Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft op haar eigen website een afdeling voor nepnieuws gemaakt. Op deze nieuwe pagina staan diverse voorbeelden van nieuwsberichten die volgens de Russische regering valse informatie bevatten over Rusland. Op het moment van schrijven staan er zes van dit soort ‘valse nieuwsberichten’ op hun website, afkomstig van bekende nieuwssites als de Financial Times, Bloomberg, New York Times en Telegraph.
De valse nieuwsberichten gaan over onder meer de uitlevering van klokkenluider Edward Snowden, een vermeend Russisch plot om de regering van Montenegro omver te werpen en over ‘Russische hackers’ die de Franse verkiezingen proberen te beïnvloeden. Al deze berichten bevatten volgens het Russische Ministerie van Buitenlandse Zaken onwaarheden, maar die worden helaas niet verder toegelicht.
De Russische regering wil met deze nieuwe pagina de belangrijkste trends laten zien in de verspreiding van valse nieuwsberichten over Rusland. Vorig jaar publiceerde de Washington Post een lijst van zogeheten valse nieuwssites, een lijst waar Russische mainstream nieuwsbronnen als Russia Today en Sputnik News genoemd werden. Ook staan er op deze lijst tal van blogs die positief schrijven over Rusland.
Op 7 februari werd in de Atlantic Council in Washington de nieuwe Russischtalige televisiezender Current Time gelanceerd. Deze zender is een gezamenlijk project van Radio Free Europe/Radio Liberty en Voice of America en heeft als doel een alternatief te bieden voor de Russische televisiezenders die door het Kremlin gefinancierd worden.
Current Time is onderdeel van het Broadcasting Board of Governors en wordt dus rechtstreeks gefinancierd door het Amerikaanse Congres. Deze organisatie heeft een jaarlijks budget van $777 miljoen ter beschikking om wereldwijd te “informeren en engageren en mensen wereldwijd in verbinding te brengen ter bevordering van vrijheid en democratie”.
Current Time
De Broadcasting Board of Governors heeft een budget van $22 miljoen ter beschikking gesteld voor Current Time. Geld dat de nieuwszender zal gebruiken om in meer dan tien verschillende landen 24 uur per dag nieuwsberichten te verspreiden over lokale, regionale en internationale gebeurtenissen.
Ondanks het feit dat de zender geheel door de Amerikaanse overheid gefinancierd wordt presenteert ze zich een ‘onafhankelijke Russischtalige nieuwszender’, een zender die tegenwicht moet bieden aan alle Russische media die door het Kremlin gefinancierd worden.
Journalistieke bunker
De Russische staatstelevisie laat beelden zien van het hoofdkantoor van Radio Free Europe, de organisatie achter de nieuwe Russischtalige televisiezender. Het is een gebouw dat overduidelijk van strategisch belang is, want de beveiliging laat niets te wensen over. Grote hekken, camera’s en kogelwerend glas moeten voorkomen dat kwaadwillenden het gebouw binnen komen. Het gebouw heeft zelfs haar eigen energievoorziening en een systeem dat de werknemers moet beschermen tegen een aanval met gifgas.
In deze journalistieke bunker met zware metalen deuren kom je alleen binnen met een elektronische badge. Een oud-medewerker vertelt tegenover de Russische staatstelevisie dat er in het gebouw verschillende portretten hangen die het gevoel van de ‘Russische dreiging’ moeten versterken. Hij werkte sinds 1989 voor Radio Free Europe, maar werd ontslagen toen hij openlijk zijn steun voor Poetin uitspraak ten aanzien van de Krim.
Informatieoorlog
Er is de laatste jaren een grote informatie-oorlog gaande, waarin Rusland en de Verenigde Staten beide hun eigen ‘waarheid’ proberen over te brengen en daarmee de publieke opinie te beïnvloeden. Met Russia Today worden internationale gebeurtenissen vanuit het Russische perspectief verspreid in de Westerse wereld. Met de lancering van de zender Current Time plaatst Amerikaanse overheid een tegenzet door het nieuws vanuit Amerikaanse hoek te verspreiden naar Rusland en andere Russischtalige gebieden.
