Tag: rogoff

Rogoff: “Verdwijnen contant geld is gunstig voor goud”

Het verdwijnen van contant geld zal een positieve impact hebben op goud. Dat zegt econoom Kenneth Rogoff in een interview met de World Gold Council. Hij verwacht dat de rol van contant geld in de economie steeds kleiner zal worden, waarbij met name de grote bankbiljetten uit het straatbeeld zullen verdwijnen. Als gevolg daarvan wordt het minder interessant om contant geld te bewaren en zal men vaker uitwijken naar goud.

Econoom Rogoff hield eerder al een pleidooi voor het afschaffen van grote bankbiljetten. Hij is van mening dat deze vooral voor niet legitieme doeleinden worden gebruikt, zoals belastingontduiking en witwassen. Daar zei hij het volgende over.

“Contant geld raakt uit de mode, maar het aanbod blijft toenemen. Dat zijn bijna allemaal grote coupures, die hoofdzakelijk gebruikt worden voor belastingontduiking en misdaad. Uiteindelijk zullen deze biljetten zo weinig gebruikt worden voor legitieme transacties dat men niet meer in staat zal zijn om ze wit te wassen. Centrale banken moeten de biljetten dan innemen, maar ik denk dat dat proces versneld moet worden.

De belastingdienst schat in dat 15% van alle verschuldigde belastingen nooit geïnd wordt. Bedrijven die veel met contant geld werken vertegenwoordigen ongeveer de helft daarvan. In Europa zijn de cijfers nog veel hoger, vooral in Italië, Spanje, Griekenland en Duitsland. En het probleem is dat hierdoor de belastingen voor de rest van ons hoger worden.”

Financiële repressie

Het afschaffen van grote bankbiljetten en het ontmoedigen van contant geld dient volgens Rogoff ook en ander doel. Centrale banken kunnen makkelijker een negatieve rente invoeren als consumenten geen mogelijkheid hebben om in contant geld te vluchten. In een tijdperk waarin de rente al bijna op nul procent staat is het belangrijk om ook een effectieve negatieve rente te kunnen hanteren, aldus concludeert de econoom.

Volgens Rogoff kunnen virtuele munten in de toekomst een grotere rol gaan spelen, maar op een andere manier dan veel mensen denken. Hij verwacht dat overheden en centrale banken er alles aan zullen doen om deze markt te reguleren. Het idee dat techneuten virtuele munten uitbrengen waar overheden geen controle over hebben is volgens hem uitermate naïef. Hij verwacht dat centrale banken deze technologie zullen overnemen en in een gecentraliseerd model zullen uitgeven.

“De geldhoeveelheid zal in toenemende mate digitaal worden. Over pakweg twintig jaar zullen vrijwel alle centrale banken virtuele munten uitgeven. Je kunt dan op zijn minst een digitale spaarrekening aanhouden bij de centrale bank.

Cryptocurrency adepten praten over permissieloze en gepermitteerde systemen. Blockchain is een permissieloos systeem omdat het geen centrale vertrouwde autoriteit nodig heeft. Ik denk dat de digitale munten van de toekomst zullen werken via een gepermitteerd systeem met een centrale tegenpartij. Ze zullen wel encryptie hebben, maar niet anoniem zijn.”

Grotere rol voor goud

In tegenstelling tot contant geld en decentrale virtuele munten ziet Rogoff wel een toekomst voor goud. Het edelmetaal zal meer gewaardeerd gaan worden als alternatief spaarmiddel. Ook zullen vermogensbeheerders en centrale banken volgens hem meer goud kopen als vorm van diversificatie.

“Als je naar de geschiedenis van geld kijkt, dan zie je dat goud een unieke rol heeft. Ik denk dat dat geen toeval is. Sommige mensen zeggen dat als goud duizenden jaren geleden niet was gekozen als geld, dat het vandaag dan geen rol had gespeeld. Ik ben het daar niet mee eens. Goud heeft veel nuttige eigenschappen en ik denk niet dat haar status op welke manier dan ook toevallig is. Het is een monetair instrument. Ik denk dat als je de geschiedenis opnieuw zou afspelen, dat je dan opnieuw bij goud zult uitkomen.

