Merkel en Sarkozy verschillen diep van mening over de toekomst van het noodfonds, maar beide zijn bereid alles te geven om de Euro in stand te houden. Daarvoor is een groter noodfonds nodig dat de financiële markten weet te overtuigen en dat voldoende slagkracht heeft om de problemen in verschillende landen én in de Europese bankensector nog even vooruit te schuiven. Merkel en Sarkozy zouden volgens The Wall Street Joual op vrijwel elk onderdeel van het plan voor een groter noodfonds van mening verschillen, wat de besluitvorming niet bepaald ten goede komt.
Dit weekend nog geen officieel besluit
Met de vooruitziende blik hebben Merkel en Sarkozy nu maar besloten om aankomende zondag nog geen plannen te presenten die de markten kunnen kalmeren. Op deze dag komen de leiders van de 27 lidstaten van de Europese Unie bijeen om te praten over een oplossing voor de schuldencrisis, maar het is dus nu al duidelijk dat hier nog geen besluit uit voort zal komen. Daar zullen ze nog mee wachten tot een tweede topoverleg, dat volgende week woensdag zal plaatsvinden.
Het geduld is in de relatief rijke Eurolanden nog wel op te brengen, maar in Griekenland zijn de protesten en stakingen alweer aan de orde van de dag (zie dit fotoverslag op Zerohedge). Volgens Olli Rehn, de Europese commissaris voor economische en monetaire zaken, kan het echter nog weken duren voordat Europa overeenstemming zal vinden over het herstructureren van de Griekse staatsschuld en het uitbreiden van de middelen en bevoegdheden van het EFSF. Olli Rehn zei dat Europese leiders hun bezwaren opzij moeten zetten en dat ze nu duidelijke maatregelen moeten nemen om de crisis in de Eurozone op te lossen. Daar moet dit weekend over gesproken worden tijdens het topoverleg. Ook moeten de Duitse en Franse leiders in gesprek gaan met de bezitters van Griekse staatsobligaties om te kijken hoe ze de last op de Grieken kunnen verlichten.
Sleutelrol voor Frankrijk en Duitsland
Merkel en Sarkozy zijn er dus nog steeds niet uit, wat na het telefonisch overleg dat vandaag plaats zou hebben gevonden komen ze ook zaterdagavond nog even bij elkaar om de stand van zaken te bespreken en meningen uit te wisselen. Frankrijk en Duitsland zijn de twee grootste economieën van de Eurozone en hebben daarom een sleutelpositie in handen als het gaat om het oplossen van de schuldencrisis, die overigens al twee jaar aan de gang is.
Ondertussen gaan er voorstellen rond die nieuwe bevoegdheden beschrijven voor het EFSF noodfonds, dat op dit moment een effectieve capaciteit heeft van ongeveer €440 miljard. In de plannen die circuleren staat dat het EFSF de mogelijkheid moet krijgen om direct nieuwe staatsobligaties van probleemlanden op te kopen. Ook zou het EFSF in staat moeten zijn staatsobligaties van beleggers over te nemen op de open markt om op die manier de druk op de schuldenberg van een land te verlichten. De besluiten tot het aankopen van staatsobligaties zouden dan genomen kunnen worden na goedkeuring van de 'Eurogroup Working Group' en het 'EFSF Board', waardoor de besluitvorming aanmerkelijk versneld wordt.
Mandaat van het European Financial Stability Facility
Meer bevoegdheden voor het EFSF
Volgens de voorstellen die nu circuleren zal het EFSF de rol van de ECB oveemen als het gaat om het interveniëren in obligatiemarkten. Wel zal het EFSF meer beperkt zijn dan de ECB in de manier waarop ze staatsobligaties opkopen. Zo kan het EFSF volgens de nieuwe voorstellen alleen staatspapier opkopen van landen die al steun krijgen uit Europa en zal het maximaal 50% van alle nieuw uitgegeven staatsobligaties mogen opkopen. Het aankopen van staatsobligaties op de primaire markt zou eerst goedgekeurd moeten worden door alle Europese ministers van financiën. Het EFSF zou ook de mogelijkheid moeten krijgen om staatsobligaties weer op de open markt aan te bieden zodra die kans zich voordoet. Als de rentes hoog blijven kan het EFSF besluiten de obligatie geduren de volledige looptijd in de boeken te houden, met als nadeel dat deze bezittingen de koopkracht van het EFSF verkleinen. Ook zou het EFSF in staat moeten zijn obligaties terug te verkopen aan de landen waarvan ze gekocht zijn, maar het lijkt zeer onwaarschijnlijk dat de landen in kwestie daartoe in staat zijn (anders hadden ze immers ook geen hulp nodig).
Het EFSF uitbreiden met hefboomconstructie
Een andere optie die al veel wordt besproken is het toepassen van leverage in het EFSF. De aangekochte staatsobligaties van het noodfonds zouden dan als onderpand gebruikt kunnen worden om nieuw kapitaal aan te trekken (bijvoorbeeld van banken en pensioenfondsen) en daarmee nog meer staatsobligaties aan te kopen. Deze optie zou echter meer beperkingen hebben dan de variant die nu in de reguliere media wordt besproken en waar ook wij een analyse van hebben gemaakt. Dit plan gaat niet werken als beleggers teveel risico zien in de obligaties van de 'probleemlanden', want daarvoor zijn de vergoeding en de garanties die ze krijgen mogelijk niet hoog genoeg. Met het opdrogen van liquiditeit in de markten zal een dergelijke hefboomwerking maar een zeer beperkt effect hebben.
Naast de middelen uit het noodfonds die gereserveerd worden voor toekomstige aankopen van staatsobligaties moeten we ook rekening houden met de problemen in de Europese bankensector. Als er ook geld gereserveerd moet worden voor een mogelijke herkapitalisatie van de banken blijven er niet veel middelen meer over uit het noodfonds (lees ook dit bericht voor een gedetailleerde uitleg).
Merkel en Sarkozy hebben sleutelrol in de Eurocrisis
