In een korte samenvatting van het vierde kwartaal en van het hele jaar 2012 schrijft de WGC dat de goudprijs voor het twaalfde achtereenvolgende jaar wist te stijgen in dollars. De goudprijs steeg in 2012 met 8,3% in dollars, terwijl de volatiliteit in de goudmarkt verder wegzakte. Ondanks de onzekerheid over het herstel van de wereldwijde economie en de soms tegenstrijdige berichtgeving zakte de geannualiseerde volatiliteit in dollars naar 11,5%, ver beneden het langetermijn gemiddelde van 16%. Het afgelopen kwartaal behoort tot de drie kwartalen die de afgelopen tien jaar de minste volatiliteit hebben laten zien in de goudprijs. Opvallend genoeg was ook de correlatie van goud met aandelen, obligaties en de Amerikaanse dollar in het vierde kwartaal kleiner dan in het vorige kwartaal en het vierde kwartaal van 2011.
Prijs omlaag
Goud werd in het vierde kwartaal een stuk goedkoper, zoals ook onderstaande grafiek laat zien. De daling is voor velen contra-intuitief, omdat er in deze periode veel nieuws was dat juist zou wijzen op een een stijging van de goudprijs. Zo kwam er in Japan een nieuwe regering onder leiding van Abe, die een strategie geformuleerd heeft om de waarde van de Japanse yen onderuit te drukken en de inflatie aan te jagen. Verder maakte de Federal Reserve bekend dat het meer geld zal bijdrukken (QE4) en werd de fiscal cliff uiteindelijk niet de ingrijpende bezuiniging die het moest worden. In India werd ondertussen de importheffing op goud verhoogd, een teken dat de vraag naar het edelmetaal daar groot is. Allemaal signalen die positief zouden zijn voor goud, maar de prijs ging omlaag. Van ongeveer $1.780 naar $1.660 per troy ounce (-6,7%) en van ongeveer €1.370 naar €1.250 per troy ounce (-10%).
Het feit dat de goudprijs in euro’s harder omlaag ging dan in dollars heeft natuurlijk alles te maken met de wisselkoers. Onze munt sterkte aan ten opzichte van de dollar, waardoor we minder euro’s op tafel hoeven te leggen om een bepaald gewicht aan goud af te rekenen.
Goudprijs ging in het vierde kwartaal van 2012 behoorlijk omlaag (Bron: WGC)
Aandelen verslaan goud in 2012
We hebben het eerder ook al eens aangestipt, maar 2012 was het jaar waarin goud het relatief slecht deed ten opzichte van aandelen. De Amerikaanse aandelen gingen in het vierde kwartaal weliswaar ook iets omlaag (-0,2%), maar wisten over heel 2012 een rendement te behalen van 16,1%. Dat is bijna het dubbele van de 8,3% die goud haalde in dollars in het afgelopen jaar. Aandelen in opkomende markten deden het nog iets beter, deze gingen (omgerekend in Amerikaanse dollars) met 17,4% omhoog in 2012. Het afgelopen jaar waren grondstoffen de hoek waar men alleen aan de volatiliteit kon verdienen, want netto stegen deze in 2012 slechts met 0,1% in prijs.
Aandelen leverden meer rendement op dan goud in 2012 (Bron: WGC)
Correlatie goud
Onderstaande grafiek laat de correlatie van goud met de dollar, grondstoffen, obligaties en aandelen zien. Zoals u kunt zien was de correlatie met vrijwel al deze assets (behalve grondstoffen), lager dan in Q3 2012 en het laatste kwartaal van 2011. De tweede grafiek laat zien hoe de volatiliteit van de verschillende valuta is toegenomen sinds het uitbreken van de financiele crisis.
Goud heeft een positieve relatie met grondstoffen, en wereldwijde aandelen en obligaties en negatieve relatie met USD (Bron: WGC)
Volatiliteit van zes belangrijke valuta voor en na de 2008 crash (Bron: WGC)
Valuta risico
De World Gold Council schrijft dat steeds meer beleggers en fondsen hun blik hebben geworpen op buitenlandse aandelenmarkten, omdat daar de laatste jaren meeste groei vandaan is gekomen. Ook hebben veel opkomende economieen zich beter staande gehouden na de crash van 2008. Toch is er een valutarisico waar aandelenbeleggers dan rekening mee moeten houden, want hoewel de dollar niet bepaald een sterke munt is zijn sommige lokale valuta nog veel zwakker. Onderstaande grafiek laar zien wat het procentuele rendement van aandelen in opkomende markten (paars) en ontwikkelde markten (roze) is in de lokale valuta (rechts) en in de Amerikaanse dollar (links). Bijna de helft van het rendement van het aandeel blijkt verklaard te worden doordat de lokale valuta verzwakt ten opzichte van de dollar. Beleggers dienen hier rekening mee te houden als ze een deel van hun portefeuille voor een langere termijn willen beleggen in ‘exotische’ aandelenmarkten.
