De gemiddelde rente op Amerikaanse bedrijfsobligaties met een looptijd van 10 jaar is door de overvloed aan liquiditeit sinds begin 2011 gehalveerd van 4% naar minder dan 2%. Fitch is van mening dat de obligatiebeleggers een subtiele stijging van de rente nog wel kunnen verteren, maar dat een plotselinge stijging van de rente zal zorgen voor grote verliezen in de portefeuilles van pensioenfondsen, levensverzekeraars en andere beleggingsfondsen die zich profileren met een vaste rente en een laag risicoprofiel.
“Als de rente snel zal stijgen tot het niveau van voor 2011, dan zou een gemiddelde BBB-gewaardeerde bedrijfsobligatie plotseling 15% van haar marktwaarde verliezen. De obligaties met een nog langere looptijd van bijvoorbeeld 30 jaar zullen in dat geval met 26% in waarde kelderen”, zo schrijft Fitch. De autoriteiten staan volgens de kredietbeoordelaar voor een lelijk dilemma. Als ze [centrale banken] blijven vasthouden aan een extreem lage rente en een soepel monetair beleid, dan drukken ze beleggers dieper in laagrenderende obligaties die het meest kwetsbaar zijn voor een stijgende rente. Als de rente op bedrijfsobligaties verder zakt neemt de kans op – en de omvang van – een correctie alleen maar toe.
Obligatiebubbel
De schade van een correctie in bedrijfsobligaties zal dit keer vele malen groter zijn dan de vorige keer in 2002. De verliezen werden toen al opgedreven door een golf van wanbetalingen. Een verdubbeling van de rente vanaf het huidige niveau zou een veel grotere slachting kunnen veroorzaken in de bedrijfsobligaties, zo menen de analisten en economen van Fitch. De markt voor bedrijfsobligaties is gigantisch, alleen in de VS heeft deze al een omvang van $8,6 biljoen. Dat is ongeveer half zo groot als de markt voor Amerikaanse staatsobligaties, want de staatsschuld van Amerika is momenteel iets meer dan $16,3 biljoen in omvang. Ook in Europa en Azie is er een grote markt voor bedrijfsobligaties, financiele activa waar pensioenfondsen en andere beleggingsfondsen veel posities in hebben.
In Amerika is een kwart van de totale obligatiemarkt in handen van levensverzekeraars, zo lezen we op de Telegraph. Het afgelopen jaar werd er voor $974 miljard aan nieuwe bedrijfsobligaties uitgegeven, waarvan maar liefst 96% is afgesloten tegen een vaste rente. In 2007 werd nog maar 60% van de bedrijfsobligaties uitgegeven met een vaste rente, de rest was variabel. Het grote aandeel aan bedrijfsobligaties met een vaste rente maakt de obligatiemarkt kwetsbaarder voor een rentestijging. De schuldpapieren met een vaste rente zullen snel aan waarde verliezen als de marktrente begint op te lopen.
Hypotheekschuld
De totale obligatiebubbel is nog groter als ook hypotheekleningen worden meegeteld. Amerikaanse banken alleen bezitten al voor $1,5 biljoen aan hypotheekleningen. De Federal Reserve doet er alles aan om een stijgende rente op deze schuldpapieren te voorkomen. Met 'Operation Twist' verlaagde de centrale bank de rente op langlopende staatsobligaties, die vaak als uitgangspunt worden gebruikt voor de bepaling van de rente op hypotheekleningen. Voordat 'Operation Twist' was afgelopen schakelde de Federal Reserve in een hogere versnelling, door maandelijks ongesteriliseerd voor $40 miljard aan hypotheekleningen op te kopen. Op deze manier creeert de centrale bank een kunstmatige schaarste, die de waarde van deze schuldpapieren opdrijft en de rente omlaag drukt. Onlangs bereikte de gemiddelde hypotheekrente in Amerika een niveau van 3,32% voor 30 jaar. Dat is het laagste niveau sinds 1971.
Obligatiekoersen blijven stijgen door de lage rente en door een vlucht naar vermeende veiligheid (Bron: Trading Academy)
