Marketupdate

Tag: ttip

  • Analyse: Brengt Trump geopolitieke aardverschuiving teweeg?

    Donald Trump zou als nieuwe president van de Verenigde Staten wel eens een grote verandering teweeg kunnen brengen in de geopolitieke verhoudingen en de handelsbetrekkingen met de rest van de wereld. Op veel belangrijke internationale thema’s heeft Trump immers een radicaal ander standpunt ingenomen dan zittend president Obama.

    Of het nou gaat om de betrekkingen met Rusland en China, militaire samenwerking of terrorismebestrijding, op vrijwel alle punten wil Trump een andere koers gaan varen. Wat mogen we van de nieuwe president verwachten?




    Rusland

    Donald Trump heeft tijdens zijn campagne meerdere keren aangegeven dat hij de relatie met Rusland wil herstellen. Daarmee vaart hij een andere koers dan de huidige Amerikaanse regering, die gebaseerd is op een zeker wantrouwen ten aanzien van Poetin. De Amerikaanse regering heeft onder leiding van Obama sancties opgelegd aan Rusland, vanwege de gebeurtenissen in de Krim. Volgens Trump mogen de gebeurtenissen in Oekraïne een goede verstandhouding met Rusland niet in de weg staan. Hij ziet geen Russische dreiging en verwacht niet dat Poetin meer gebied in Oekraïne zal innemen. Trump heeft ook gezegd dat hij overweegt de Krim te erkennen als onderdeel van Rusland. Als Trump doet wat hij in de verkiezingscampagne gezegd heeft, dan zou er wel eens heel snel een einde kunnen komen aan de sancties tegen Rusland. Ook in Europa groeit de weerstand tegen de sancties, vooral bij ondernemers die als gevolg van dit beleid een belangrijke afzetmarkt voor hun producten zijn kwijtgeraakt. De Italiaanse premier Renzi wist nieuwe Europese sancties op Rusland zelfs te voorkomen. Het beëindigen van de sancties zal ook hoog op de agenda staan bij Poetin, die vrij snel na de verkiezingsuitslag al een handreiking deed aan Trump om de relaties te herstellen.

    NAVO

    Ook op het gebied van militaire samenwerking beloofde Trump verandering aan te brengen. De Republikein liet weten dat hij de NAVO niet langer wil ondersteunen, indien de Europese lidstaten niet snel hun defensiebudgetten verhogen. Van alle militaire uitgaven die de NAVO doet neemt de VS ongeveer 75% voor haar rekening en dat is volgens Trump veel te veel. Hij overweegt zelfs militairen weg te halen uit Europa als deze situatie niet verandert. Houdt Trump zich aan zijn woord, dan kan dat grote gevolgen hebben voor het Europese defensiebeleid. Dat dit een belangrijk vraagstuk is blijkt wel uit het feit dat de NAVO meteen een persconferentie hield, waarin ze de verplichtingen van de VS aan de NAVO benadrukte. Dat het voortbestaan van de NAVO ter discussie staat blijkt ook wel uit het feit dat Jean-Claude Juncker als voorzitter van de Europese Commissie gisteren meteen de volgende oproep deed aan de Europese landen.
    De VS zal niet voor onze veiligheid zorgen. Dit is een verantwoordelijkheid die in Europa ligt. We hebben een Veiligheidsunie nodig.
    In november publiceerde de Duitse denktank 'Institute for International and Security Affairs' (SWP) al een rapport, waarin staat dat Europa op het gebied van veiligheid en buitenlands beleid minder afhankelijk moet worden van de Verenigde Staten. Het rapport concludeert dat de Verenigde Staten onder leiding van president Trump meer onafhankelijkheid van Europa zal verlangen ten aanzien van het buitenlandse beleid. https://twitter.com/EU_Commission/status/796443080580890624