In deze grote informatie-oorlog is de gewone man het doelwit, want die wordt slachtoffer van Amerikaanse en Russische propaganda en nepnieuws van beide kanten. De grens tussen feit en fictie zal steeds verder vervagen, net zo lang totdat u niet meer weet wat onder en wat boven is.
De Amerikaanse president Barack Obama heeft op kerstavond een omstreden wet aangenomen die de regering meer bevoegdheden geeft om de verspreiding van ‘valse informatie’ en propaganda aan te pakken. Deze Countering Disinformation and Propaganda Act (CDPA) werd eerder deze maand al door het Amerikaanse Senaat goedgekeurd.
Deze nieuwe wet geeft het Global Engagement Center de taak om ‘vals nieuws’ en propaganda uit het buitenland bloot te leggen en ‘op feiten gebaseerde berichtgeving’ te versterken dat de belangen van de Verenigde Staten en haar bondgenoten behartigt. Ook krijgt de organisatie beschikking over een fonds, dat ze kan gebruiken om NGO’s, denktanks en andere bedrijven te helpen bij het in kaart brengen en analyseren van de nieuwste propagandatechnieken van andere landen.
‘Ministerie van Waarheid’
Met de invoering van deze nieuwe CDPA wet is het Ministerie van Waarheid een stapje dichterbij gekomen. De eerste stap is om nieuwssites die kritische geluiden laten horen weg te zetten als ‘vals nieuws’ en propaganda. De volgende stap zal zijn om het publiek te wijzen op de vermeende ‘gevaren’ van het zogeheten valse nieuws, met als doel de publieke opinie te manipuleren. Daarmee worden verdere stappen richting het inperken van de persvrijheid gelegitimeerd.
Onder het mom van staatsveiligheid en bescherming van de democratie kunnen er dan steeds meer stappen gezet worden richting het filteren en blokkeren van alternatieve nieuwssites en mediakanalen. Het is geen toeval dat deze wet vlak voor kerst wordt aangenomen, omdat de meeste mensen zich dan met andere zaken bezighouden dan met het nieuws. De Federal Reserve Act voor de oprichting van de Amerikaanse centrale bank werd ook op een kerstavond aangenomen.
De Egyptische politie heeft een man opgepakt voor het in scène zetten van Syrische slachtoffers. De man was een meisje aan het filmen dat in een bebloede jurk voor een ingestort gebouw stond. Al snel werd duidelijk dat het bloed op haar jurk en haar knuffel niet echt was en dat ook het bebloede verband om haar arm niets met een verwonding te maken had.
Volgens het Egyptische Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft de man toegegeven dat hij de beelden op social media wilde plaatsen, met als doel de verwoesting van Aleppo en het menselijke leed daarvan in beeld te brengen. Een stad die honderden kilometers verderop ligt.
Is dit het valse nieuws waar Hillary Clinton en kranten als de Washington Post voor waarschuwen? Of is dit het valse nieuws dat ze zelf gebruiken om de werkelijkheid te manipuleren? Het wordt voor de argeloze burger steeds moeilijker om het onderscheid te kunnen maken tussen feit en fictie.
Vals nieuws? Slachtoffer Aleppo in scène gezet in Egypte
Het vertrouwen in de Amerikaanse mainstream media is dit jaar naar een nieuw dieptepunt gezakt. Ondanks alle berichtgeving over valse nieuwssites is de meerderheid van de bevolking van mening dat de gevestigde media (televisie, radio en krant) niet te vertrouwen zijn. Een peiling van Gallup die eerder dit jaar gehouden werd laat zien dat slechts 32% van de Amerikaanse bevolking een redelijk groot vertrouwen heeft in hun berichtgeving.