Ondanks dat we minder papiergeld hebben is er behoefte aan een vorm van waardeopslag. Niet alleen vanwege privacy, maar ook om transacties te kunnen doen tussen twee partijen die elkaar niet vertrouwen. Goud vervult deze rol. Het is waarschijnlijk de beste vervanger voor contant geld, dus ik kan me lastig voorstellen dat de waarde in de loop der jaren niet zal toenemen. En er zijn allerlei toepassingen voor goud in nieuwe technologie waar niemand jaren geleden aan gedacht heeft. Dus al met al zie ik de rol van goud niet afnemen.”

‘Centrale banken moeten goud kopen’

Ook in internationaal perspectief voorziet Rogoff een grotere rol voor goud. Hoewel de dollar nog steeds belangrijkste valuta is voor de internationale handel staat de positie van de Verenigde Staten steeds meer ter discussie. Met name de centrale banken van opkomende economieën zouden daarop moeten anticiperen door meer goud te kopen.

“Centrale banken in opkomende economieën zouden minder dollars en meer goud moeten aanhouden als een manier om hun portefeuille te diversifiëren. Het is simpelweg een kwestie van diversificatie. Op dit moment bezitten de meeste centrale banken van opkomende markten 1 a 2% van hun reserves in goud, met 70 tot 80% in dollars en de rest in euro’s en andere valuta’s. Ik denk dat een toewijzing van 5% een natuurlijke positie is als onderdeel van een effectief diversificatiebeleid, hoewel het hoger zou kunnen zijn. Het Amerikaanse aandeel van de wereldeconomie krimpt immers, de macht wordt gecentraliseerd en we weten niet wat de toekomst brengt.

De dollar wordt meer dan ooit gebruikt. Een groeiend deel van de Europese bedrijfsobligaties is in dollars, niet in euro’s. Wanneer Aziatische landen schulden in het buitenland schuldpapier uitgeven doen ze dat in dollars. De reserves zijn in dollars en veel goederen zijn geprijsd in dollars. De dollar is vandaag de dag dominanter dan onder Bretton Woods, maar dat betekent niet dat het stabiel is.

We hebben nu al tekorten van biljoenen dollars en ze zijn beheersbaar. Maar als zakelijke, lokale, staats- en federale schulden groeien, dan zal er een moment komen waarop de VS onder stress komt te staan. En als de tekorten tegen die tijd verdubbeld of verdrievoudigd zijn, zal de inflatie onvermijdelijk volgen. Ons systeem is niet gebouwd voor hoge inflatie, dus het zou ongelooflijke financiële onrust en stress veroorzaken. Het kan tientallen jaren duren, maar deze dingen hebben altijd de neiging op een bepaald moment op te blazen. Naarmate de Amerikaanse economie evenredig kleiner wordt en de dollarisering van de wereldeconomie groter wordt, wordt het evenwicht steeds fragieler.”

Diversificatie

Tegen deze achtergrond wordt het volgens Rogoff steeds rationeler om goud te bezitten. De komende jaren zullen Amerikaanse staatsobligaties nog wel veilig zijn, maar het is nog maar de vraag of ze dat op de langere termijn ook zullen blijven. Als je een portefeuille wilt inrichten voor de komende veertig jaar, dan moet je daar de nodige diversificatie in aanbrengen. En daar hoort volgens Rogoff ook een gedeelte in goud bij. Dat geldt voor zowel vermogende particulieren als voor beleggingsfondsen en centrale banken.

Disclaimer: Marketupdate geeft geen beleggingsadvies en dit artikel moet dan ook niet als zodanig worden beschouwd. Uitspraken over de toekomst gaan gepaard met onzekerheid, wat betekent dat de verwachtingen kunnen veranderen. Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst.

Dit artikel verscheen eerder op Goudstandaard

15 februari 2019
Rogoff: “Afschaffen contant geld is goed voor de armen”
Het afschaffen van contant geld is gunstig voor de allerarmsten en zal helpen om de ongelijkheid in de wereld aan te pakken, zo verwacht econoom Kenneth Rogoff van de universiteit van Harvard. De auteur van het boek “The Curse of Cash” (de vloek van geld) verwacht dat er in een wereld zonder contant geld minder criminaliteit en minder onderbetaald zwart werk is.