    Handel

    Trump heeft zich zeer kritisch uitgesproken over het TTIP handelsverdrag, omdat dit verdrag volgens hem niet in het belang is van de Amerikaanse werknemers en de concurrentiekracht van de VS. Aan beide kanten van de oceaan is er al meer dan drie jaar onderhandeld, maar het lukte niet om op tijd alle handtekeningen onder het verdrag te krijgen. En als Trump zijn woord houdt gaat dit omstreden verdrag misschien zelfs in de prullenbak. Of dat goed of slecht nieuws is, dat moet iedereen voor zichzelf bepalen. Het is nog lastig te voorspellen hoe de relatie tussen China en de VS zal veranderen. Trump heeft zelf een aantal uitspraken gedaan die suggereren dat de VS een meer protectionistische koers zal gaan varen. Maar als we dan het ingezonden stuk van zijn adviseur James Woolsey in de South China Morning Post lezen, dan zouden we juist precies het tegenovergestelde kunnen concluderen. James Woolsey noemde het besluit van de regering Obama om de Asian Infrastructure and Investment Bank (AIIB) niet te ondersteunen een "strategische vergissing". Hij pleit voor een samenwerking tussen de Verenigde Staten en de Chinese investeringsbank, waar inmiddels 57 verschillende landen bij aangesloten zijn. Bondgenoten als Groot-Brittannië, Australië, Zuid-Korea en tal van Europese landen sloten zich al aan bij de Chinese initiatief, terwijl de VS en Japan zich al die tijd afzijdig hielden. Aan de ene kant streeft de Republikein naar meer samenwerking, maar aan de andere kant heeft hij ook een aantal protectionistische beloftes gemaakt aan de kiezers. In zijn verkiezingsprogramma van Trump lezen we ook dat hij China verdenkt van het manipuleren van de munt en het subsidiëren van de handel. Daarmee zou China volgens Trump de regels van de Wereldhandelsorganisatie (WHO) overtreden. Het is dus even afwachten wat Trump gaat doen, maar het is zo goed als zeker dat hij niet iedereen tevreden kan stellen en misschien zelfs verkiezingsbeloftes moet verbreken.

    Syrië

    Ten aanzien van Syrië belooft Trump ook een andere aanpak dan Clinton en Obama. In zijn verkiezingsprogramma lezen we dat Trump wil stoppen met het buitenlandse beleid van landen binnenvallen en eindeloos oorlogvoeren. Ook wil hij met bondgenoten in de regio samenwerken om ISIS te bestrijden. Dat laatste zal nog een lastige klus worden, omdat bondgenoten als Saoedi-Arabië en Qatar een andere agenda hebben dan de VS. Wikileaks onthulde in oktober dat Saoedi-Arabië en Qatar financiële steun verlenen aan bepaalde radicale Soennitische groepering, waaronder ook ISIS. Als dat echt waar is, dan wordt het voor Trump erg lastig om deze terreur te bestrijden. Afgelopen zomer zei Trump in een toespraak dat hij bereid is met Rusland samen te werken in de strijd tegen ISIS, een samenwerking die tot frustratie van Poetin nog niet van de grond gekomen is. We zijn benieuwd welke kant Trump zal kiezen en welke gevolgen dit zal hebben voor de relatie tussen de Verenigde Staten en haar bondgenoten in het Midden-Oosten.

  • Noam Chomsky veegt vloer aan met CETA en TTIP

    Noam Chomsky veegt vloer aan met CETA en TTIP

    Het TTIP handelsverdrag met de Verenigde Staten is er nog niet door, maar het soortgelijke CETA handelsverdrag tussen de Europese Unie en Canada is al bijna rond. Dit verdrag geeft nog meer macht aan grote bedrijven, zoals de mogelijkheid om overheden aan te klagen voor misgelopen inkomsten. Volgens de Amerikaanse filosoof en media-criticus Noam Chomsky is dat reden om dit soort verdragen niet te vertrouwen. In de volgende video van twee minuten legt hij uit waarom.

    Noam Chomsky: “Deze zogenaamde vrijhandelsakkoorden zijn geen vrijhandelsakkoorden. Voor een groot deel zijn het zelfs geen handelsakkoorden, het zijn akkoorden over rechten van investeerders. Er is een reden waarom ze geheim worden gehouden voor het publiek. Zodra je ze gezien hebt begrijp je waarom. Maar deze handelsverdragen zijn geen geheim voor de advocaten van grote bedrijven en voor de lobbyisten die de gedetailleerde regulering schrijven.

    Natuurlijk is dit in het belang van diegene waarvoor ze werken en dat is niet voor het grote publiek. Het zijn dus zeer protectionistische verdragen, in het belang van private partijen. De zogenaamde intellectuele eigendomsrechten en patenten, die effectief de prijzen verhogen, hebben een enorme impact op economieën. Het is fantastische voor de grote farmaceutische bedrijven, de media-conglomeraten en anderen.