Vertrouwen in massamedia neemt de laatste jaren snel af in de VS (Bron: Statista)
Vertrouwen in media daalt
Vergelijken we deze resultaten met de afgelopen jaren, dan zien we dat het vertrouwen in de reguliere media de laatste jaren snel afneemt. Aan het begin van deze eeuw geloofde meer dan de helft van de bevolking nog in het nieuws op televisie, in de krant en op de radio. Vergelijken we de resultaten met andere landen, dan zien we dat het vertrouwen in de media in veel Europese landen veel groter is. In Nederland gelooft 54% van het publiek dat de massamedia meestal te vertrouwen zijn, in Duitsland ligt dat aandeel op 52%.
In veel Europese landen is het vertrouwen in de media groter dan in de VS (Bron: Statista)
De berichtgeving in de Westerse media suggereert dat de bevolking in Syrië gebukt gaat onder de terreur van het regeringsleger en dat de bevolking van Aleppo nu in zijn geheel onderworpen is aan het ‘regime’ van Assad. Volgens de Canadese journaliste Eva Bartlett klopt er niets van deze berichtgeving en worden er in Westerse media aan de lopende band leugens verteld over de werkelijke situatie in Syrië.
Bartlett sprak in verschillende Syrische steden met de lokale bevolking, die bevestigen dat de overgrote meerderheid van de bevolking achter het Syrische leger staat en de regering van Assad steunen in hun strijd tegen de terroristen. De suggesties dat de bevolking gebukt gaat onder de terreur van het Syrische en Russische leger is volgens haar precies het tegenovergestelde van de realiteit.
Het zijn de terroristen in de bezette gebieden die burgers gijzelen en vermoorden, terwijl het Syrische leger in samenwerking met de Russen ze juist probeert te bevrijden. Soldaten van het regeringsleger vormden met gevaar voor eigen leven verschillende corridors, zodat de gegijzelde bevolking het bezette gebied kon ontvluchten.
Ook verwijst Bartlett naar een bombardement op een ziekenhuis dat helemaal niet op de satellietbeelden terug te vinden is en over een ander ziekenhuis dat door bommen van Al-Nusra werd opgeblazen, maar waar het Syrische en Russische leger voor verantwoordelijk gehouden worden. We hebben haar verhaal volledig vertaald, de tekst staat onder de video.
“Canada heeft in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties een resolutie gepresenteerd die niet draait om mensenrechten en niet om de mensen in Syrië. Het is een resolutie bedoeld om met de beschuldigende vinger naar Rusland en China te kunnen wijzen. Deze resolutie verwijst naar een eerdere resolutie van de Veiligheidsraad waar China en Rusland een paar dagen geleden hun veto over hebben uitgesproken. Die resolutie had betrekking op nog een nutteloos staat-het-vuren in Syrië, die op geen enkele manier iets goeds zou brengen voor de mensen in Syrië en die komt na een week waarin veel gebieden in Aleppo bevrijd werden. Ongeveer 95% van alle gebieden in Aleppo is bevrijd, gebieden die jarenlang bezet werden door terreurgroepering.”
Staakt-het-vuren
“Dus op dit moment, nu honderdduizenden burgers in de bezette gebieden bevrijd zijn, willen partijen in de VN een nieuw staakt-het-vuren afkondigen. En ik wil mensen eraan herinneren waarom dit staakt het vuren zinloos is. Het laatste staakt-het-vuren in september werd vanaf het begin genegeerd door twintig verschillende terreurgroepen, die het staakt-het-vuren in totaal meer dan 300 keer het geschonden hebben.
Het Syrische en Russische leger hielden zich aan staakt-het-vuren, terwijl de Amerikaanse coalitie het staakt-het-vuren geschonden heeft door te bombarderen op stellingen van het Syrische leger. Daarbij kwamen tenminste 83 Syrische soldaten om het leven. Het was een langdurige aanval die bijna een uur duurde en die ISIS in staat stelde de stelling bij Deir ez-Zor over te nemen. Dus, dit is één reden waarom een staakt-het-vuren op dit moment zinloos is.
Er is geen vertrouwen dat de Verenigde Staten en Westerse leiders – die deze terroristen financierden – controle over deze terroristen hebben en dat zij zich aan een staakt-het-vuren zullen houden. De mensen van Aleppo willen dat hun stad volledig bevrijd wordt. Ik ben vier keer in Aleppo geweest en dit is de wens van de mensen in Aleppo.”
