De Amerikaanse overheid zal dit jaar naar schatting $1,3 biljoen lenen, ruim twee keer zoveel als een jaar geleden en ruim dertig procent meer dan een eerdere inschatting van februari dit jaar. Dat blijkt uit nieuwe cijfers die het Amerikaanse ministerie van Financiën onlangs bekendmaakte. De regering van Trump heeft meer geld nodig om de beloofde belastingverlagingen door te voeren, een stimuleringsprogramma waar een bedrag van $1,5 biljoen mee gemoeid is. Daarmee leent de overheid dit jaar een bedrag dat vergelijkbaar is met de crisisjaren 2009 en 2010, toen de regering onder leiding van Obama de economie uit het slop moest trekken.
Het stimuleringsprogramma van Trump wordt door veel economen bekritiseerd, omdat de economie momenteel hard groeit en de toegevoegde waarde van extra meer fiscale stimulering beperkt is. Tegelijkertijd nemen de zorgen over de kredietwaardigheid van de Amerikaanse overheid toe, want de rente op staatsleningen is de afgelopen twee jaar sterk is toegenomen. De kosten van extra overheidsuitgaven zijn daarom op dit moment relatief hoog, terwijl het nut van het stimuleringsprogramma beperkt is.
Amerikaanse overheid moet dit jaar $1,3 biljoen lenen (Bron: Washington Post)
Meer staatsschuld en hogere rentelasten
Voorstanders van de belastingverlaging stellen dat deze maatregel leidt tot meer economische groei en daarmee tot hogere belastingopbrengsten, maar de ervaringen uit het recente verleden leren dat dit meestal geen positief resultaat geeft. Ook Ronald Reagan en George W. Bush voerden belastingverlagingen door om de kiezer tevreden te stellen, maar in beide gevallen resulteerde dat in een verdere stijging van de staatsschuld.
De Amerikaans regering betaalt dit jaar een recordbedrag van $523 miljard aan rente over de staatsschuld. Blijft de rente op het huidige niveau, dan zal de regering volgend jaar een nog groter deel van haar totale begroting moeten vrijmaken om de rente op de staatsschuld te financieren.
Het begrotingstekort van de Verenigde Staten kwam het afgelopen fiscale jaar uit op $779 miljard, een stijging van 17% ten opzichte van een jaar eerder. Sinds 2012 is het tekort niet meer zo groot geweest als nu, wat voor een belangrijk deel toegeschreven kan worden aan het fiscale stimuleringsprogramma van president Trump. Een combinatie van belastingverlagingen en een vergrijzende bevolking zorgden ervoor dat de uitgaven met 3,2% stegen, terwijl de inkomsten slechts 0,4% omhoog gingen.
Dat de Amerikaanse overheid een begrotingstekort heeft is eerder regel dan uitzondering, maar het is zorgwekkend dat het tekort zo hard oploopt in een tijd dat de economie weer groeit. Normaal gesproken zou de overheid in economisch goede jaren haar begroting op orde moeten maken en waar mogelijk zelfs bezuinigen, maar de regering van Trump doet het tegenovergestelde door juist meer geld uit te geven.
$21,5 biljoen schuld
De Amerikaanse staatsschuld bedraagt ongeveer $21,5 biljoen, maar dat is voor de regering in Washington geen reden om de broekriem aan te halen. Sterker nog, de verwachting is dat het tekort in het fiscale jaar 2019 verder nog wat verder zal oplopen tot $1 biljoen. Ter vergelijking, de laatste keer dat de overheid zo diep in het rood stond was tijdens de financiële crisis.
Door het oplopende begrotingstekort zal de Amerikaanse overheid de komende tijd ook meer schuldpapier moeten uitgeven. Inclusief het doorrollen van oude leningen moet de regering in de tweede helft van dit kalenderjaar in totaal $769 miljard aan nieuwe obligaties uitschrijven. Dat is het hoogste bedrag sinds 2008.
