Failliet laten gaan wat failliet moet

De bevolking van Detroit heeft het niet bepaald gemakkelijk. Enkele jaren geleden ging General Motors, de grootste werkgever van de stad failliet. En nu is het de beurt aan de stad zelf. In beide gevallen is de oorzaak dezelfde: wegkijken van de torenhoge problemen.

Faillissement

Beide trieste faillissementen symboliseren het grote voordeel dat de VS genieten boven Europa. Daar laten ze wanhopige zaken vallen om ruimte te maken voor wat gezond is en levenskracht heeft. Dat is een teken van kracht en niet van tekort schieten.

Misschien dat Europa en zeker de eurozone wat meer een voorbeeld aan de VS kan nemen. Wie weet komt het herstel dan sneller.

Crediteuren

Natuurlijk is het triest wanneer grote namen definitief dreigen te struikelen. GM torste een schuldenlast van $ 175 miljard en Detroit van $ 20 miljard. En natuurlijk werden en worden talloze crediteuren zwaar geraakt door de faillissementen, maar het is de kracht van de VS daar uiteindelijk niet of amper rekening mee te houden. En dus zijn de afgelopen jaren talloze bedrijven, banken en gemeenten failliet gegaan. Maar in de ellende is er desondanks weer een lichtpuntje te bespeuren. In de VS betekent een faillissement niet het definitieve einde! Curatoren zijn steevast in de weer om een doorstart mogelijk te maken. De eigenschap om door te vechten en niet op te geven is zodoende een cultureel element van de samenleving geworden.

Onbetrouwbaar

In Europa daarentegen is een faillissement een definitief bewijs van mislukking en onbetrouwbaarheid. Er is geen weg terug meer. Dat verhindert veelal de wetgeving. Aan deze opstelling zitten twee kanten. Enerzijds vermindert het de animo om risico’s te nemen, anderzijds bevordert het de neiging bij overheden om grote namen, die dreigen om te vallen, alsnog te redden. De voorbeelden zijn legio in deze crisis. De resultaten van die opstelling zijn niet bepaald bemoedigend. Toen Griekenland dreigde te struikelen, stelden de crediteurenstaten zich in eerste instantie onverbiddelijk op. Een redding was uit den boze! Maar toen puntje bij paatje dreigde te komen, werden ze een stuk toeschietelijker. Sindsdien wordt de ene na de andere lening verstrekt zonder dat er van enige verbetering sprake is. En zo zijn er meer voorbeelden

Wensdenken

Uiteindelijk is ook voor Europa het moment gekomen dat wensdenken plaats maakt voor realiteitszin. In het geval van Griekenland is een gedeelte van de schulden geherstructureerd en Cyprus had zelfs niet meer te willen. Er zijn echter daar nog geen echte lessen uit de hele gang van zaken getrokken. In de VS heeft de overheid de macht om banken uit bedrijf te nemen en de crediteuren voor de kosten te laten opdraaien. In Europa moet op dit gebied nog een begin van wetgeving gemaakt worden. Brussel heeft blijkbaar weinig haast en dus zal het nog heel lang duren, voordat de rekening gelegd wordt waar het hoort.

Falen

Het is ondoenlijk te berekenen wat deze opstelling Europa financieel en economisch gekost heeft. In ieder geval laat de economie in de VS alweer jaren een bescheiden groei zien en krimpt de eurozone in 2013 opnieuw. Bovendien is het Europese bankwezen nog erg zwak, wat een herstel al jaren in de weg staat, waardoor consumenten steeds huiveriger worden om te besteden.

Het gebrek aan durf om banken in een korset te dwingen en om via strenge wetgeving een einde te maken aan het too big to fail syndroom, is misschien nog wel het grootste Europese falen. Met GM ging een Amerikaans icoon ten onder. Dankzij de traditionele tweede kans is het bedrijf nu alive and kicking. En ook Motownstad zal zich opnieuw oprichten. Dat is de uiteindelijke les voor Europa. Laten vallen, wat moet vallen!

Cor Wijtvliet

Bron:
Martin Sandbu, Europe ought to let hopeless causes go bankrupt. Financial Times, July 29 2013

>> Wilt u de dagelijkse column van Cor Wijtvliet zonder een dag vertraging ontvangen? Klik hier om u aan te melden voor de gratis Wijtvliets Investment Insider nieuwsbrief! <<