    Investeerders en bedrijven krijgen met deze verdragen het recht om overheden aan te klagen. Dat is iets wat jij en ik niet kunnen doen, maar een bedrijf dus wel. Zij kunnen overheden aanklagen voor het schaden van potentiële toekomstige winsten. Je kunt je voorstellen wat dat betekent.”

  • Internationale handelsverdragen schaden de welvaart

    In 2013 startten vertegenwoordigers van de EU en de VS gesprekken over een Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP). Het verdrag moest uitdrukking geven aan de werkelijkheid van een wereldeconomie die steeds meer gebaseerd is op wereldwijde dienstverlening. TTIP zou voor miljoenen nieuwe banen zorgen aan beide zijden van de Atlantische Oceaan. Het verdrag zou de economie in beide werelddelen een impuls geven en dat zou goed van pas komen. De economische groei stagneert alweer een reeks van jaren en kan goed een impuls gebruiken. Voor beleidsmakers aan beide zijden van de Oceaan was het TTIP bijna een visioen.

    Na drie jaar van heimelijk onderhandelen achter gesloten deuren, lijkt het erop dat het TTIP gewoon bij het oud vuil zal belanden. Het TTIP lijkt slachtoffer te worden van de groeiende politieke onrust, wantrouwen en woede in zowel de VS als de EU, die zich vooral richt op de zittende politieke en economische elite. Die zijn de hoofdschuldigen van de groeiende ongelijkheid in westerse landen als gevolg van het proces van globalisering.

    Het zou zomaar kunnen dat die woede minder is gebaseerd is op onderbuikgevoelens, zoals de meeste media suggereren, maar op harde feiten. Het zou zo maar kunnen dat het proces van globalisering veel meer schade heeft aangericht, dan beleidsbepalers steeds maar weer beweerd hebben. De teloorgang van de Amerikaanse industrie kan daarbij als voorbeeld dienen.

    ttip

    “Internationale handelsverdragen schaden de welvaart”

    Globalisering

    Het proces van globalisering begon op gang te komen in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Tot dan toe verhoogde de industrie op de gebruikelijke manier de winstgevendheid door kapitaalsinvesteringen. Vanaf dat decennium startte echter een proces waarbij de productie volledig naar het buitenland verplaatst werd. Dat was de kortste weg naar winstmaximalisatie. De cijfers zijn onthutsend. In 1970 droeg de industrie 20% bij aan de werkgelegenheid. Vandaag de dag is dat nog amper 8%. Alleen al sinds 2000 zijn er in de VS vijf miljoen banen in de industrie verloren gegaan en dat is niet alleen te wijten aan de voortschrijdende automatisering en robotisering. Ondanks dat is de industrie in landen als Duitsland en Japan nog steeds goed voor respectievelijk 20% en 17% van de werkgelegenheid.

    De versmalling van de industriële basis in de VS gaat gepaard met een daling van de productiviteit. In de jaren zeventig groeiden de unit labour costs met maar liefst 6,8% om in het daarop volgend decennium terug te zakken naar 3,6%. Aan het begin van deze week beliep de groei een magere 1,2%. De dalende productiviteit ging gepaard met een explosie van investeringen buiten de VS. Die bedragen nu een verbluffende $4 biljoen tegen amper
    $100 miljoen in de jaren zeventig van de vorige eeuw.

    Het gaat echter te ver om die explosie aan buitenlandse investeringen puur en alleen toe te schrijven aan het proces van industriële offshoring. Wel kan aangetoond worden, dat de val in industriële werkgelegenheid, daling van de productiviteit en stagnerende economische groei en loonontwikkeling mede het gevolg zijn van krakkemikkige handelsverdragen en een onmogelijkheid van valutaire aanpassingen waardoor scheve handelsverhoudingen weer in evenwicht konden komen.