Twijfels over de kredietwaardigheid van de Amerikaanse overheid vertalen zich naar een hogere rente. Eerder deze maand werd bekend dat de regering dit jaar een recordbedrag van $523 miljard nodig heeft om de rente over de staatsschuld te betalen. De rente op Amerikaanse 10-jaars leningen staat inmiddels boven de 3,16%, terwijl dat twee jaar geleden nog ongeveer 1,8% was.
De prijs van palladium steeg begin deze week naar $893 per troy ounce en staat daarmee bijna weer op het hoogste niveau sinds 2001. De prijs van het edelmetaal is sinds begin vorig jaar sterk gestegen door een sterk toegenomen belangstelling van beleggers.
Vorig jaar was palladium ook al het best presterende edelmetaal. Het edelmetaal bereikte in februari een bodem van $480 per troy ounce, om het jaar af te sluiten op een koers van $678 per troy ounce. Sinds het begin van dit jaar is de prijs van het edelmetaal in dollars gemeten al met meer dan 28% gestegen.
Tekort aan palladium?
Palladium wordt vooral gebruikt in de auto-industrie, omdat het edelmetaal door haar unieke eigenschappen zeer geschikt is voor gebruik in katalysatoren. Het edelmetaal wordt voornamelijk in Rusland en Zuid-Afrika gewonnen, maar de productie uit deze landen is onvoldoende om de groeiende vraag van beleggers tegemoet te komen.
Volgens TD Securities moet de markt dit jaar rekening houden met een tekort van 600.000 troy ounce palladium, een verdubbeling van het tekort ten opzichte van vorig jaar. Dat komt omdat de productie van mijnen dit jaar niet stijgt, terwijl de vraag naar het metaal wel toeneemt. Zij verwachten voor dit jaar een gemiddelde prijs van $740 per troy ounce, die volgend jaar verder zal oplopen naar gemiddeld $790.
Palladium nadert hoogste niveau sinds 2001 (Foto via Flickr)
Auto-industrie blijft belangrijk
Analist James Steel van HSBC denkt dat de palladiumprijs door het verwachte tekort verder zal oplopen. Hij verhoogde zijn koersdoel voor het edelmetaal voor dit jaar daarom van $760 naar $790 per troy ounce. Ook Citi Research heeft hoge verwachtingen van palladium en voorspelde eind vorig jaar dat het edelmetaal ook dit jaar beter zal presteren dan goud en zilver.
De CPM Group ziet binnen de auto-industrie substitutie van platina naar palladium als component voor in de katalysatoren van auto’s. Tegelijkertijd stijgt de vraag naar auto’s weer door de beschikbaarheid van goedkopere kredieten en de relatief lage olieprijs.
Niet alle analisten zijn van mening dat palladium dit jaar opnieuw goed zal presteren. Volgens analist Carsten Menke van de bank Julius Baer wordt het tekort dat er op dit moment is vooral veroorzaakt door beleggers en niet door industriële vraag. Dat betekent volgens hem dat de palladiumprijs op termijn weer zal dalen.
Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.
De Bank of England heeft in het eerste kwartaal van dit jaar goud uitgeleend aan GLD, het grootste goud-ETF ter wereld. Dit is opmerkelijk, omdat het nog nooit eerder is voorgekomen dat de centrale bank moest bijspringen om het fonds van goud te voorzien.
Normaal gesproken is dit de verantwoordelijkheid van de bullion banks, die het edelmetaal aanbieden als onderpand voor de uitgifte van nieuwe aandelen van het ETF. Dat de centrale bank zich nu ook in de fysieke goudmarkt moet opwerpen als ‘lender of last resort’ doet vermoeden dat er sprake is van een extreme schaarste in de goudmarkt.
In de kwartaalrapportage naar de toezichthouder SEC schrijft GLD het volgende:
“Subcustodians held no gold on behalf of the Trust as of March 31, 2016. During the quarter ended March 31, 2016, the greatest amount of gold held by subcustodians was approximately 29 tonnes or approximately 3.8% of the Trust’s gold at such date. The Bank of England held that gold as subcustodian.“
29 ton van de Bank of England
Uit de rapportage over het eerste kwartaal blijkt dat de Bank of England gedurende dit kwartaal 29 ton goud heeft uitgeleend aan GLD, op dat moment goed voor 3,8% van de totale goudvoorraad van het fonds. Blogger FOFOA analyseerde de voorraadcijfers en concludeerde dat de ingreep van de centrale bank heeft plaatsgevonden tussen 19 en 26 februari.
