Volgens Mervyn King proberen te veel landen hun munt zwakker te maken om daarmee de economische groei aan te jagen en de export te bevorderen. “Je ziet maandelijks een groei van het aantal landen die het gevoel hebben dat ze iets moeten doen aan hun wisselkoersbeleid en het verlagen van de waarde van hun munt ten opzichte van buitenlandse valuta”, aldus de gouveeur van de Bank of England. “Mijn zorg is dat we in 2013 een groei zullen zien van het aantal landen dat actief de wisselkoers van de munt probeert te beinvloeden als alteatief voor binnenlands monetair beleid”, zo voegde hij eraan toe.
Mervyn King hekelt het gebrek aan resultaat dat G20-leiders bereikt hebben om de wereldwijde economie te 'herbalanceren'. Sinds het G20 topoverleg van 2009 in Londen, waarin een stimuleringsplan op papier werd gezet als antwoord op de crisis, hebben de G20-leiders volgens King “stappen in de verkeerde richting gezet en is er onenigheid geweest over de manier waarop de wereldeconomie weer in balans moet worden gebracht”.
“De noodzaak tot herbalanceren is niet beperkt tot de landen met een groot handelstekort, maar heeft ook betrekking op landen met een handelsoverschot. Het contrast tussen deze landen overschaduwt ons allen”, zo liet King het publiek weten in zijn speech. Hij verwacht dat meer en meer landen zullen grijpen naar interventiebeleid op de valutamarkt om hun munt goedkoper te maken, om op die manier de export te ondersteunen.
Lage rente en QE
Verschillende centrale banken hebben al een zeer actieve houding aangenomen in het 'bestrijden' van de crisis. De Federal Reserve heeft al voor honderden miljarden dollars aan obligaties en hypotheekleningen opgekocht in een poging de economie te ondersteunen en de waarde van de munt te verlagen. Maar ook Groot-Brittannië heeft via haar eigen QE programma voor £375 miljard aan Britse staatsobligaties uit de markt gehaald in ruil voor nieuw geld. De Japanse centrale bank blijft ook tientallen miljarden yen in de economie pompen om de trend van alsmaar dalende prijzen een halt toe te roepen en de wisselkoers van de munt omlaag te brengen. De Zwitserse centrale bank (SNB) besloot vorig jaar een plafond in te stellen voor de waardestijging van de Zwitserse Franc ten opzichte van de euro, door stelselmatig buitenlandse valuta op te kopen met nieuwe Francs. Het vasthouden van die koppeling leverde een explosieve groei op van het balanstotaal van de SNB, waarbij de activa voor een steeds groter gedeelte bestaat uit buitenlandse valuta. Het hanteren van een extreem lage rente is voor veel centrale banken ook de normaalste zaak van de wereld geworden, ook voor de ECB.
Reuters schrijft dat het monetaire beleid van de ontwikkelde landen (lees: vooamelijk landen met een hoge schuldquote) een opwaartse druk geeft op de valuta van opkomende economieen en daarmee schadelijk is voor hun exportcapaciteit. Brazilie en China hebben de afgelopen jaren stappen gezet om de waarde van hun munt laag te houden. De overschotlanden, landen die meer exporteren dan importeren, zijn volgens Mervyn King terughoudend in het stimuleren van binnenlandse bestedingen die het overschot op de handelsbalans kunnen verkleinen. Volgens de gouveeur van de Bank of England is dat een “probleem dat aangepakt dient te worden”. Hierbij wees King niet alleen op de wereldwijde onbalans tussen exporterende en importerende landen, maar ook op een soortgelijke onbalans die bestaat binnen de eurozone.
Valuta-oorlog
De waarschuwing van Mervyn King, die volgend jaar juli opgevolgd zal worden door de Canadese centrale bankier Mark Caey, is vergelijkbaar met die van Ben Beanke, voorzitter van de Amerikaanse centrale bank. De Fed-voorzitter zei tijdens een topoverleg in Tokyo in oktober dat opkomende economieen met een overschot op de handelsbalans moeten toestaan dat hun munt in waarde zal stijgen ten opzichte van andere valuta. Hiermee gaf Beanke impliciet al aan dat het volop meedoet in de valuta-oorlog. Terwijl China met enige regelmaat beschuldigd wordt van het goedkoop houden van de yuan kan datzelfde net zo goed gezegd worden over Amerika.
Het probleem met een valuta-oorlog is dat de poging van het ene land om haar munt goedkoper te maken spoedig beantwoordt zal worden door soortgelijke stappen in andere landen. Netto is het voordeel van een goedkopere valuta voor de export dus van tijdelijke aard, terwijl men over de hele linie bezig is om de waarde van het geld kapot te maken. Dat is schadelijk voor de economie, omdat spaarders aan koopkracht inleveren en de kosten van levensonderhoud voor de bevolking door duurdere import vooral zal stijgen.
Meer stimuleren
Het is duidelijk welke kant Mervyn King kiest in de discussie, want hij zei tegen de pers dat de bezuinigingen in de eurozone het herstel van de economie belemmeren. Ook voert King met de Bank of England een 'goedkoop geld beleid', door de rente extreem laag te houden en door staatsobligaties op te kopen met nieuw geld. Groot-Brittannië behoort ook tot de groep van 'tekortlanden' die veel meer goederen importeren dan exporteren.
Mervyn King van de Bank of England waarschuwt voor valuta-oorlog