Rogoff verwijst naar de Scandinavische landen, die voorop lopen in de transitie naar een cashloze samenleving. Deze landen scoren hoog in de lijsten van minst corrupte en meest transparante landen en dat is volgens de Harvard-econoom een verdienste van het feit dat er zo weinig contant geld gebruikt wordt. In deze landen wordt minder dan 5% van de transacties nog met contant geld afgehandeld, het laagste percentage van alle landen in de wereld.

‘Minder armoede zonder contant geld’

“Als je financiële insluiting doet zoals in Denemarken, waar iedereen een gratis creditcard heeft, dan help je veel problemen de wereld uit. Ik denk dat de armen daar het meest van zullen profiteren”, zo verklaarde Rogoff tijdens een conferentie van het Skagen Fund in Kopenhagen. De econoom haalde veel inspiratie uit zijn bezoek aan de Scandinavische landen, waar de inkomensongelijkheid relatief klein is en waar het vrijwel onmogelijk is om je vermogen uit het zicht van de belastingdienst te houden.

Door contant geld af te schaffen kan ook het immigratieprobleem volgens de Harvard-econoom beter aangepakt worden. Hij redeneert dat het voor bedrijven lastiger zal worden om mensen zwart te laten werken, omdat contant geld het mogelijk maakt om op grote schaal medewerkers te betalen zonder de autoriteiten daarvan op de hoogte te brengen. Voor dat kleine beetje privacy dat mensen nodig hebben volstaan volgens hem bankbiljetten tot $20.

Financiële controle

In de wereld van Rogoff krijgen banken en overheden nog meer macht om je hele doen en laten uit te zoeken en in kaart te brengen. Vandaag de dag moeten banken al betaalgegevens kunnen delen met bedrijven. Nu is daar nog wel uw goedkeuring voor nodig, maar daar kan in de toekomst verandering in komen als gevolg van een ‘noodtoestand’ of ’terrorisme’.

In een wereld zonder contant geld leg je nog meer macht in handen van banken en overheden en wordt je als individu nog afhankelijker. Anoniem goud kopen om een deel van je vermogen buiten het bereik van overheden te houden zal dan ook niet meer mogelijk zijn.

Lees ook:
- Kenneth Rogoff: “Geen biljetten groter dan $10”
- Economen pleiten voor afschaffen contant geld
16 januari 2017
Criminaliseren van contant geld is financiële repressie

De laatste jaren gaan er steeds meer geluiden op om contant geld te verbieden of om tenminste de grote bankbiljetten uit omloop te halen. Er verschijnen opeens verschillende onderzoeken en wetenschappelijke papers waarin het verband wordt gezocht tussen cash geld en criminele praktijken als witwassen, belastingontduiking en financiering van terrorisme.

Econoom Kenneth Rogoff vat het heel ernstig op en publiceerde onlangs zelfs een boek over de ‘vloek’ van contant geld. In dit boek probeert Rogoff iedereen ervan te overtuigen dat het zowel voor de economie als voor onze veiligheid beter is als we grote bankbiljetten uit omloop halen. Als het aan hem ligt zijn er in de toekomst zelfs geen biljetten meer groter dan $10 (of het equivalent daarvan in andere valuta). Daarin wordt hij gesteund door Peter Sands, die zijn functie als directeur van Standard Bank opgaf om bij de universiteit van Harvard een paper te kunnen schrijven over het afschaffen van grote bankbiljetten.

Opvallend is deze boodschap wordt ook uitgedragen door websites als Stratfor (een Amerikaanse denktank) en Project-Syndicate (dat onder andere gesponsord wordt door de Open Society Foundation van George Soros).