Zowel op vrijdag 19 februari als op maandag 22 februari werd er 19,33 ton goud aan het ETF toegevoegd, waarvan de tweede tranche naar alle waarschijnlijk een noodinjectie was van de Bank of England. Voeg je daar de 8,03 ton goud van woensdag 24 februari en de 2,08 ton van vrijdag 26 februari aan toe, dan kom je uit op het totaal van ruim 29 februari zoals vermeld in de kwartaalrapportage van het goud-ETF.
Het onderstaande overzicht laat de goudvoorraad van het ETF zien. Uiterst links zie je de betreffende datum en helemaal rechts staan de dagelijkse mutaties van de voorraad. Rood omcirkeld is de periode waarin de Bank of England goud verstrekte aan het ETF. Klik op de afbeelding voor een grotere versie.
De Bank of England verstrekte eind februari goud aan GLD (Bron: SPDR Gold Trust)
Waar haalt GLD haar goud vandaan?
In het kader van transparantie publiceert GLD periodiek een lijst van alle goudstaven uit de goudvoorraad. Blogger Warren James heeft de afgelopen jaren alle mutaties in deze lijsten bijgehouden en concludeerde op basis van de laatste ontwikkelingen dat er sinds dit jaar ook goudbaren met compleet andere en willekeurige serienummers aan de lijst zijn toegevoegd. Dit zijn volgens Warren James waarschijnlijk goudstaven die afkomstig zijn van een zeer oude voorraad. Dit zou dus het goud van de Bank of England kunnen zijn. FOFOA deed navraag bij Warren James en die gaf de volgende verklaring:
"Er zijn grofweg drie bronnen waar GLD haar goudstaven vandaan haalt. Ongeveer 30% is goud dat in het verleden al in het ETF heeft gezeten, nog eens 30% bestaat uit gloednieuwe goudbaren van smelterij Johnson Matthey en de resterende 40% is een mix van willekeurige goudbaren.De gebeurtenissen van begin dit jaar waren opzienbarend, omdat de verhouding van deze drie bronnen op een gegeven moment veranderde van 30:30:40 naar 0:0:100. Dat suggereert dat de eerstgenoemde twee bronnen van goud tijdelijk niet beschikbaar waren. Het is de vraag of die trend zal doorzetten of niet."
De 'willekeurige goudbaren' vertegenwoordigen onder normale omstandigheden slechts 40% van de totale instroom van goud in het ETF, maar eind februari was al het goud afkomstig uit deze voorraad. Volgens Warren James zijn dit goudstaven die al heel lang in de kluis liggen en die waarschijnlijk slechts uitgeleend zijn aan het ETF.
Bank of England als 'lender of last resort'
Het is zeer opvallend dat de Bank of England begin dit jaar goud heeft uitgeleend aan het ETF, omdat dat normaal gesproken niet de taak van de centrale bank is. Mogelijk konden de bullion banks de plotselinge instroom van speculatief geld richting de goudmarkt niet aan en moest de centrale bank tijdelijk garant staan om dit gat op te vangen.
We benadrukken nog maar eens dat dit nog nooit eerder is voorgekomen sinds de oprichting van het goud-ETF in 2004. Dit versterkt ons vermoeden dat de beschikbaarheid van fysiek goud tegen de huidige goudprijs wel eens veel kleiner kan zijn dan over het algemeen wordt aangenomen. Als het grootste goudfonds ter wereld nu al moeite heeft om voldoende goud te verzamelen, wat gebeurt er dan als de run op fysiek goud echt losbarst?
Zorg dat je fysiek goud in bezit hebt, want een claim op goud via een ETF blijkt al lang geen harde garantie meer te zijn...
Er dreigt een wereldwijd tekort aan platina door een afnemende productie in de mijnen van Zuid-Afrika, zo waarschuwt de directeur van Northam Platinum. Deze ontwikkeling kan gepaard gaan met een snelle stijging van de platinaprijs, zo verklaart hij tegenover Mineweb.