Onafhankelijk
"Ik ben sinds 2014 zes keer in Syrië geweest, waarvan twee keer met internationale delegaties en vier keer op eigen gelegenheid met een visum dat ik zelf heb aangevraagd en dat ik zelf betaald heb. Mijn reizen heb ik met eigen geld of met donaties betaald, ik ben op eigen risico gegaan en ik kon vrij bewegen naar de gebieden waar ik heen wou gaan. Ik ben vaak in Homs geweest, in Latakia, in Tartous en in Aleppo. Ik noem deze omdat het belangrijk is dat mensen zich realiseren dat ik in al die plaatsen in het Arabisch met de mensen gesproken heb. En het is waar dat de bevolking het Syrische leger en de regering steunen. Wat je hoort in de media is compleet het tegenovergestelde. En wat je in Westerse media als de BBC, Guardian, New York Times enzovoort over Aleppo hoort is ook het tegenovergestelde van de realiteit.
Sinds 2012 wordt Aleppo bezet door verschillende terreurgroepen, waaronder Al-Nusra en het zogenaamde Free Syrian Army, die dezelfde terreurdaden begaan als Al-Nusra en ISIS, zoals het onthoofden van een 12-jarig kind. En nog steeds worden dat gematigde rebellen genoemd. De bezetting van deze gebieden in Aleppo sinds 2012, die onlangs bevrijd zijn, betekende dat Aleppo als geheel geleden heeft onder belegeringen, het gebrek aan voedsel, medicijnen, elektriciteit en water en de dagelijkse bombardementen door de terroristen. Denk aan mortieren, geïmproviseerde bommen, GRAD raketten die geleverd werden door het Westen, enzovoort...
Omdat er nog steeds door het Westen gesteunde rebellen in Aleppo zijn komen er nog steeds bommen naar beneden waarbij slachtoffers vallen. Daarom is het zo belangrijk dat alle gebieden in Aleppo bevrijd worden, want dat is wat de vrede in Aleppo terug kan brengen. Mijn collega's noemden al de mate van eenheid in Syrië en dat zij zichzelf in eerste plaats zien als Syriërs en niet als lid van een bepaalde groepering."
Manipulatieve berichtgeving
"Dit is belangrijk, omdat onze media en de media in de Golfstaten de indruk wekken dat er sprake is van conflicterende groepen. Dit wordt door de Syriërs zelf ontkend, het is een instrument om mensen in verwarring te brengen. Om mensen te laten geloven dat het de Soennieten zijn tegen Bashar al-Assad, terwijl de realiteit is Aleppo overwegend Soennitisch is en de regering steunt! De bevolking heeft te lijden onder de terroristen, terwijl steeds wordt verklaard dat de terroristen de burgers proberen te bevrijden van het regeringsleger.
Andere punten over Aleppo zijn de aanvallen op ziekenhuizen. Dit zijn ziekenhuizen in gebieden die in handen zijn van de terroristen. Deze verhalen zijn gefabriceerd en ik kan daar een specifiek voorbeeld van noemen. In april was er een ziekenhuis dat volgens alle media zwaar getroffen was door het Syrische ofwel het Russische leger. Maar uit satellietbeelden die Rusland heeft vrijgegeven blijkt dat het ziekenhuis na deze vermeende aanslag nog in dezelfde staat verkeerde als in oktober 2015. Dit ziekenhuis was dus helemaal niet getroffen. Enkele maanden later berichtte de Guardian dat er in dit ziekenhuis nog steeds slachtoffers van chemische aanvallen behandeld werden. Dus zelfs de leugens van de media zijn inconsistent.
Ik ben ook naar een ziekenhuis voor zwangere vrouwen geweest in het centrum van Aleppo, een ziekenhuis dat op 3 maart werd werd aangevallen en waarbij drie vrouwen gedood werden. Je zou denken dat dit iets is waar de Verenigde Naties of Amnesty International aandacht voor zou vragen, maar dat was niet het geval.