Criminaliseren contant geld
Contant geld bestaat al heel lang, maar het is pas sinds kort dat er zo nadrukkelijk een relatie gezocht wordt met criminele activiteiten als witwassen, belastingontduiking, wapenhandel, drugshandel en terrorisme. Natuurlijk komt het voor dat contant geld gebruikt wordt voor malafide doeleinden, omdat het een anoniem betaalmiddel is dat zonder tussenkomst van banken gebruikt kan worden. Maar dat is zeker niet de enige reden om grote bankbiljetten te gebruiken... Toen in 2008 de financiële crisis uitbrak werd opeens duidelijk dat ook banken kunnen omvallen en dat je als spaarder dus ook een risico loopt. Door middel van bail-outs en garanties van spaartegoeden kreeg je als spaarder meestal je geld nog wel terug, maar dat is vandaag de dag met de nieuwe bail-in regels allesbehalve zeker. Deze nieuwe regels schrijven voor dat ook obligatiehouders gaan meebetalen aan het redden van de bank. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de extreem lage rente, waardoor spaargeld op de bank vrijwel geen rendement meer oplevert. Laat je je spaargeld op de bank staan, dan lever je ieder jaar een beetje koopkracht in. De rente is nu al te laag om te compenseren voor de werkelijke inflatie en de verwachting is dat banken de komende jaren de negatieve rente ook zullen doorberekenen aan klanten. Sparen bij een bank is toegankelijk en je geld is beschermd tegen diefstal. Maar op het moment dat er een nieuwe bankencrisis uitbreekt loopt je met je spaargeld een significant risico. Denk aan Griekenland en Cyprus, waar je op een gegeven moment maar een beperkt bedrag per dag mocht opnemen van je bankrekening. De verhouding tussen risico en rendement van sparen bij een bank is de laatste jaren veel minder gunstig geworden. Daardoor overwegen steeds meer spaarders hun vermogen uit het financiële systeem te halen en om te zetten in contant geld of in fysiek edelmetaal. Dit zijn twee verschillende manieren om jezelf als spaarder minder afhankelijk te maken van de bank.
Steeds meer grote bankbiljetten
En dat er een vlucht richting grote bankbiljetten plaatsvindt blijkt ook wel uit de statistieken van verschillende centrale banken. We verzamelden gegevens van de Europese Centrale Bank, de Federal Reserve, de Zwitserse centrale bank, de Bank of England en de Bank of Japan. In bijna al deze valutazones zien we een sterke toename van het aantal bankbiljetten sinds 2008. Juist, dat is het moment waarop wereldwijd de financiële crisis uitbrak... Vooral de cijfers van de Zwitserse centrale bank laten de vlucht richting contant geld goed zien. Biljetten van 1.000 frank worden nauwelijks gebruikt als betaalmiddel, maar zijn een stuk populairder geworden als alternatief spaarmiddel. Dat schrijft ook de Zwitserse Centrale Bank op haar eigen website: "De proportie van grote bankbiljetten laat zien dat deze niet alleen als betaalmiddel gebruikt worden, maar ook in aanzienlijk mate als waardeopslag."

Zwitserse 1000 frank biljetten zeer populair sinds uitbreken crisis

In de Eurozone is het bankbiljet van €500 al sinds de introductie van de munt in 2002 erg populair. Cijfers van de centrale bank laten zien dat deze biljetten procentueel het meest in aantal zijn toegenomen, vooral direct na het uitbreken van de crisis in 2008. Dit jaar daalt het aantal €500 biljetten juist weer, mogelijk door het bericht dat de ECB wil stoppen met de productie.

Biljetten van €500 zijn zeer populair

Ook de Federal Reserve ziet een toename in het aantal grote bankbiljetten. Het zijn er nu 4,5 keer zoveel als in 1995, terwijl het aantal biljetten met een andere waarde in dezelfde periode slechts verdubbelde. Merk op dat het aantal $100 biljetten sneller stijgt sinds het uitbreken van de crisis. Is dat toeval? Of was er plotseling meer contant geld nodig voor financiering van terrorisme of wapenhandel?

Sterke toename van $100 biljetten sinds het uitbreken van de crisis

In Japan heeft het grootste bankbiljet een waarde van 10.000 yen, omgerekend bijna €90. Opvallend is dat het aantal bankbiljetten in omloop in Japan nauwelijks steeg na het uitbreken van de crisis. Wel zien we de laatste twee jaar een versnelling van de groei van het aantal 10.000 yen biljetten, mogelijk houdt dat verband met de verruiming van het monetaire beleid van de Bank of Japan.

Sinds introductie van monetaire verruiming groeit het aantal 10.000 yen biljetten

Ook in het Verenigd Koninkrijk is de toename van het aantal bankbiljetten beperkt gebleven. Wel zien we de groei van het aantal £50 biljetten sneller toenemen na 2008. Ook dit jaar neemt het aantal bankbiljetten weer wat sneller toe, mogelijk als gevolg van de Brexit?

