De totale schulden van Nederlandse huishoudens zijn het afgelopen kwartaal opnieuw toegenomen, dat meldt het CBS. Dat terwijl we de afgelopen jaren nog bezig waren met het aflossen van schulden en onze totale private schuldenlast daalde. Eind maart hadden huishoudens in totaal €742 miljard aan schulden, dat was €2 miljard meer dan eind december 2014. De schulden namen toe vanwege het aantrekken van de woningmarkt, want door de extreem lage rente besluiten meer mensen een huis te kopen. Huiseigenaren zijn door de lage rente en door het feit dat de huizenprijzen in veel gebieden weer stabiliseren ook minder versneld gaan aflossen dan ze de voorgaande jaren deden.
De totale schuldenlast van huishoudens in Nederland bestaat voor een zeer groot deel uit hypotheekschuld, want die bedraagt op het moment €651 miljard. Deze schuldenlast is de afgelopen twintig jaar razendsnel toegenomen, maar door het uitbreken van de crisis kwam er een einde aan de stijging. Huishoudens werden terughoudender met het kopen van een huis en gingen versneld aflossen. Stimulerende maatregelen van de overheid, zoals een lagere BTW op verbouwingen, een lagere overdrachtsbelasting en een hogere vrijstelling voor belastingvrij schenken, hebben de huizenmarkt de laatste jaren structureel ondersteund. Daardoor stabiliseerde de totale schuldenlast, zoals de volgende grafiek van de Rabobank goed laat zien.
Totale hypotheekschuld in Nederland
Minder consumptief krediet
Tegenover de groeiende hypotheekschuld staat een afnemende vraag naar consumptief krediet. Huishoudens losten per saldo af op deze vorm van financiering, omdat het relatief duur krediet is. Het CBS ziet een verschuiving van consumptieve leningen naar studieschulden, want studenten leenden juist meer geld.
De totale private schuld als percentage van het bbp daalde in Nederland, maar ten opzichte van andere landen zitten we nog steeds op een zeer hoog schuldenniveau. Dat komt omdat de Nederlandse overheid jarenlang het maken van schulden heeft gestimuleerd met de hypotheekrenteaftrek. Banken en makelaars deden daar vrolijk aan mee, omdat het in de goede tijden voor iedereen winst was. Dat zal in de toekomst veranderen, maar het is een aanpassingsproces dat nog enkele tientallen jaren kan gaan duren.
