo Finance verwijst naar een artikel op een Russische site als bron. Daar wordt de suggestie gewekt dat er goud verkocht is, terwijl de cijfers die genoemd worden dat niet onderbouwen.

    In de week van 28 november tot 5 december daalde de totale reserve van de Russische centrale bank van $420,5 naar $416,2 miljard. Maar verderop in het Russische artikel wordt dit bedrag opeens niet genoemd als zijnde de totale reserve (valuta + goud), maar als de goudreserve. Daar wordt opeens een bedrag van ongeveer $420 miljard geplakt op de goudvoorraad van Rusland. Een simpele rekensom leert dat dat niet klopt.

    Rusland beschikt volgens de laatste cijfers over ongeveer 1.168 ton goud, oftewel 1.168.000 kilogram. Bij een goudprijs van $39.340 per kilogram is al het goud van Rusland dus $45,95 miljard waard. Het getal van ongeveer $420 miljard is de totale reserve van de centrale bank, dus goud + valutareserves. Dat klopt ook, want volgens de laatste cijfers bestaat de totale reserve van Rusland momenteel voor iets meer dan 10% uit goud.

    Russen kopen goud

    De vergissing die de Russische nieuwssite maakte kon door Yahoo Finance makkelijk onderschept worden, als ze even de moeite hadden genomen om zelf de berekeningen te maken. Nu denkt de lezer dat Rusland in één week $4,3 miljard aan goud verkocht heeft, wat bij de huidige goudkoers gelijk staat aan ruim 100 ton goud! Nu kunnen we ons afvragen of deze foutieve interpretatie het gevolg is van onwetendheid of opzet. Dat eerste kunnen wij ons moeilijk voorstellen, want Rusland heeft de laatste jaren vrijwel onafgebroken goud gekocht. Sterker nog, in de laatste twee maanden kocht Rusland zelfs relatief veel goud bij. In oktober voegde de centrale bank nog ongeveer 20 ton aan haar reserves toe en in november kocht de centrale bank opnieuw bijna 19 ton van het gele metaal bij. Deze trend zal ook Yahoo Finance niet zijn ontgaan.

    Tegenstrijdig

    Yahoo Finance neemt aan dat Rusland bereid is goud te verkopen om de roebel te ondersteunen, maar dat lijkt in tegenspraak te zijn met de trend van 2014. De problemen met de roebel spelen al maanden, maar desondanks is Rusland dit jaar de grootste koper van goud. De World Gold Council liet dat onlangs nog zien aan de hand van het volgende taartdiagram.

    central-bank-gold-sales-wgc

    Rusland kocht dit jaar verreweg het meeste goud bij

    Wisselkoersbeleid

    Ook heeft de Russische centrale bank laten weten dat ze niet van plan is de waarde van de roebel structureel te ondersteunen met interventies op de valutamarkt. Dat blijkt ook uit statistieken van de Bank of Russia die een lezer van het Goudstudieforum ons deze week doorstuurde. Op deze pagina publiceert de centrale bank maandelijks hoeveel euro's en dollars ze gekocht of verkocht heeft. Zetten we deze cijfers in een grafiek, dan zien we dat de centrale bank de laatste maanden inderdaad gestopt is met het structureel ondersteunen van de roebel d.m.v. de verkoop van euro's of dollars. Incidenteel verkoopt de centrale bank nog wel wat dollars, maar dat is voornamelijk bedoeld om valutaspeculanten op afstand te houden.

    forex-interventions-bank-of-russia

    Centrale bank Rusland wil wisselkoers roebel overlaten aan de markt (Bron: CBR)

    Blijf kritisch

    Wat we met dit artikel willen zeggen is dat het geen kwaad kan om als lezer de cijfers en bronnen van nieuwssites na te trekken. Doe dat alstublieft ook bij het lezen van artikelen die we op Marketupdate publiceren. Een verkeerde vertaling of foutieve interpretatie van feiten kan tot een conclusie leiden die niet in overeenstemming is met de werkelijkheid. Raadpleeg verschillende bronnen om nieuwsfeiten en gebeurtenissen in de juiste context te kunnen plaatsen.

    Update (14 december 2014):

    Inmiddels heeft Yahoo Finance de fout ook gezien en het artikel gecorrigeerd:

    "Editor's Note: Earlier it was reported that the Central Bank's gold reserves decreased by $4.3 billion, quoting Vesti Finance. However, in actuality, it is international reserves assets that have decreased — not gold. Appropriate changes have been made."