Bank of England heeft geen grote bankbiljetten, maar we zien wel een versnelling sinds 2008

Financiële repressie
Het is geen toeval dat contant geld juist de laatste jaren onder vuur is komen te liggen. Spaarders met een vooruitziende blik zien dat ze met cash geld kunnen ontsnappen aan de negatieve rente en de bail-in, wat in feite vormen van confiscatie zijn. Het is dus geen toeval dat juist nu de rente negatief wordt, de geluiden om contant geld uit te bannen sterker worden. Banken willen voorkomen dat u uw vermogen uit het financiële systeem haalt. Het zal ons niet verbazen als na contant geld ook edelmetalen in een kwaad daglicht gesteld zullen worden. Toch heeft de geschiedenis aangetoond dat fysiek goud kopen een goede manier is om over een langere periode uw vermogen te beschermen.

Deze bijdrage wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor aankoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over goud kopen? Kijk dan eens op www.goudstandaard.com of neem contact op via [email protected] of bel naar +31(0)88 - 46 88 488.

28 september 2016
Kenneth Rogoff: “Geen biljetten groter dan $10”
Grote bankbiljetten moeten uit omloop worden gehaald, omdat deze biljetten vandaag de dag vooral gebruikt worden voor belastingontduiking en het financieren van criminele activiteiten als wapenhandel, mensenhandel en terrorisme. Dat schrijft econoom Kenneth Rogoff in een nieuw opiniestuk voor Project Syndicate.

Als het aan hem ligt worden alle bankbiljetten groter dan $10 uit omloop gehaald en kunnen grotere transacties alleen nog maar via het elektronische betalingsverkeer afgehandeld. Op die manier is het voor criminelen en belastingontduikers veel moeilijker zich aan de regels te onttrekken, zo beweert de econoom.

Maximaal $10 biljetten

Hij pleit niet voor het volledig afschaffen van contant geld, maar alleen voor het uitfaseren van alle bankbiljetten met een hoge waarde. In zijn nieuwste boek ‘The Curse of Cash’ beschrijft hij zijn plan om alle briefjes groter dan $10 uit omloop te halen.

Ook zou elektronisch betalen gestimuleerd moeten worden bij de lagere inkomens, door deze bevolkingsgroepen een gratis bankrekening aan te bieden. De redenering van Rogoff is dat kleinere biljetten voldoende zijn voor de dagelijkse boodschappen en andere huishoudelijke uitgaven.

Grote bankbiljetten
In de Verenigde Staten vertegenwoordigt het briefje van $100 bijna 80% van de totale waarde van alle bankbiljetten. In Japan is zelfs 90% van de totale waarde van alle bankbiljetten aanwezig in de vorm van het grootste bankbiljet van ¥10.000 (ongeveer $100). In Europa vertegenwoordigt het biljet van €500 meer dan 30% van de totale waarde van alle euro biljetten die in omloop zijn. Als het aan Rogoff ligt moeten deze grote bankbiljetten allemaal uit omloop worden gehaald, omdat uit onderzoek gebleken is dat slechts een zeer klein gedeelte hiervan daadwerkelijk door huishoudens en bedrijven wordt gebruikt in het betalingsverkeer. Waar de rest van dat geld voor gebruikt wordt is voor de autoriteiten een groot vraagteken.
Criminalisering van contant geld
Het is geen toeval dat contant geld de laatste jaren steeds meer gecriminaliseerd wordt. Ons geldsysteem begint vast te lopen en dat betekent dat spaarders met een vooruitziende blik een manier zoeken om aan de gevaren van bail-ins en negatieve rente te ontsnappen. Zij halen een deel van hun geld van de bank en zetten dat om in tastbare zaken als edelmetalen, contant geld, kunst en sieraden. Er zijn dus zeer legitieme redenen te bedenken om een deel van je vermogen in contant geld te bewaren. Hebben critici als Rogoff ook gekeken naar deze argumenten? Of zijn dit juist de argumenten om contant geld als vluchtweg te blokkeren? Lees ook:
Als het aan Rogoff ligt moet dit bankbiljet snel verdwijnen
7 september 2016
Rogoff: “Opkomende markten moeten goud kopen”

Centrale banken van opkomende markten moeten meer goud kopen, dat schrijft econoom Kenneth Rogoff in een nieuw opiniestuk voor Project-Syndicate. Hij is ervan overtuigd dat het internationale financiële systeem beter zal functioneren als deze landen meer edelmetaal aan hun reserves toevoegen.