De afgelopen jaren is de platinaprijs samen met de prijzen van andere edelmetalen gedaald. Daardoor werden veel nieuwe mijnbouwprojecten uitgesteld en hebben de bedrijven in de sector fors moeten bezuinigen op de exploratie van nieuwe reserves. Maar dat geldt niet voor Northam Platinum, dat de afgelopen jaren juist veel geïnvesteerd heeft om de productie op te kunnen schalen richting 1 miljoen troy ounce per jaar.
“Er dreigt in de toekomst een structureel tekort aan platina te ontstaan. De vraagzijde van de markt is uitvoerig bestudeerd, maar we durven te beweren dat er niet zoveel kennis is over de aanbodzijde van de markt. Dat aanbod wordt grotendeels bepaald door de ertskwaliteit. Dus om te begrijpen wat er nu gaande is moet je kijken naar de hoeveelheid erts die gewonnen kan worden. We denken dat er een fundamenteel tekort in aanbod zal ontstaan over de komende tien jaar”, aldus Dunne.
Productiekosten
Volgens de directeur van Northam Platinum is een kwart van de Zuid-Afrikaanse platinaproductie van 4 miljoen troy ounce per jaar niet kostendekkend. En dan kijk je alleen maar naar de basiskosten, niet naar de totale opbrengst die mijnen nodig hebben om op lange termijn operationeel te blijven.
Als de platinaprijs op het huidige niveau blijft, dan is er volgens Dunne een grote kans dat we meer fusies en overnames gaan zien in de sector. Bedrijven zullen dan vooral gaan kijken naar de productiekosten van mijnen, meer specifiek de productiecapaciteit aan de onderkant vna de kostencurve.
Beleggen in platina
Platina is een edelmetaal dat voornamelijk wordt gebruikt in de auto-industrie. Daarnaast wordt het edelmetaal gebruikt voor elektronica en voor het maken van sieraden. De laatste jaren ontdekken ook steeds meer beleggers het edelmetaal als alternatief voor goud of zilver. Daarin speelt ook mee dat platina momenteel relatief gunstig geprijsd is ten opzichte van goud. Het gele metaal is duurder geworden dan platina, terwijl die verhouding historisch gezien vaak juist omgekeerd was.
Tip: Goudstandaard verkoopt platina munten, maar biedt daarnaast ook voordelig platina in opslag aan. Door het edelmetaal in Zwitserland te bewaren is het vrijgesteld van btw.
Een maand geleden schreven we al over de lange levertijd op zilveren munten, zoals de Amerikaanse Silver Eagle, de Canadese Maple Leaf en de Oostenrijkse Philharmoniker munten van één troy ounce. De verschillende munthuizen hebben sindsdien hun uiterste best gedaan om de productie op te schroeven, maar daarmee zijn de problemen nog niet verholpen.
“De vraag naar de zilveren munten is zelfs zo groot dat onze leverancier geen indicatie meer kan geven van de levertijd. We kunnen op dit moment zelfs geen zilveren Maple Leaf munten meer bestellen. Andere munten zijn ook slecht leverbaar”, zo verklaarde Sander Noordhof van Goudstandaard. Mede daardoor is de premie op de munten de afgelopen weken sterk toegenomen. “Anders dan beleggingsgoud is zilver belast met btw, omdat de overheid het aanmerkt als een industrieel metaal. Over zilverbaren betaal je dus 21% btw, terwijl zilveren munten onder de gunstige btw margeregeling vallen. Daarom komen beleggers die zilver kopen al snel uit bij deze munten.”
Zoals we eerder al schreven hebben de munthuizen een beperkte productiecapaciteit. De vraag naar beleggingsmunten is moeilijk te voorspellen en de munthuizen willen voorkomen dat ze teveel productiecapaciteit hebben. Het uitbreiden van de productiecapaciteit is een investering die zich op de lange termijn terug moet verdienen. De munthuizen moeten een inschatting maken van de toekomstige vraag en zijn daarom terughoudend met het doen van investeringen.