    Handelsverdragen

    Recente studies van bijvoorbeeld de Fed en Yale School of Management tonen aan dat het verlies van 18% van de industriële banen tussen 2001 en 2018 grotendeels is toe te schrijven aan de beslissing van president Clinton om de handelsrelaties met China te normaliseren. Dat mondde uit in wat heet the 'China Trade Shock'. Het waren de Amerikaanse werknemers en meer in het algemeen de Amerikaanse economie die de rekening betaalden van deze fatale beslissing. De les luidt dat exporten banen creëren, maar op de wat langere termijn gaat het om de netto-exporten. Landen als de VS en het Europese continent hebben sinds jaar en dag een handelstekort ten opzichte van China. Dat laatste land weigert echter zijn valuta te laten zweven, waardoor aanpassingen in de handel slechts beperkt mogelijk zijn. Die aanpassingen gebeuren dus niet en dat vertaalt zich uiteindelijk dat in een versnelde offshoring, stagnerende economische groei en stagnerende economie. Nu deze feiten meer en meer naar buiten komen, is de groeiende weerzin tegen handelsverdragen goed te begrijpen en goed te duiden. Het maakt ook duidelijk waarom Donald Trump zo populair is. Zowel het Democratische als het Republikeinse establishment hebben zich steeds vierkant geschaard achter deze allesomvattende handelsverdragen en hebben de bevolking de rekening laten betalen. Donald Trump ageert hier tegen. Evenals Ronald Reagan lijkt hij beter de vox populi te verstaan dan zijn tegenstrever Hillary Clinton, de vrouw van…….. juist! Cor Wijtvliet Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte beurshalte-logoOver Beurshalte: Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden! Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

  • Begin van het einde van dominantie welvaartsstaat

    Het economische model van de welvaartsstaat was na 1945 zeer succesrijk met de wederopbouw en ontwikkeling van vele samenlevingen, wereldwijd. En toch kwam er een einde aan deze dominantie van menselijke waarden. Wat lag daaraan ten grondslag? Zoals steeds is ook in deze kwestie sprake van meerdere oorzaken.

    ‘Kapitalisme’ tegen ‘Communisme’

    Van grote invloed zijn de militaire coups geweest die hebben plaatsgevonden in Latijns-Amerika. Vanaf de vestiging van het generaalsregime in Brazilië in 1964 ging het hard, met als meest bekende voorbeelden het Argentinië van Jorge Videla en het Chili van Augusto Pinochet. Maar niet alleen in Latijns-Amerika, bijvoorbeeld ook de generaalscoup in Indonesië in 1965. Bij al deze machtsovernames speelden de Verenigde Staten een belangrijke ondersteunende zo niet instigerende rol. Het neoliberale denken had bij de coupplegers stevig postgevat.

    lou keuneDaar komt bij dat zich een harde ideologische strijd had ontwikkeld, wereldwijd, tussen twee maatschappelijk-politieke vertogen: ‘Kapitalisme’ versus ‘Communisme’. Het ging hierbij om sterk vereenvoudigde frames die vanwege hun schijnhelderheid gemakkelijk voor vele doeleinden konden worden gebruikt. Zo werden door het regime van Ronald Reagan volksopstanden die plaatsvonden in Latijns-Amerika als ‘communistisch’ geoormerkt. Deze schijnhelderheid vergemakkelijkte alibi’s om in die landen in te grijpen, met aanwending van veel geweld en de modernste militaire middelen. Zeker na de val van De Muur heerste er een triomfalisme, ook op sociaaleconomisch terrein, de uitdrukking ‘einde van de ideologie’ kwam boven.

    Washington Consensus

    Die intensieve ideologische strijd manifesteerde zich vanaf de jaren zeventig van de vorige eeuw ook in de belangrijkste mondiale economische organen. Het bekendste voorbeeld is de zogenoemde Washington Consensus, de op een zeker moment duidelijke overeenstemming tussen de Wereldbank, het Internationale Monetaire Fonds en het VS Ministerie van Financiën over de te volgen gedragslijnen bij het treffen van schuldenregelingen in ontwikkelingslanden, het zogenoemde Structureel Aanpassing Programma. Recentelijk is zo’n programma opgelegd aan Griekenland. Overigens, er was alle aanleiding om eens goed te kijken naar de enorme berg van schulden in veel ontwikkelingslanden, monetair was dat niet vol te houden, er moest iets gebeuren.

    Maar, om maar weer eens te verwijzen naar Susan George: had dat niet anders gekund? Nu leidde het feitelijke beleid tot grote schades voor mens en milieu in veel ontwikkelingslanden wier externe economische afhankelijkheid alleen maar werd verdiept en verbreed, en waarvan velen zuchten onder uitwassen als belastingontwijking en illicit financial flows, ik heb daar eerder over geschreven.