Zijn column is er eentje om in te lijsten, dus we hebben deze geheel voor u vertaald…

“Opkomende economieën zouden een aanzienlijk deel van de honderden miljarden aan valutareserves die ze nu hebben moeten omzetten in goud. Zelfs als ze maar 10% van hun reserves in goud stoppen komen ze nog niet in de buurt bij veel rijke Westerse landen, die 60 tot 70 procent van hun (weliswaar kleinere) reserves in goud bewaren.

Een lange tijd waren de rijke landen van mening dat het in het belang van iedereen was om goud te demonetiseren. We hebben nog steeds grote goudreserves, maar dat is een overblijfsel uit de goudstandaard van voor de Tweede Wereldoorlog, toen centrale banken nog een grote goudreserve nodig hadden.

In 1999 zagen Europese centrale banken geen reden om zoveel goud aan te houden en sloten zij een overeenkomst om hun voorraad op een ordelijke wijze af te bouwen. De verkoop van goud was toen nog te verantwoorden voor de meeste deelnemende landen, want de werkelijke dekking voor hun schulden was dat ze op dat moment de ruimte hadden om de belastingen te verhogen en dat er sprake was van een politieke stabiliteit. Het 1999 pact werd periodiek herzien, maar sinds de laatste herziening in 2014 hebben de meeste rijke landen een lange pauze ingelast. Velen hebben nog steeds een extreem grote goudreserve.

Opkomende markten bleven goud kopen, maar in een slakkengang in vergelijking met hun vraatzuchte honger voor Amerikaanse staatsobligaties en obligaties van andere rijke landen. In maart 2016 had China slechts 2% van haar reserves in goud, zat India op een aandeel van 5% en was Rusland de enige grote opkomende economie die haar goudreserve significant wist uit te breiden tot bijna 15% van de reserves.

Opkomende markten houden reserves aan omdat ze niet de luxe hebben om zich uit een financiële crisis of een obligatiecrisis te inflateren. Simpel gezegd, zij leven in een wereld waarin een groot gedeelte van de internationale schulden – en een nog groter aandeel van de wereldhandel – wordt uitgedrukt in een harde munt. Daarom houden ze reserves van deze valuta aan als bescherming tegen fiscale en financiële rampspoed. Het zou in principe beter zijn als deze opkomende economieën op een of andere manier hun reserves konden samenvoegen, mogelijk via een faciliteit van het IMF, maar het vertrouwen om een dergelijk systeem te laten werken is er simpelweg nog niet.

Waarom zou het systeem beter werken met een groter aandeel van de goudreserves? Het probleem met de huidige situatie is dat de opkomende markten als groep concurreren voor staatsobligaties van de rijke landen, waarmee ze de rente die ze over deze obligaties ontvangen verder omlaag drukken. Met een rente die vast zit op bijna nul procent kunnen de prijzen van deze obligaties niet veel verder meer dalen dan nu het geval is, terwijl het aanbod van staatsobligaties van de ontwikkelde landen beperkt wordt door hun capaciteit om belastingen te innen.

Goud – dat weliswaar beperkt is aanbod – heeft dit probleem niet, omdat er geen limiet is op de goudprijs. Daar komt bij dat het goed te onderbouwen is dat goud een reserve is met een extreem laag risico en een rendement dat vergelijkbaar is met kortlopende staatsobligaties. en omdat goud een zeer liquide bezit is – een essentiële eigenschap voor een reserve – kunnen centrale banken zich permitteren verder te kijken dan de volatiliteit van de goudprijs op de korte termijn en zich richten op de rendementen op de langere termijn.

Het is waar dat goud geen rente oplevert en dat er kosten gemoeid zijn met de opslag van goud. Maar deze kosten kunnen relatief efficiënt beperkt worden, door het goud indien nodig in het buitenland op te slaan (veel centrale banken hebben goud bij de Federal Reserve in New York liggen). Ook kan de goudprijs over de langere termijn stijgen. Om deze reden kan het systeem als geheel nooit een tekort aan monetair goud hebben.