In december 2013 werd het Kindi ziekenhuis aangevallen en vernietigd. Dit was het grootste en beste ziekenhuis voor kankerbestrijding in het Midden-Oosten. Het werd gesloopt door een vrachtwagenbom van Al-Nusra. Toch werd in de mediaberichten over Aleppo opnieuw Russische en Syrische luchtaanvallen verantwoordelijk gehouden voor de aanslagen op ziekenhuizen. Fox News had zelfs het lef om een foto van het Kindi ziekenhuis te gebruiken en te doen alsof dit een ziekenhuis in het oosten van Aleppo was en dat werd aangevallen door Russische of Syrische bombardementen. Dit laat zien hoeveel de media vanaf het begin af aan gelogen hebben over Syrië en dat tot op de dag van vandaag blijven doen.
Toen ik naar Aleppo ging sprak ik met de medische organisatie van Aleppo, een team dat bestaat uit 4.160 actieve en geregistreerde dokters. Meer leugens in de media gingen over "de laatste dokter in Aleppo". Onder deze meer dan 4.000 dokters zitten 800 specialisten. Dus je kunt zien dat als de media over Aleppo praat, dat ze het heeft over gebieden die door terroristen bezet werden. Ze negeert het lijden en de wensen van de bevolking in de rest van Aleppo volledig."
Bombardementen
"Toen ik in juli in Aleppo was kreeg ik met een aantal bombardementen van de terreurgroepen te maken. Er was een halve kilometer van mij vandaan een explosie. Ik weet niet hoeveel mensen daarbij om het leven zijn gekomen, maar het leverde een enorme rookwolk op. Ongeveer vijf minuten later werd een explosief afgevuurd uit het gebied dat in handen was van de terroristen, een explosief dat 15 meter bij mij vandaan insloeg. Als dat explosief een geparkeerde auto had geraakt dan had ik hier nu niet gezeten.
Een dag later werd de moeder van een goede vriend van mij vermoord door een dergelijk explosief. Dit is slechts een fractie van het lijden waar de mensen dagelijks mee te maken hebben. Toen ik daar in november met een delegatie van Westerse journalisten van de New York Time, de LA Times enzovoort, was, toen vond er gedurende de dag een reeks van aanvallen met GRAD raketten, explosieve voertuigen en explosieven en scherpschutters plaats.
Aan het eind van de dag waren achttien burgers vermoord en meer dan 200 gewond. We waren bij het nabijgelegen ziekenhuis en daar zagen we de mensen binnenkomen. Dat was een van de vele eindeloze dagen in Aleppo. Op 4 november waren we bij de 'Castello Road' humanitaire oversteek, dit was een dag waarop de mensen in het oosten van Aleppo uit de bezette gebieden geëvacueerd konden worden. En dat was niet voor het eerst. De Russen en het Syrische leger hadden al acht humanitaire corridors opgezet om mensen in staat te stellen te vluchten. Deze corridors werden aangevallen door terreurgroeperingen, zelfs op die 4 november dat wij er waren gebeurde dat twee keer met mortieren. Daarna gebeurde dat nog vijf keer."
Bevolking steunt leger Syrië
"Er is duidelijk een politieke wil en intentie bij het Syrische overheid en de Russische bondgenoot om burgers in staat te stellen te vluchten en het aantal slachtoffers te minimaliseren. De terroristen die zichzelf bevrijders van Syrië noemen willen niet dat burgers weggaan, ze houden mensen gegijzeld. Als je rapporten leest die niet van de BBC of van de New York Times afkomstig zijn, dan zie je tal van getuigenissen van burgers die de afgelopen week bevrijd zijn en die het Syrische leger daar enorm dankbaar voor zijn. Ook zeiden ze dat terroristen het voedsel achter hielden en dit niet wilden verspreiden onder de bevolking. Dat is allemaal gedocumenteerd.
Ook is het gedocumenteerd dat er in de gebieden die bezet zijn door terroristen, waaronder een school, chemicaliën gebruikt werden om wapens te maken. Er zijn hulzen gevonden waar de bommen van gemaakt werden. Eén van deze gebouwen was een fabriek, waar deze bommen gemaakt werden. Ook waren er verklaringen dat het vrije Syrische leger helemaal niet meer bestaat.