    Vrijhandel

    Wat niet mag worden vergeten is dat in al die naoorlogse jaren van dominantie van het model van de welvaartsstaat het neoliberale vertoog op allerlei fora springlevend was. Al snel na het einde van de oorlog namen westerse landen het initiatief tot de oprichting van de General Agreement on Tariffs en Trade (GATT). Dat overleg was bedoeld om vrijhandel te bevorderen. Dat heeft uiteindelijk via diverse tussenrondes geleid tot de huidige World Trade Organization (WTO). En ook tot andere meer regionaal beperkte en bilaterale overlegrondes als de nu lopende vrijhandelsonderhandelingen tussen de Verenigde Staten en Europa onder de aanduiding Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP). In allerlei onderhandelingen met ontwikkelingslanden werden vergelijkbare afspraken gemaakt waardoor zij nog meer als gedurende de koloniale tijd gedwongen werden om hun economieën te hervormen richting de wereldmarkt, het zogenoemde export-led-economic-growth model.

    gatt-wtoDat wil niet zeggen dat op mondiaal niveau geen andere vertogen over de inrichting van de wereldmarkt te horen waren. Ontwikkelingslanden hebben lang hun hoop gezocht in meer op managed trade gerichte organen en afspraken. In 1964 werd de United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD) opgericht. Op die conferenties waren en zijn duidelijke pleidooien te horen om de belangen van ontwikkelingslanden voorrang te geven. Belangrijke voorbeelden van de vormgeving van de managed trade gedachte waren de grondstofakkoorden op gebieden als koffie en cacao.

    Inmiddels heeft UNCTAD de strijd met de vrijhandelsorganen als de WTO verloren. Zij bestaat nog wel maar heeft momenteel weinig praktisch belang. Natuurlijk, ook dit had anders gekund. Er was geen dringende noodzaak om het pad van de vrijhandel te volgen. Zoals onder anderen Ha-Joon Chang heeft laten zien is het op zijn minst verdacht dat de westerse landen aan ontwikkelingslanden de vrijhandel opleggen. Want diezelfde nu rijke landen zijn zo welvarend geworden mede dankzij protectionisme. Die inconsequentie kan volgens Chang alleen maar begrepen worden uit oogpunt van prioritering van de belangen van de rijke landen en transnationale ondernemingen: Ontwikkelingslanden als wingebieden voor goedkope grondstoffen, arbeidskracht en fabricaten, groeiende afzetmarkten en profijtelijke investeringen.

    Bedrijfsleven doelmatiger?

    Al deze ontwikkelingen: militaire coups, triomfalisme over het kapitalisme als grote overwinnaar, Washington Consensus, vrijhandelsakkoorden, hebben bijgedragen tot de dominantie van het neoliberale model. Ook in Nederland. Natuurlijk, er waren in de jaren zeventig en tachtig ook hier duidelijke aanwijzingen dat eens goed gekeken moest worden naar het functioneren van het model van de welvaartsstaat. De zorgen over de snelle groei van de collectieve uitgaven waren terecht. Daarbij was ook in Nederland een enorm bureaucratisch apparaat gegroeid om de sociale zekerheid en de verzorgingsstaat te doen functioneren. Het ging ook om diverse ontwikkelingen die met misbruik, verstarring en overregulering kunnen worden aangeduid. Maar ja, zijn dan maatregelen als deregulering, vrijhandel, privatisering, en vermarkting van common goods de enige denkbare oplossingen? Had het niet anders gekund? Zo pleitte begin jaren tachtig dr. J.W van der Dussen ervoor om in plaats van dereguleren maar eens te werken aan herreguleren. Privatiseren? Is het particulier bedrijf echt doelmatiger?, vroeg Van der Dussen zich terecht af. Ga eerst maar eens de doelmatigheid van de overheid verbeteren[1]. Met zo’n standpunt werden de problemen van de welvaartsstaat niet weggepoetst maar op een andere manier beleidsmatig benoemd. Deze en andere geluiden dolven het onderspit, zeker in de latere jaren tachtig, die van de val van de Muur en het neoliberaal triomfalisme.