Zilveren Maple Leaf is op dit moment zelfs niet meer te bestellen
Spreiding van het vermogen
“Sinds het uitbreken van de crisis is de vraag naar zilveren munten enorm gestegen”, zo merkt Sander Noordhof op. “Spaarders en beleggers willen spreiding aanbrengen in hun vermogen en besluiten daarom zilveren munten te kopen. Ze willen fysiek bezit hebben en geven daarom vaker de voorkeur aan munten boven papieren afgeleiden als zilver-ETF’s.”
Door de daling van de zilverprijs van de afgelopen jaren is de vraag naar de munten eigenlijk alleen maar verder toegenomen. Het jaar 2013 was voor verschillende munthuizen al een recordjaar en in 2014 wisten sommige munthuizen opnieuw een record neer te zetten. Bij de US Mint, het grootste munthuis ter wereld, rolden er het afgelopen jaar bijna 44 miljoen zilveren munten van de band. Ter vergelijking, voor het uitbreken van de financiële crisis produceerde dit munthuis jaarlijks hooguit 10 miljoen zilveren munten.
Tekort houdt aan
Het tekort aan zilveren munten duurt nu al langer dan een maand en het zal nog wel even duren voordat de achterstanden zijn weggewerkt. Volgens Sander Noordhof is het heel moeilijk om te zeggen wanneer de beleggingsmunten weer goed verkrijgbaar zijn. Tot die tijd kunnen beleggers alternatieven overwegen. “De zilveren kilomunten vallen onder dezelfde btw margeregeling en zijn dus een interessant alternatief voor de beleggingsmunten van 1 troy ounce. Wie voor de scherpste prijs zilver wil kopen kan ook kiezen voor zilverbaren in combinatie met opslag in Zwitserland. Deze zilverbaren (100 en 1.000 troy ounce) zijn vrijgesteld van btw en zijn direct leverbaar. Dit is de goedkoopste manier om fysiek zilver aan te kopen.”Deze bijdrage is afkomstig van GoudstandaardGoudstandaard heeft de volgende kilomunten nog ruim op voorraad:
In de maand juli waren verschillende zilveren munten, zoals de Amerikaanse Silver Eagle en de Canadese Maple Leaf niet aan te slepen. Munthuizen konden de plotselinge toename van de vraag niet aan en besloten op een gegeven moment zelfs geen nieuwe bestellingen meer aan te nemen. Waardoor ontstaan er van tijd tot tijd tekorten aan zilveren munten en wat zegt dat over de zilvermarkt? Analist Bron Suchecki van de Perth Mint geeft in een uitgebreid artikel op zijn blog uitleg. Wij hebben de kernpunten van dit artikel voor u samengevat.
Betekent een tekort aan zilveren munten ook gelijk een tekort aan zilver?
Een tekort aan beleggingsmunten en kleine zilverbaren zegt op zichzelf weinig over de beschikbaarheid van fysiek zilver in de markt. De grote volumes zilver worden immers verhandeld en opgeslagen in de vorm van 1.000 troy ounce zilverbaren (ruim 31 kilo). Zo lang deze zilverbaren nog goed verkrijgbaar zijn tegen een geringe premie kun je zeggen dat er geen tekort aan fysiek zilver is. Het is in dat geval slechts een kwestie van tijd voordat de grote zilverbaren gesmolten en verwerkt zijn tot de kleine zilverbaren en beleggingsmunten waar de markt om vraagt. De productiecapaciteit van munthuizen en smelterijen is dan de beperkende factor.
Welke knelpunten zijn er in de productie van zilveren munten?
Voordat zilver uit een mijn verwerkt is tot een stapel zilveren munten moeten verschillende stappen in het productieproces doorlopen worden, waar veel verschillende bedrijven en mensen bij betrokken zijn. De totale productie van zilveren munten wordt daarbij beperkt door het proces met de laagste productiecapaciteit.
Neem als voorbeeld een bakker die maar één oven heeft. Ongeacht hoeveel ingrediënten en personeel er tot zijn beschikking staat, de productie kan nooit hoger worden dan de capaciteit van die enkele oven. Zo is er ook in de productie van zilveren munten een beperkende factor aanwezig.