De vernietiging van gebouwen in deze gebieden gebeurt omdat de terroristen zich onder de grond in bunkers verstoppen en alleen boven komen om burgers te bombarderen."
Misstanden
"Ik wil nog een paar mythes aanstippen. Zo gaat er een mythe dat het Syrische leger en de overheid de mensen in Aleppo laten verhongeren. Nogmaals, ik verwijs naar getuigenverklaringen van mensen die ik gesproken heb die zeggen dat ze niet mochten vluchten, omdat ze bedreigd werden door terroristen. Ook zijn er beelden van mensen die probeerden te vluchten en die beschermd door het Syrische leger, dat een menselijk schild vormde. Wat we in de media horen is geen correcte weerspiegeling van wat er gaande is in Aleppo. Deze media blijven tot op de dag van vandaag zeggen dat het Syrische leger deze mensen aanvalt, terwijl precies het tegenovergestelde waar is.
Ik wil jullie vragen om te luisteren naar de mensen in Syrië, die klaar zijn met alle leugens en die willen dat de waarheid naar buiten wordt gebracht. De mensen daar zijn zich heel goed bewust van alle leugens die onze media en onze mensenrechtenorganisaties uitdragen. Ze willen een einde aan het geweld en willen niet dat deze oorlog wordt voortgezet. Ze hebben ook niet om deze oorlog gevraagd. Zoals mijn collega benadrukte is Syrië een soeverein land, dat het recht heeft tegen terrorisme te vechten. We weten dat 101 uit 193 lidstaten van de Verenigde Naties terroristen naar Syrië gestuurd hebben...
Syrië voert een oorlog tegen terrorisme en is aan de winnende hand in Aleppo. Hopelijk accepteren de terroristen een afspraak om zich uit de stad terug te trekken en hun wapens neer te leggen. Hopelijk accepteren ze de amnestie die de overheid wil verlenen. Hopelijk stopt de VS met het steunen van deze terreur en deze financiering en komen er inderdaad regels die het onmogelijk maken om de verschillende huurlingen te bewapenen en te financieren."
Volgens Donald Trump zijn de conclusies uit een recent CIA rapport over Russische inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen belachelijk. Het verhaal dat Trump mede dankzij Rusland de verkiezingen heeft gewonnen is volgens hem een zoveelste poging om afbreuk te doen aan zijn verkiezingscampagne en zijn overtuigende overwinning op Hillary Clinton. Hij gaf een korte toelichting bij Fox News.
“Ik denk dat het belachelijk is. Het is weer een ander excuus en ik geloof het niet. Ik weet niet waarom ze dit zeggen. We hebben een overtuigende overwinning geboekt. Als je naar het verhaal kijkt en naar wat ze zeggen, dan is er veel verwarring. Niemand weet hoe het echt zit. En het bijzondere van hacken is dat – als je iemand niet op heterdaad kunt betrappen – je dan ook niet kunt weten wie het gedaan heeft. Ze weten niet of het Rusland is, of China, of iemand die ergens op een bed zit. Ze hebben geen idee!”
Russische hackers
Het is bijna lachwekkend om te zien in welke hoeken de Amerikaanse media zich wringen om de overwinning van Trump in diskrediet te brengen en de schuld bij Rusland in de schoenen te schuiven. Kwam de Washington Post onlangs nog met een schimmige lijst van ‘valse nieuwssites’, nu probeert dezelfde krant met een ‘geheim onderzoek’ van de CIA aan te tonen dat Rusland de verkiezingscampagne manipuleren. Helaas kunnen we het betreffende rapport van de Amerikaanse inlichtingendienst nergens vinden.
Trump heeft een goede reden om de conclusies van de inlichtingendienst te wantrouwen. “Dit zijn dezelfde mensen die zeiden dat Saddam Hussein massavernietigingswapens had”, aldus de toekomstige president van de Verenigde Staten.