    Ideologie en belangen

    Soms wordt gedacht dat veranderingen in een maatschappelijk bestel uit de lucht komen vallen, of een soort automatisme vormen waar mensen geen overheersende invloed op hebben: ‘zo gaat de geschiedenis nu eenmaal’. Niets is minder waar. Historische veranderingen zijn resultantes van denken en handelen van mensen. Dat zie je ook bij de opkomst van het neoliberalisme. Daaraan is sinds de Tweede Wereldoorlog hard gewerkt. Door wetenschappelijke instellingen als de fameuze Chicago School of Economics (o.a. nobelprijs winnaar Milton Friedman), leden van deze School, de zogenoemde Chicago Boys, hebben het regime van Augusto Pinochet geadviseerd bij de transitie naar een neoliberaal model. Maar ook door het transnationale bedrijfsleven. Daarbij gaat het uiteraard om een clash van ideologieën maar zeker ook om grote economische belangen. Bijvoorbeeld het belang voor het grootbedrijfsleven (ook wel ‘mega ondernemingen’ genoemd)[3] van een volledig open wereldeconomie die het streven naar maximalisering van winsten vergemakkelijkt.

    Natuur en milieu

    Overigens, ook op andere gronden waren er duidelijke redenen eens goed te kijken naar het functioneren van de welvaartsstaat. Want die heeft in feite geleid tot de ecocide waar wij ons tegenwoordig flink zorgen over moeten maken. De basis van verschijnselen als overmatige CO2 uitstoot en afname van de biodiversiteit is in die jaren van dominantie van dat model gelegd. Terugkijkend ging het debat in die jaren zeventig en tachtig helaas minder over die aspecten, ondanks het rapport van de Club van Rome. Die problemen worden juist verergerd door de neoliberale aanpak. Intussen zitten wij met de gebakken peren, dus met een sociaaleconomisch model dat geen echte oplossingen biedt voor de grote maatschappelijke en ecologische vraagstukken van dit moment. Kan dat niet anders? Daarover een volgende keer. Lou Keune Voetnoot: Dit is het derde deel van een vierdelige serie 'Van welvaartsstaat naar neoliberale dominantie'. Eerder verschenen op Marketupdate het eerste deel en het tweede deel. Voor meer teksten van Lou Keune, zie www.loukeune.nl of www.platformdse.org.
    1. In: M.M. Kaag red.: Privatisering en deregulering: Van verzorgingsstaat naar waarborgstaat. Raad voor het Binnenlands Bestuur, SDU 1983
    2. Zie Joost Smiers e.a.: De macht van de mega onderneming, Van Gennep 2016

  • Video: Wat moet Europa met TTIP?

    Wat betekent het TTIP handelsverdrag en waarom is het zo omstreden? In deze video leggen verschillende experts uit hoe de VS door middel van handelsverdragen als TTIP, TISA en TTP probeert alle economische machtsblokken aan zich te binden. Opvallend is dat de BRICS-landen geen rol spelen in al deze handelsverdragen en dat Europese parlementariërs bijna geen kans krijgen om de stukken van het TTIP handelsverdrag te lezen.


  • Forum voor Democratie: Hella Hueck over TTIP (28 oktober 2015)

    hella-hueckOp woensdagavond 28 oktober geeft Hella Hueck, verslaggeefster voor RTL-Z, bij het Forum voor Democratie een inkijkje in het veelbesproken TTIP handelsverdrag. Het Transatlantic Trade & Investment Partnership is een van de meest ingrijpende handelsverdragen uit de wereldgeschiedenis. Het bindt Europa en de Verenigde Staten aan ellenlange lijsten met product-omschrijvingen, bindt regeringen aan supranationale geschillenbeslechting en heeft effect op voedsel-standaarden, milieu-bescherming, octrooien, energie-politiek enzovoort.

    Wil je hier meer over weten? Kom dan morgenavond langs op de wekelijkse borrel van het Forum voor Democratie aan de Herengracht 74 in Amsterdam. De bijeenkomst duurt van 18:00 tot 20:00 en de entree is gratis!

    Over het Forum voor Democratie

    Forum voor Democratie is een onafhankelijke, niet-partijgebonden denktank gevestigd in Amsterdam. We zijn opgericht in 2015 om na te denken over de mogelijkheden voor een democratischer Nederland, lagere belastingen, culturele revival en een ander Europa. We geloven in een actieve civil-society en een kleine, weerbare overheid. We zien dat de Europese Unie en de euro in hun huidige vorm niet werken en willen zoeken naar concrete, structurele verbeteringen of oplossingen. We organiseren cursussen, trainingen, expert-meetings en een wekelijkse borrel-lezing. We leveren bijdragen aan het publieke debat. En we schrijven lijvige onderzoeksrapporten over de grote vragen die schuilgaan onder de actualiteit.

    forum-voor-democratie