De zilveren Eagle munten waren onlangs slecht leverbaar
Wat is de bottleneck in de productie van zilveren munten?
Het meest lastige onderdeel in de productie van zilveren munten is de productie van de schijfjes waar de munten van geslagen worden. Deze schijfjes (de zogeheten blanks) moeten perfect glad zijn en moeten exact de juiste afmetingen hebben. Voor de productie van deze ‘blanks’ worden de volgende stappen doorlopen:
Zilver wordt gesmolten en omgevormd tot een lange platte strook
De zilveren stroken moeten meerdere keren gerold worden voor de juiste dikte en moeten daarom tussentijds steeds verhit worden
Als de zilveren platen de juiste afmetingen hebben worden de ronde schijfjes eruit geslagen
Zilver dat overblijft na het slaan van de blanks moet opnieuw de smeltoven in
Alle blanks moet gewogen worden
Afhankelijk van de kwaliteit die het munthuis nodig heeft moet er aanvullende kwaliteitscontrole plaatsvinden op de blanks
Vanwege de complexiteit van dit proces hebben veel munthuizen de productie van de gouden en zilveren blanks uitbesteed aan andere bedrijven. De US Mint, de grootste producent van zilveren beleggingsmunten, koopt haar blanks ook in bij externe leveranciers.
Waarom wordt de productie van de blanks niet opgeschroefd?
De productie van blanks is een zeer kapitaalintensief proces waar veel dure machines voor gebruikt worden. Een nieuwe productielijn kost al snel enkele miljoenen, een investering die alleen terugverdiend kan worden als het bedrijf er redelijk zeker van kan zijn dat de vraag naar zilveren munten ook in de komende jaren groot blijft.
Iedere keer als de vraag naar zilveren munten toeneemt en de machines op volle toeren draaien komen deze bedrijven voor de vraag te staan of ze moeten investeren in een uitbreiding van de productiecapaciteit. Dat betekent dat het management moet beoordelen of er sprake is van een tijdelijke stormloop op zilveren munten of een permanent hogere vraag naar munten.
In het eerste geval zal er niet geïnvesteerd worden in nieuwe productiecapaciteit, omdat de bezettingsgraad dan te laag ligt om de kosten van deze investering terug te verdienen. Alleen als er aanwijzingen zijn dat de vraag langdurig op een hoger niveau blijft wordt er geïnvesteerd.
Sinds het uitbreken van de kredietcrisis is de vraag naar zilveren beleggingsmunten explosief gestegen en hebben producenten van blanks, zoals de Sunshine Mint en de Perth Mint, al tientallen miljoenen geïnvesteerd in de uitbreiding van de productiecapaciteit.
Zo worden de zilveren blanks geproduceerd
Waarom leggen munthuizen dan geen grotere voorraad blanks aan?
De zilveren schijfjes vertegenwoordigen een hoge waarde en daarom is het kostbaar een grote voorraad aan te houden. Ook moet het prijsrisico van deze voorraad afgedekt worden, wat ook kosten met zich meebrengt. Als munthuizen een grotere voorraad hadden zouden er niet meer zo snel tekorten ontstaan, maar het is economisch niet rendabel extra voorraad aan te houden.
Het is om dezelfde reden dat leveranciers en distributeurs maar een beperkte voorraad zilveren munten aanhouden. Ook zij moeten hun voorraden financieren en het prijsrisico afdekken op de termijnmarkt. Deze kosten drukken op de winstmarge.
Wat te doen als de zilveren munten slecht leverbaar zijn?
Om dit probleem voor te zijn kunt u beter de drukte voor zijn en zilveren munten kopen op de momenten dat het nog rustig is in de markt. Wanneer de levertijden van de populaire 1 troy ounce munten oploopt is het ook een idee om naar andere vormen van beleggingszilver te kijken, zoals de kilomunten en de btw-vrije zilverbaren in combinatie met opslag. Die laatste optie is extra interessant, omdat u dan geen btw betaalt en dus meer zilver voor uw geld krijgt. Goudstandaard biedt zilverbaren van 100 en van 1.000 troy ounce aan in combinatie met opslag in Zwitserland.
Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Goudstandaard
Door omvangrijke stakingen in de platinamijnen van Zuid-Afrika kwam er vorig jaar veel minder platina op de markt, zo schrijft Thomson Reuters GFMS in haar Platinum & Palladium Survey 2014. Tegelijkertijd steeg de vraag naar platina, waardoor er onderaan de streep een tekort was van ongeveer een miljoen troy ounce. Dat is het grootste tekort op de platinamarkt sinds jaren.
In 2014 was de totale vraag naar platina 7,28 miljoen troy ounce, terwijl het aanbod bleef steken op 6,27 miljoen troy ounce. Platina is een edelmetaal dat vooral gebruikt wordt in de auto-industrie en voor de productie van sieraden, maar de laatste jaren tonen ook steeds meer beleggers belangstelling voor dit metaal.
Wereldwijde vraag en aanbod platina (Bron: Thomson Reuters GFMS)
Stakingen
De productie van platina werd in 2014 grotendeels stilgelegd door stakingen in de platinamijnen van Zuid-Afrika. Als gevolg van deze stakingen, die 22 weken duurden, daalde de totale productie van de grootste platinaproducent ter wereld jaar van 4,29 miljoen troy ounce in 2013 naar 3,06 miljoen troy ounce. De weggevallen productie kon niet worden opgevangen door andere platina producerende landen.
Rusland
De platinaprijs steeg in de eerste helft van 2014 niet alleen door de stakingen in Zuid-Afrika, maar ook door de toenemende spanningen tussen Rusland en het ‘Westen’. Men vreesde een escalatie van de economische sancties, waardoor het aanbod van platina uit Rusland in gevaar zou kunnen komen. Deze vrees bleek uiteindelijk onterecht.
Sterke dollar
De platinaprijs bereikte in de zomer nog een niveau van bijna $1.500 per troy ounce, maar in het najaar werd alle koerswinst verspeeld door de sterke dollar. Vrijwel alle grondstoffen werden daardoor in de verkoop gedaan, waaronder ook platina. Het edelmetaal werd in een paar maanden tijd 20% goedkoper, want tegen het einde van 2014 stond de koers op ongeveer $1.200 per troy ounce.
Beleggers kopen minder platina
In 2014 kochten beleggers minder platina dan een jaar eerder. De vraag naar platina munten en platinabaren bleef weliswaar stabiel, maar de vraag naar aandelen van platina-ETF’s zakte terug naar het niveau van 2012. Desondanks bereikte het totaal beheerde vermogen van platina-ETF’s in de eerste helft van vorig jaar een record van 2,9 miljoen troy ounce. In een tijdsbestek van vijf jaar groeide de hoeveelheid platina in de kluizen van ETF’s van 800.000 naar meer dan 2,7 miljoen troy ounce.
Beleggers kochten in 2014 beduidend minder platina dan in 2013 (Bron: Thomson Reuters GFMS)
Platina ETF’s zijn de afgelopen jaren sterk in populariteit gestegen (Bron: Thomson Reuters GFMS)
Verwachting 2015
In 2014 was de gemiddelde platinaprijs $1.388 per troy ounce, het laagste jaargemiddelde in zeven jaar tijd. In de eerste helft van het jaar lag de prijs ver boven dit gemiddelde, terwijl de prijs aan het einde van 2014 richting de $1.200 per troy ounce zakte. Analisten van Thomson Reuters GFMS verwachten voor dit jaar een gemiddelde prijs van $1.170 per troy ounce voor het edelmetaal, wat ongeveer 17% lager is dan de gemiddelde platinaprijs van 2014. De prijs blijft onder druk staan door herstel van de platinaproductie in Zuid-Afrika. Ook houdt de sterke dollar de prijzen van grondstoffen in dollars op een lager niveau.