Ik wil niet de indruk wekken dat opkomende markten met een verschuiving van de reserves richting goud op een of andere manier de ontwikkelde economieën benadelen. Immers, de huidige situatie is dat de ontwikkelde landen nog steeds aanzienlijk meer goud hebben dan de opkomende markten. Wanneer zij systematisch hun reserves richting goud verschuiven zullen zij de prijs van goud doen stijgen. Maar dat is geen systematisch probleem, omdat een stijging van de goudprijs de kloof kan dichten tussen vraag en aanbod van veilige havens die ontstaan is doordat de rente naar een bodemniveau verlaagd is.

Er is nooit een goede reden geweest voor opkomende markten om goud volledig te demonetiseren. En die reden is er ook nu niet.”

Over Kenneth Rogoff

Kenneth Rogoff is hoogleraar economie aan de universiteit van Harvard. Van 2001 tot en met 2003 was hij ook hoofdeconoom van het IMF en in 2011 won hij de Deutsche Bank prijs voor Financiële Economie. Hij publiceerde samen met Carmen M. Reinhart de bestseller ‘This Time is Different: Eight Centuries of Financial Folly‘.

3 mei 2016
Meer financiële crises sinds introductie Federal Reserve

Sinds de introductie van de Federal Reserve is het aantal bankencrises, valutacrises en defaults van overheden explosief toegenomen. Ook zijn er sindsdien veel meer periodes van hoge inflatie en beurscorrecties geweest. Dat probeert de volgende grafiek op basis van onderzoek van Reinhart en Rogoff duidelijk te maken.

Veel meer crises sinds de introductie van de Federal Reserve en het loslaten van het goudanker

Deze conclusie is opmerkelijk, omdat de Federal Reserve in 1913 juist werd opgericht als een soort vangnet om omvallende banken te kunnen redden. Waarom gebeurde dan toch het tegenovergestelde? Mogelijk heeft de komst van een centrale bank ervoor gezorgd dat banken en overheden meer risico’s zijn gaan nemen, waardoor grotere extremen (bubbels en crashes) mogelijk werden.

Het loslaten van het monetaire anker van goud in 1971 zorgde opnieuw voor extreme volatiliteit op de financiële markten. De jaren zeventig werden gekenmerkt door een zeer hoge inflatie, een oliecrisis, een stijgende goudprijs en daarna een ongebruikelijke verhoging van de rente. Zo rond het millennium leek de rust weer teruggekeerd en spraken centrale bankiers zelfs over de ‘Great Moderation’, omdat ze dachten dat ze de ultieme balans gevonden hadden van een lage werkloosheid, een lage inflatie en een groeiende economie. Maar wat ze over het hoofd zagen was de explosieve toename van de wereldwijde schulden en een inflatie die kunstmatig laag gehouden werd doordat centrale banken in de rest van de wereld de overtollige dollarreserve opdweilde.

h/t: @Silver Watchdog

8 januari 2016
IMF waarschuwt opnieuw voor wegstrepen schulden

Het IMF waarschuwt in een nieuw rapport wederom voor financiële repressie en voor het wegstrepen van schulden. In een nieuw working paper voor het IMF schrijven Reinhart en Rogoff dat de Westerse wereld te maken heeft met een ongekend groot schuldenprobleem, met schulden die zijn opgelopen tot het hoogste niveau in 200 jaar. De schulden zijn nu zo groot geworden dat ook het ‘rijke’ Westen weer geconfronteerd zal worden met de afschrijving en kwijtschelding van schulden op een schaal die we sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer hebben meegemaakt.

Rigoureuze maatregelen die het IMF genomen heeft om de schulden van ontwikkelingslanden van tijd tot tijd te verlichten moeten ook in de Westerse economieën genomen worden, maatregelen die een diepe kras in het onkreukbare imago van de westerse wereld veroorzaken. Schulden (en daarmee financiële bezittingen!) wegstrepen is iets dat niet past bij onze beschaafde en ontwikkelde economie, toch?? Decennia lang bouwde de westerse wereld een reputatie op van degelijkheid en betrouwbaarheid, maar die staat nu op het spel. Volgens Ambrose Evans Pritchard houdt de politieke elite in het Westen nog steeds vast aan de illusie dat wij fundamenteel anders zijn dan wat wij de ‘Derde Wereld’-landen noemen en dat onze schuldenproblematiek weg gemasseerd kan worden met een aantal jaren bezuinigen, een beetje meer inflatie en wat milde economische groei.