Rendement op aandelen in opkomende economieen in lokale valuta en omgerekend naar USD (Bron: WGC)
Goudvraag per regio
De goudvraag verschilt per regio sterk en deze grafieken uit het rapport van de World Gold Council brengen dat mooi in beeld. In 2011 werd 74% van de wereldwijde goudvraag gedreven door opkomende economieen en 26% door Europa, Noord-Amerika en de rest van de wereld. Dit is niet alleen vraag naar goud van centrale banken, maar ook van de lokale bevolking. Dat laat de tweede grafiek hieronder goed zien. Deze zet de goudvraag per hoofd van de bevolking in verschillende landen naast elkaar. De goudvraag wordt daaaast ook afgezet tegen het gemiddelde inkomen in het betreffende land. Met één wereldmarktprijs voor goud kunnen we concluderen dat Amerikanen naar verhouding tot hun enorme koopkracht heel weinig goud kopen, terwijl de mensen in India, Vietnam, Indonesie, China en Turkije, die naam dollars omgerekend véél minder koopkracht hebben, toch minstens zoveel goud kopen. In de VS hebben we het over iets meer dan 0,6 gram gekocht goud per hoofd van de bevolking, in Vietnam iets meer dan 1 gram. In Turkije en Thailand kocht de bevolking in 2011 gemiddeld ongeveer 1,7 gram goud. Hong Kong staat op eenzame hoogte, in deze stadsstaat werd gemiddeld ruim 4 gram per inwoner gekocht.
Wereldwijde verdeling van de goudvraag in 2011 (Bron: WGC)
Goudvraag per hoofd van de bevolking in verschillende landen, afgezet tegen inkomen in USD (Bron: WGC)
Goud allocatie in de portefeuille
De WGC vult talloze pagina’s van haar rapport met grafieken en analyses van het diversificeren van een beleggingsportefeuille met goud. Op zich niet vreemd, want hier valt nog een wereld te winnen. Veel vermogensbeheerders zijn nog niet overtuigd van het nut van fysiek goud in een beleggingsportefeuille, omdat goud een ietwat vreemde belegging is. Het metaal levert geen cashflow op, maar kost juist geld om verzekerd op te slaan. Toch weet de WGC aan de hand van een paar grafieken aan te tonen dat de toevoeging van goud aan de portefeuille kan helpen om schokken in het financiele systeem te absorberen. In economisch goede tijden is het rendement van goud misschien minder aantrekkelijk, maar bij grote volatiliteit en toenemende onzekerheid weet goud de verliezen te beperken. Een allocatie van 5% van de portefeuille in goud levert volgens de WGC al een lager risico op, zonder dat het ten koste gaat van het te verwachten rendement.
Onderstaande reeks van grafieken geven een beeld van het effect dat goud heeft op een beleggingsportefeuille en hoe de goudprijs reageerde op een aantal beurscrashes uit het recente verleden. Over het algemeen kunnen we hierbij opmerken dat hoe groter de volatiliteit of de correctie op de beurs is, des te meer goud zich bewijst als een goede hedge tegen dalende aandelenkoersen.
De prestaties van een beleggingsfonds in opkomende markten in crisistijd met en zonder valuta hedge (Bron: WGC)
Correlatie van S&P 500 met goud in een rustige en een volatiele markt (Bron: WGC)
Optimale goud toewijzing in beleggingsportefeuille onder deflatie en inflatie volgens WGC (Bron: WGC)
Verbetering prestaties beleggingsportefeuille in VS, VK en EU met 5% goud allocatie (Bron: WGC)
Prestaties van Japanse en Amerikaanse aandelen, obligaties en goud in een beurscrash (Bron: WGC)
Verbetering van de prestatie van een beleggingsportefeuille door 5% allocatie in goud (Bron: WGC)