De vraag naar platina vanuit de auto-industrie zal volgens Thomson Reuters GFMS verder aantrekken, tot het hoogste niveau in zeven jaar. Een groeiende vraag naar auto’s in de VS en strengere regelgeving voor auto’s in groeimarkten als China en India zal de vraag naar platina een impuls geven. Platina wordt gebruikt voor katalysatoren die de uitstoot van schadelijke gassen verminderen.
Vraag naar platina per sector (Bron: Thomson Reuters GFMS)
De markt voor platina zal ook in 2015 te kampen hebben met een tekort, zo schrijft het World Platinum Investment Council (WPIC) in haar nieuwste kwartaalrapport. De productie van platinamijnen zal dit jaar beduidend hoger liggen dan in 2014, maar tegelijkertijd neemt ook de industriële vraag naar het edelmetaal toe. Dat betekent dat 2015 het derde jaar op rij is waarin de vraag naar platina groter is dan het aanbod.
De onbalans werd in 2013 veroorzaakt door een grote vraag naar platina via exchange-traded funds en in 2014 door een staking van vijf maanden in de platinamijnen van Zuid-Afrika. Daardoor zijn de bovengrondse voorraden van platina sinds 2012 gekrompen van 4,14 naar 2,77 miljoen troy ounce. Het tekort voor dit jaar wordt geschat op 235.000 troy ounce, waardoor de bovengrondse platinavoorraden verder zullen krimpen tot 2,53 miljoen troy ounce tegen het einde van dit jaar.
Productie platina herstelt in 2015
Dit jaar voorziet het WPIC een hogere productie van platina dan vorig jaar, mits grote stakingen in de mijnen uitblijven. De grootste producent van dit edelmetaal is Zuid-Afrika met een aandeel van bijna 70% in de wereldwijde productie. De nummers twee en drie zijn Zimbabwe en Rusland, die gezamenlijk ongeveer 20% van de wereldwijde productie voor hun rekening nemen. Door de stakingen in 2014 in Zuid-Afrika het vorig jaar viel de productie daar veel lager uit, met een wereldwijd tekort tot gevolg.
Sinds het uitbreken van de kredietcrisis in 2008 hebben centrale banken als de Federal Reserve, de Bank of England en de Bank of Japan een ongekende hoeveelheid staatsobligaties uit de markt gehaald. Als gevolg daarvan dreigt een groot tekort aan het schuldpapieren begint de liquiditeit ervan op te drogen.
De gevolgen daarvan zijn nu al zichtbaar in de vorm van negatieve rentes en een toegenomen volatiliteit van het schuldpapier dat nog steeds als zeer veilig te boek staat. Doordat de centrale banken zoveel schuldpapier uit de markt halen is de rente over $3,6 biljoen aan staatsobligaties wereldwijd nu al negatief geworden, dat is 16% van het totale aanbod van het schuldpapier.
Tekort aan obligaties
Nu de ECB maandelijks voor €60 miljard aan staatsobligaties gaat opkopen zal het tekort aan schuldpapier alleen maar groter worden. De volgende grafieken van Citi en Morgan Stanley laten zien dat de netto uitgifte van schuldpapier dit jaar negatief zal worden. Simpel gezegd betekent het dat centrale banken voor een groter bedrag aan schuldpapier zullen kopen dan wat overheden aan obligatieleningen uitschrijven.
Wie de verschillende blogs over edelmetalen al enige jaren volgt zal ongetwijfeld gehoord hebben van de Comex, de beurs waar handelaren op papier goud en zilver verhandelen. Het is een markt waar de verkopers zilver aanbieden dat ze niet hebben en waar de kopers zilver vragen dat ze niet kunnen betalen. Het is handel in derivaten die vrijwel geen binding hebben met de fysieke zilvermarkt en de fysieke goudmarkt. En net als met alle andere derivaten kunnen ook claims op goud en zilver immers tot in het oneindige verstrekt worden. Dat is ook de reden dat we niet hoeven te vrezen voor een ‘short squeeze’ of een ‘default’ van de Comex.
Toch wordt dit verhaal keer op keer uit de kast gehaald als argument om goud of zilver te kopen. MomentsinTrading maakte een compilatie waar we eigenlijk niets meer aan toe kunnen voegen…
