Onderstaande grafiek is gebaseerd op data van ETF Securities, een aanbieder van verschillende ETF’s op basis van goud, zilver, platina of palladium. We verzamelden de totale marktwaarde van drie verschillende ETF’s vanaf het begin van dit jaar tot en met nu en schaalden deze bedragen terug naar een index. Zo zien we in één oogopslag hoe de marktwaarde van de verschillende ETF’s zich over de afgelopen maanden ontwikkelde.
Marktwaarde van platina-ETF is in een paar weken sterk gestegen
Herstel platinaprijs
De platinaprijs is al bijna volledig hersteld van de grote koersdaling van midden april, terwijl goud en zilver zich nauwelijks herpakt hebben. De prijs van platina dook op 15 april naar $1.400 per troy ounce, maar staat inmiddels al ruim $100 hoger. De goudprijs zakte naar $1.360 per troy ounce en schommelt op het moment van schrijven rond de $1.400, een minimaal herstel.
Waarom platina?
Vermogensbeheerders als Eric Sprott en Rick Rule zagen al eerder kansen in de markt voor platina. Begin 2012 kondigde Sprott al nieuwe ETF’s aan voor zowel platina als palladium en begin dit jaar publiceerde zijn fonds een infographic om beleggers enthousiast te maken voor deze minder populaire edelmetalen.
Rick Rule zei afgelopen maand in een interview met The Gold Report dat platina en palladium beide interessant zijn vanwege de vele industriele toepassingen, waarvan de auto-industrie de belangrijkste is. Daar is eigenlijk geen substituut voor platina en palladium, aldus Rule. Hij voegt eraan toe dat de bovengrondse voorraden van platina en palladium wereldwijd veel kleiner zijn dan die van goud en zilver, omdat er maar weinig beleggers zijn die deze metalen verzamelen.
Volgens Rule is de belangrijkste drijfveer voor de platinaprijs de dynamiek tussen vraag en aanbod. De vraag vanuit de auto-industrie trekt weer wat aan, terwijl het aanbod van platina door stakingen in Zuid-Afrika lager uitvalt dan waar men eerder op gerekend had. Johnson Matthey becijferde de misgelopen platinaproductie over heel 2012 op 400.000 troy ounce. Dat verschil kan worden toegeschreven aan een stakingsgolf die de productie van platinamijnen in Zuid-Afrika vorig jaar verstoorde. Amplats besloot toen op een gegeven moment 12 duizend mijnwerkers op straat te zetten, tot grote onvrede van de lokale bevolking.
Auto-industrie
De vraag naar efficientere auto’s stimuleert de vraag naar platina en palladium, edelmetalen die vanwege hun eigenschappen gebruikt worden als katalysator. Platina wordt toegepast in dieselmotoren en daar is wereldwijd veel vraag naar. De nieuwste auto’s die rijden op diesel zijn zuiniger dan varianten die op benzine rijden. Volgens Johnson Matthey kan de vraag naar zuinige auto’s in de VS de vraag naar platina een nieuwe impuls geven. Japan verbruikte vorig jaar 20% meer platina, omdat Japanse autofabrikanten hun productie weer op konden schroeven.
Aanbod
Het wereldwijde aanbod van platina lag de afgelopen zes jaar tussen de 6 en 6,6 miljoen troy ounce. Verreweg het grootste gedeelte daarvan is afkomstig uit Zuid-Afrika (zie dit document voor de cijfers). Andere landen met een substantiële platinaproductie zijn Rusland, Noord-Amerika en Zimbabwe. De productie van het metaal was de afgelopen jaren vrij stabiel. Onderstaande tabel laat zien dat beleggers in 2008, 2009 en 2010 ongeveer 10% van het aanbod van platina van de markt haalden. De vraag naar platina vanuit de auto-industrie was in 2011 een stuk lager dan in 2007, maar als we de vooruitzichten mogen geloven zal die vraag de komende tijd weer gaan aantrekken.
US Mint
Ook de US Mint verwacht een toenemende belangstelling voor platina. Het munthuis wil daarom vanaf volgend jaar de productie van platina munten weer opstarten. In 2008 werd de productie van deze munten stopgezet, omdat er onvoldoende belangstelling was van beleggers.