Totale schuldengroei in het Westen (Bron: Reinhart en Rogoff, 2013)

Schulden wegstrepen

Reinhart en Rogoff leggen in hun working paper getiteld “Financial and Sovereign Debt Crises: Some Lessons Learned and Those Forgotten” (PDF) de vinger op de zere plek. De maatregelen die totnogtoe genomen zijn in Europa en in de VS hebben de fundamentele problemen alleen maar naar de lange baan geschoven. Met symptoombestrijding en ad-hoc genomen maatregelen strompelt de economie voort, maar op een krachtig herstel rekent niemand meer. Hoe lang is dat nog vol te houden?

In het rapport verwijzen de twee professors naar de onervarenheid van het Westen als het aankomt op het herstructureren van schulden. Door de omvang van het probleem te ontkennen en door een fundamentele oplossing (schuldverlichting) tegen te houden wordt er uiteindelijk meer schade toegebracht dan wanneer de pijnlijke maatregelen snel genomen zouden worden. Binnen de Eurozone zien we dat de relatief sterke economieën nu omlaag worden getrokken door de zwakkere economieën in de periferie. Belastingbetalers in de sterkere landen betalen het grootste deel van de rekening, een situatie waar volgens Reinhart en Rogoff uiteindelijk niemand beter van zal worden.

Volgens de twee is het vrijwel onvermijdelijk om de pijnlijke maatregelen toch te nemen. "De omvang van het probleem suggereert dat herstructurering noodzakelijk is, bijvoorbeeld in de periferie van Europa. En dat gaat verder dan alles wat tot op heden publiekelijk besproken is", aldus de professors van Harvard. In het working paper is een tabel opgenomen van eerdere schuldverlichtingen in de jaren dertig. Veel landen konden hun schulden van de Eerste Wereldoorlog niet meer terugbetalen en besloten uiteindelijk om dat ook maar gewoon niet meer te doen. Tal van obligaties zijn in het verleden al waardeloos geworden, omdat overheden ten einde raad hun belofte niet meer konden waarmaken. Ook de VS heeft in het verleden haar belofte niet nagekomen, toen ze de dollar devalueerde ten opzichte van goud. Door de prijs aan te passen van $20,67 naar $35 zat er opeens 40% minder goud in de valuta die de man op straat gebruikte en spaarde.
Bewustwording
Dat besef zal zo langzamerhand weer terugkeren. Decennia lang hebben we in het Westen niet zulke schuldenproblemen gehad en is de collectieve ervaring van financiële repressie langzaam uit ons geheugen gewist. De financiële repressie komt de laatste jaren steeds meer terug. Denk aan de extreem lage rente op je spaargeld, die al lang niet meer compenseert voor de inflatie. Denk aan bail-in, waarbij spaarders en achtergestelde obligatiehouders mede moesten opdraaien voor de verliezen van een omvallende bank. Door de negatieve reële rente verliezen spaarders en worden de lasten van de schuldenaren verlicht. Dat gebeurt nu al een paar jaar op beperkte schaal, maar vlak na de Tweede Wereldoorlog was dat volgens Reinhart en Rogoff nog veel erger. Toen was de reële rente in de VS en in het Verenigd Koninkrijk jarenlang -2%. In Italië en in Australië verloor de spaarder na correctie voor inflatie ieder jaar zelfs 5%. In een systeem van spaarders en schuldenaren krijgen de spaarders de rekening gepresenteerd. Dat is ook wat Reinhart en Rogoff constateren in hun onderzoek naar kwijtscheldingen van schulden. Soms werden staatsobligaties gewoon niet meer betaald, in andere gevallen werden de leenvoorwaarden aangepast ten nadele van de crediteur. In sommige gevallen maakte hyperinflatie de schuld (en daarmee ook de claim op die schuld) compleet waardeloos. De schuldencrisis heeft direct gevolgen voor de spaarders, omdat we in de westerse wereld de gewoonte hebben om te sparen in schulden. Denk bijvoorbeeld aan uw spaargeld op de bank en de obligaties in uw beleggingsportefeuille of pensioenfonds. Het zijn dit soort bezittingen die in een schuldencrisis gevaar lopen. [polldaddy poll=7699810]

3 januari 2014